Hoe paus Franciscus zwakke plekken blootlegt bij katholieken én protestanten

Jean-Claude Hollerich sj is de aartsbisschop van Luxemburg en  kardinaal. Onderstaande commentaar hoorde ik uit zijn mond tijdens een vergadering.

 

De aartsbisschop had het over de spanningen binnen de wereldkerk aangaande de kerkpolitiek van paus Franciscus. Neen, uiteindelijk gaat het hier niet over een tegenstelling tussen conservatief en progressief, zei Hollerich. Wel over wrijvingen tussen christenen die denken vanuit een systeem en christenen die zichzelf, zoals Franciscus, zien als mensen van de weg, mensen onderweg en dus, per definitie, in beweging.

 

Ik moest meteen denken aan Gaudete et exsultate, de apostolische exhortatie van de paus uit 2018. Daarin waarschuwt Franciscus onder meer voor de valstrik van de gnose, het herleiden van het christelijk geloof tot een gesofisticeerd kennissysteem. Als je gaat rommelen aan zo’n intellectuele constructie dan dreigt de interne logica ervan in het gedrang te komen en kan het systeem in mekaar storten.

 

Katholieken zijn niet de enigen die hiermee geconfronteerd worden. Ook christenen uit de reformatie kunnen in een analoog bedje ziek zijn. Zo moet ik denken aan sommige protestanten die sterk houden aan een letterlijke interpretatie van het scheppingsverhaal. Eigenlijk weten ze vaak dat dit geen steek houdt. Tegelijk vrezen ze dat als ze aan dat ene “geloofspunt” raken, de hele constructie wel eens onderuit zou kunnen gaan.