"In alle dingen"

  Tijdens de ontmoeting tussen de paus en de jezuïeten in Brussel had ik het voorrecht paus Franciscus een vraag te mogen stellen die me nauw aan het hart ligt. Er was een embargo op de antwoorden totdat zij officieel door het Vaticaan werden vrijgegeven. Dat is gisteren gebeurd. Zijn antwoord overtrof mijn stoutste verwachtingen. Hier mijn vraag en, vooral, het antwoord van de paus. Daarna geef ik ook wat toelichting en commentaar. Vraag   Heilige Vader, ik woon in Amsterdam, een van de meest geseculariseerde steden ter wereld. Eens zei wijlen pater Generaal Adolfo Nicolás sj dat hij ervan droomde om de Geestelijke Oefeningen aan atheïsten te geven. In ons land is atheïsme eerder de norm dan de uitzondering. Maar we willen de rijkdom van ons geestelijk leven aan al onze medemensen doorgeven, echt aan iedereen, zoals u zegt: «Iedereen, iedereen, iedereen». Hoe kunnen we dit vergaande niveau van inculturatie bereiken? Antwoord De grens van inculturatie ontdekken we door de begindagen va

Veel mensen luisteren graag naar paus Franciscus. Zijn beeldtaal, de herkenbaarheid en de toepasbaarheid van zijn voorbeelden maken dat ongeveer iedereen hem begrijpen kan. Tegelijkertijd zijn nogal wat mensen verwonderd door zijn regelmatige verwijzing naar de duivel. In het bijzonder als het gaat over innerlijk geestelijk leven. Kan je het daar redelijkerwijze nog over hebben, aan het begin van het derde millennium? Ik meen te weten dat Franciscus, als hij het heeft over de duivel, niet meteen denkt aan een akelig mannetje met hoorntjes en bokkepoten. Als jezuïet is hij doordrongen van de spiritualiteit van Ignatius van Loyola , de stichter van de jezuïeten. In die spiritualiteit staat de “ onderscheiding van de geesten ” centraal: het leren onderscheid maken tussen wat komt van de goede geest van God en wat komt van de boze geest, de duivel. Het eigene van de goede geest is dat hij mensen dichter bij God brengt en dus bij meer leven en liefde. Het meest betrouwbare teken dat

Voor de glossy Liefke schreef ik een overweging over liefde. In deze serie bied ik enkele uittreksels aan. (3/7) De ervaring leert dat liefde niet aangeboren is. Je kan wel leren liefhebben. Maar hoe? Augustinus van Hippo (354 – 430) beantwoordt deze vraag met één woord: het Latijnse werkwoord voor beminnen amare . Hij gebruikt hierbij twee vormen van dit Latijnse woord: amare (beminnen) en amari (bemind worden). Augustinus onderscheidt drie trappen in de liefde. De eerste trap in de liefde is amare amari : ervan houden bemind te worden. Je ontdekt wat liefde is door liefde te ontvangen. De baby wordt ingewijd in de ervaring van het liefhebben omdat zijn ouders hem dag in dag uit liefde geven. In deze eerste fase van het leerproces is liefde vooral iets wat je krijgt. De tweede trap is amare amare: ervan houden te beminnen. Je hebt ervaren hoe prettig en deugddoend het is om liefde te ontvangen. Je verlangt nu ook zelf liefde te geven. Je vindt het daarbij belangrijk dat h

In 1978 publiceerde Karl Rahner sj zijn vermaarde « Brief van Ignatius aan jezuïeten van nu ». In dit essay kruipt Rahner in de huid en pen van Ignatius van Loyola en levert hij mijmeringen over het betekent vandaag jezuïet te zijn. In dit uittreksel denkt Rahner na over de jezuïtische gehoorzaamheid.  Wie inwendig vrij is, zelfkritiek heeft en bereid is tot stille dienst aan een gemeenschappelijke zaak, wie daarbij nog een beetje humor heeft en mild begrip voor al het dwaze en ontoereikende van de aardse geschiedenis, die zal ook nu geen bijzonder verschrikkelijke problemen hebben met de gehoorzaamheid in een Orde.  Ik heb zelfs de indruk dat een burgerlijke huisvader en werknemer een beperktere ruimte van vrijheid heeft in de profane maatschappij dan jullie in de Orde. In weerwil van dat domme woord in Ignatius' brief over de gehoorzaamheid hoeven jullie geen “kadavergehoorzaamheid” te beoefenen. Wel moeten jullie onbaatzuchtige, nuchtere, dienstvaardige mensen zijn. Er bestaa

Een reiziger in de woestijn raakt verdwaald. Uitgedroogd door de onbarmhar­tige zon, ziet hij in de verte een oase. O, een fata morgana, denkt hij, een luchtspiegeling. Hij na­dert de oase, maar ze verdwijnt niet. Duidelijk ziet hij de dadelpalmen, het gras en vooral de bron. Natuurlijk een hon­ger-fantasie, een dorst-illusie, denkt hij, die mijn half-waanzinnige hersenen mij voortoveren. Zulke fantasieën krijg je gemakkelijk in mijn toestand. Projectie! Nu hoor ik zowaar het water kabbelen. Ook nog een gehoor-hallucinatie! Wat is de natuur toch wreed. Korte tijd later vinden twee bedoeïenen hem dood. Zegt de een tot de ander: 'Begrijp jij dat nou: dadels groeien hem bijna in de mond en hij is verhon­gerd; hij ligt vlak bij de bron en is van dorst omgekomen. Hoe is het mogelijk?' Antwoordt de andere: 'Het was een moderne mens, gestorven van vrees voor projectie'. Piet Van Breemen sj

Een stiltetip van Nikolaas Sintobin sj

De heilige Pierre Favre, een van de eerste jezuïeten, was een meester in het voeren van gesprekken. Ook van biechtgesprekken. Van hem zijn onderstaande tips voor biechtvaders. Elkeen die regelmatig delicate gesprekken moet voeren, kan er zijn voordeel uit halen. a. Wees mild en zacht. b. Spreek nooit op scherpe toon en toon nooit afkeer, hoe vreemd datgene wat de biechteling zegt ook moge zijn. c. Hoed je ervoor om het gesprek saai of vervelend te vinden. d. Geef nooit aan je biechteling die zich aan jou bloot moet geven de indruk dat hij voor een godsgericht komt waar hij in de eerste plaats geoordeeld gaat worden. e. Stel je niet op als een hoogmoedig of minachtend farizeeër of als de boze of ongeduldige rechter. f. Tot slot, doe je uiterste best opdat elkeen die bij jou te biechte is geweest graag naar jou terugkomt.

                                                                                          Voor de glossy LFK schreef ik een overweging over liefde. In deze serie bied ik enkele uittreksels aan. (2/7) Ieder mens verlangt naar liefde. Naar graag gezien worden en zelf graag zien. Uit ervaring weten we dat je nooit helemaal afzwaait op de leerschool van de liefde. Verliefdheid komt en gaat. Daar kan je niet zoveel aan doen. Maar liefde is een werkwoord en dat blijft zo een leven lang. Dit geldt voor de exclusieve liefdesrelatie tussen twee mensen. Maar ook voor de ouderliefde of de vriendschapsliefde. Dat werken is in het bijzonder nodig om twee redenen. Liefde raakt aan de kwetsbare intimiteit van de mens. Omdat ze zo diep gaat, kan ze helemaal vervullen. Daardoor echter maakt liefde ook dat je uiteindelijk naakt komt te staan voor de ander. Het kan daarom niet anders dan dat liefde je confronteert met de armoede van je eigen onmacht en met die van de geliefde. Je wil alles geven

Ingetreden in de Karmel als 15-jarige en gestorven op 24-jarige leeftijd, is Thérèse van Lisieux een van de grote heiligen van de kerk. Haar autobiografie ( Geschiedenis van een ziel ) is een parel. Op haar feestdag bied ik je graag dit schitterend citaat aan. “Het is in de karmel niet altijd mogelijk de woorden uit het Evangelie naar de letter in de praktijk te brengen. Soms moet je vanwege je bezigheden wel eens een kleine dienst aan iemand weigeren.  Maar als de liefde tot de naaste in de ziel diep wortel heeft geschoten, is dat ook uiterlijk te zien. Je kunt op een zo minzame manier iets weigeren wat je niet geven kunt, dat die weigering net zoveel plezier doet als de gave.”

Wat er zoal niet kan veranderen in een leven als je de juiste leesbril opzet. Voor deze kinderen maakt het alvast een heel groot verschil uit. Het leven wordt veel mooier.   Denk je dat jij de juiste bril draagt om het mooie van het leven te zien? Wat helpt jou om het goede en het mooie te zien in jouw leven en om jou heen.   In het filmpje zien we dat er bij die kindjes ook weerstand kan zijn om die bril op te krijgen. Vind jij het ook soms moeilijk om het goede en het mooie te zien? Klik hier of op de foto hieronder om het videootje te bekijken.

Anderhalf uur mogen doorbrengen samen met de paus, hem persoonlijk een vraag mogen stellen en nog een antwoord krijgen ook, samen zingen en bidden. Het is mij, samen met 130 medebroeders, overkomen, gisteren in de vooravond in Brussel.  De paus heeft de gewoonte om bij elke buitenlandse reis de plaatselijke jezuïeten te ontmoeten. De ontmoeting vond plaats in het  Collège Saint Michel , een van de twee Frantalige jezuïetencolleges van Brussel. 130 medebroeders uit België en Nederland waren er ruim van te voren samengekomen. Ook 40 veiligheidsmensen waren van de partij. Ik zag zelf hoe de ontmoetingsruimte een kwartier lang met snuffelhonden werd uitgekamd.   De paus was een half uur in vertraging. Geen nood, medebroeder kardinaal Michael Czerny sj, prefect van het dicasterie voor de bevordering van de gehele menselijke ontwikkeling, was ook in de zaal. Hij ging met de aanwezigen in gesprek en antwoordde op de meest diverse vragen.    Dat interview werd abrupt onderbroken toen het gevol

Een stiltetip die ik schreef voor de EO

Op 17 oktober publiceer ik een nieuw boek: O p het kompas van de vreugde. Ignatius van Loyola als levensgids . In dit boek vind je een laagdrempelige inleiding in de ignatiaanse spiritualiteit. Ik bespreek er kort en bondig de grote thema's uit de wijsheid van Ignatius. Maar wellicht ook onderwerpen die je zullen verrassen: de juiste maat bij het eten en drinken, de kunst van het luisteren, waarom het goed kan zijn het tegenovergestelde te doen van wat je spontaan zou doen, of nog de wel heel bijzondere relatie van Ignatius met Jezus. Als je het boek nú reeds bestelt, dan krijg je een korting van 2€. In plaats van 16,99€ betaal je dan slechts 14,99€. Je kan dan ook een set mooie Bijbelkaarten kopen aan verlaagde prijs.  Om het boek nu te bestellen mét korting, klik hier !

Voor de glossy Liefke schreef ik een overweging over liefde. In deze serie bied ik enkele uittreksels aan. (1/7) Chris en Katrien zijn ruim 60 jaar getrouwd. Katrien staat in de keuken om de maaltijd te bereiden. Chris schuifelt naar haar toe. Hij wil, zoals gewoonlijk, een handje toesteken. Eigenlijk gaat hij gewoon naast haar staan. Helpen lukt al lang niet meer. Ook spreken is moeilijk. Daarvoor is Chris te zeer afgetakeld. Bij elkaar zijn. Meer vragen ze niet. Chris en Katrien weten dat hun dagen samen geteld zijn. Ze kijken mekaar voortdurend aan. Hun ogen blinken. Vanuit de woonkamer ben ik de stille getuige. Ik besef dat ik zo maar mag delen in het mooiste dat ze hebben. Het maakt me intens dankbaar. Ik kende Chris en Katrien al lange jaren. Beiden hadden uitgesproken karakters. Het leven had hen samen gebracht en zij hadden voor elkaar gekozen. Een makkelijk leven hadden ze niet gehad. Chris was zeeman, dus vaak uithuizig. Katrien was eerder zwijgzaam en huisduif. Chr

Vandaag is het 25 jaar geleden dat ik priester werd gewijd door bishop Patrick Hoogmartens. Samen met mij werden ook medebroeders Leo De Weerdt en Wim Dombret. Met dankbaarheid en verwondering kijk ik terug op die kwarteeuw.   Klik hier om de video te bekijken van de wijding . Je kan ook klikken op de foto's hieronder of hierboven om te kijken naar de video.

Kort geleden had ik bij de EO (Life Rules) een podcastopname over Bidden met de Bijbel. Ik sprak er over de kern van wat bidden eigenlijk is. Het ging dus over bidden met de Bijbel, maar ook over een gebedsvorm die je amper twee minuten per dag vraagt maar die je leven grondig kan veranderen. Klik hier om dit mooie gesprek te beluisteren. Wil je meer weten over mijn recente boek "Bidden met de Bijbel", klik dan hier .

God houdt niet van jou omdat wat je denkt juist is of omdat je je goed gedraagt. Hij houdt van je. Zo eenvoudig is het. Zijn liefde is onvoorwaardelijk. Ze hangt niet af van jou. Tweet van Franciscus dd 22 augustus 2020

Laat je stelregel zijn dat je het gesprek laat beginnen door anderen die wijs zijn volgens de normen van de wereld; maar behoud je het slot voor; zodanig dat, welk ook het metaal moge geweest zijn van wat er gezegd is, je een  kans krijgt om het te veranderen in goud. Ignatius van Loyola

Ziehier mijn preek voor deze zondag Wijsheid 2,12.17-20 Jacobus 3,16-18.4,1-3 Marcus 9,30-37.   De man leek totaal van slag. Met een angstig gezicht en een gescheurd hemd haastte hij zich uit het beluik in het twintigste arrondissement. Etienne Grieu en ikzelf net zouden er net binnengaan. Hij was een professionele fotograaf. Hij wilde een reportage maken in dat huizenblok, in een van de meest achtergestelde buurten van Parijs. Binnen de kortste keren werd hij beroofd van zijn dure fotoapparaat en werd hem hardhandig duidelijk gemaakt dat hij zich best snel uit de voeten maakte. De fotograaf raadde ons stellig aan om rechtsomkeer te maken.   Etienne en ik keken elkaar aan? Wat doen we? Het antwoord was evident. Zoals elke zaterdag, stapten we ook nu door de grote poort en installeerden we ons op het voetpad. Als jezuïeten in opleiding verzorgden we daar op zaterdag een straatbibliotheek van ATD. We spreidden enkele dekens uit en legden daar de boeken en het tekenmateriaal op. Snel ware

Hoe religie goede mensen kan verblinden wordt mooi geïllustreerd in een verhaal van wijlen kardinaal Carlo-Maria Martini sj, de aartsbisschop van Milaan.  Het verhaal gaat over een Italiaans stel dat gaat trouwen. Ze hebben een afspraak met de pastoor om een kleine receptie te houden op de binnenplaats van de parochie buiten de kerk. Maar het regende en ze konden de receptie niet houden in open lucht. Dus zeiden ze tegen de pastoor: “Is het goed als we de viering in de kerk houden?” Nu was pastoor helemaal niet blij met een receptie in de kerk, maar ze zeiden: “We eten een stukje taart, zingen een liedje, drinken een glas wijn en gaan dan naar huis.” Zo werd de priester overhaald. Maar als goede, levenslustige Italianen dronken ze een beetje wijn, zongen een liedje, dronken nog wat wijn en zongen nog wat liedjes, en binnen een half uur was er een groot feest aan de gang in de kerk. Iedereen had het naar zijn zin, veel plezier en luid gelach. Maar de pastoor werd bloednerveus, ijsbeerde

Ingetreden in de Karmel als 15-jarige en gestorven op 24-jarige leeftijd, is Thérèse van Lisieux een van de grote heiligen van onze Kerk. Haar autobiografie ( Geschiedenis van een ziel ) is een parel.  Ziehier een citaat Het was tijdens een recreatie. De portierster belde tweemaal: de grote poort moest opengemaakt worden voor de werkmensen …  Ik dacht er dan ook aan dat ik graag als “derde zuster” mee zou willen gaan. En toen zei moeder subpriorin juist dat ik, of de zuster die naast me zat, die taak op zich nemen moest. Ik begon dus mijn schort af te doen, maar dat deed ik erg langzaam in de hoop dat mijn medezuster de hare eerder afgedaan zou hebben. Ik meende namelijk dat ik er haar een plezier mee zou doen als zij die taak zou krijgen. De zuster die de econome verving, keek ons lachend aan en toen ze zag dat ik als laatste opgestaan was, zei ze: “Ik dacht al wel dat jij niet degene zou zijn die een pareltje voor zijn kroon zou verdienen; je was zo langzaam!” De hele communit

Een stiltetip van Nikolaas Sintobin sj

Geduld - 7/7 Geduld is iets wat je kunt leren. Voor de een is het wat makkelijker dan voor de ander. Maar uiteindelijk is geduld niet zomaar een aangeboren talent. Het is eerder een levenskunst waarin je je kunt oefenen.  Geduld is daarom, tot op zekere hoogte, een keuze. Hierin onderscheidt geduld zich van wachten. Wachten is iets wat je ondergaat. Je wacht op de trein of je wacht op de uitslag van een onderzoek. Je hebt geen keuze.  Je kunt er wel zelf voor kiezen om geduld te oefenen . Je kunt vrijwillig kiezen voor geduld in de relatie met je puber of met een collega. Je kunt zelf beslissen om geduld te oefenen met dat lichaam van jou dat maar niet mee wil. Door bewust, in vrijheid, die keuze te maken, herwin je iets van je vrijheid. Ook al blijven de objectieve feiten dezelfde, in je subjectieve beleving ben je niet langer de gijzelaar van iets of iemand buiten jou.  Geduld heeft daarom iets van een goede boodschap. Het is een kostbaar middel om om te gaan met

Ignatius geeft de raad om na de gebedstijd een korte terugblik te werpen om na te gaan “hoe het mij in de gebedstijd vergaan is”.  Spontaan denk je dan waarschijnlijk   aan de gedachten, die in je opgekomen zijn. Die zijn inderdaad belangrijk, maar niet het belangrijkste. Daarbovenuit gaat: de ervaring van een harmonie tussen God en mij. Ignatius noemt dat “vertroosting”. Het is een innerlijke beweging, waarbij de mens zich bij God geborgen ervaart en de liefde van en tot God in zich voelt ontvlammen. Je kunt deze ervaring niet zelf oproepen. Het moet je gegeven worden; anders is het niet echt. Het is wel belangrijk, er voor open te staan. Welnu, de gedachten, die met zo’n ervaring gepaard gaan, die zijn belangrijk, daar moet je iets mee doen. Vertroosting is eigenlijk elke vermeerdering van hoop, geloof en liefde en elke innerlijke blijdschap, die een oproep en een aantrekking inhoudt tot het goddelijke. Piet van Breemen sj en Hans van Leeuwen sj

Paus Franciscus brengt de kern van het christelijke leven scherp in beeld. Waar voorheen de nadruk meer lag op de Kerk als instituut met zijn dogma’s en zijn discipline, ligt nu de nadruk duidelijk op de persoon van Jezus. Wie zijn wij, christenen?  Wij zijn meer dan een club met zijn eigen regels en reglementen. Onze diepste identiteit of eigenheid wordt ook niet bepaald door ons al of niet regelmatig bijwonen van kerkdiensten, of door onze bekwaamheid die of die leerstelling te verdedigen. Onze identiteit berust op het wezenskenmerk van een ander persoon, iemand van wie wij geloven dat Hij de zoon van God is, levend tussen ons. Wij mogen verschillen in onze opvattingen over de pauselijke onfeilbaarheid, over geboortebeperking of de wijding van vrouwen. Wij mogen bidden op een wijze die iedereen in verwarring brengt. Maar we weten dat wij alleen maar naar Jezus kijken en willen worden zoals Hij is. Wij zijn als leerlingen  die zich verzamelen rond Hem die wij liefhebben.