Hoe vasten?

“Kunt u mij laten weten welke de gebruikelijke vastenpraktijken tegenwoordig zijn voor gelovigen ?”

Deze vraag kreeg ik gisteren toegestuurd. Ziehier wat ik geantwoord heb.

De vasten – veertigdagentijd is de voorbereidingstijd op Pasen. Het zijn veertig dagen tussen Aswoensdag en Paasdag (de zondagen zijn geen vastendagen!) waarin de Kerk de christenen aanmoedigt om door bepaalde praktijken – inwendige en uitwendige – zich voor te bereiden op het herdenken van de Passie van de Heer, het hoogtepunt van de openbaring. De vasten is dus een voorbereiding op een feest. Het is een tijd van – stille – vreugde.

Het aantal vaste praktijken waartoe de Kerk de gelovigen oproept is beperkt: vasten op Aswoensdag en op Goede Vrijdag, het zich onthouden van vlees op de vrijdagen.

Op zich kunnen die vormen van onthouding reeds een bijdrage zijn. Het komt er evenwel op aan om de vasten persoonlijk te kunnen beleven als een tijd van groeiende verbondenheid met God en de mensen. Vandaar dat er, ruimer, drie categorieën van vastenpraktijken kunnen worden onderscheiden.

1. Om te werken aan een meer intense verbondenheid met Jezus is meer (intens) gebed een eerste belangrijke hulpmiddel.

2. Het zich onthouden – gedurende de hele vasten – van een aantal “leuke” dingen is een tweede categorie. Dit kan gaan over alcohol, snoep, koffie of andere voedingsmiddelen, het nemen van de fiets of openbaar ipv de auto, seksuele onthouding, beperkt internetgebruik, enz . Valkuil hier kan zijn om dit al te zeer te gaan beleven als een challenge tot meer karaktervorming, als een geschikte wijze om wat te vermageren met het oog op de zomer … Allemaal heel menselijk en helemaal niet vreemd. Als we maar niet uit het oog verliezen dat de eerste bedoeling van deze onthouding te maken heeft met bekering: scherper komen te staan om je meer te kunnen richten op en openstellen voor datgene wat de grootste vreugde kan geven in ons leven: het leven in verbondenheid met de Heer. Vandaar dat het ook niet de bedoeling is om de vruchten van dit vasten in je eigen spaarpot te stoppen. Wel om ze te delen met wie er meer nood aan heeft dan jijzelf.

3. Bekering raakt niet enkel onze verhouding tot God en Jezus, maar ook tot onze medemens, waarin die liefdesband heel concreet wordt. Daarom is het zinvol om tijdens de vasten ook een of meerdere persoonlijke werkpunten te kiezen om onze relatie met huisgenoten, collega’s en vrienden verder uit te zuiveren.

Het spreekt voor zich dat deze werkpunten persoonlijk zijn. Wat de een echt kan helpen, kan voor een ander zinloos zijn.

Vreugdevolle vasten toegewenst!