Kadaver?
In 1978 publiceerde Karl Rahner sj zijn intussen vermaarde « Brief van Ignatius aan jezuïeten van nu ». In dit essay van enkele tientallen bladzijden kruipt Rahner in de huid en pen van Ignatius en levert hij mijmeringen over wat het kan betekenen om vandaag jezuïet te zijn.
In onderstaand uittreksel denkt Rahner vrijpostig na over de jezuïtische gehoorzaamheid.
Wie inwendig vrij is, zelfkritiek heeft en bereid is tot stille dienst aan een gemeenschappelijke zaak, wie daarbij nog een beetje humor heeft en mild begrip voor al het dwaze en ontoereikende van de aardse geschiedenis, die zal ook nu geen bijzonder verschrikkelijke problemen hebben met de gehoorzaamheid in een orde. Ik heb zelfs de indruk dat een burgerlijke huisvader en werknemer een beperktere ruimte van vrijheid heeft in de profane maatschappij dan jullie in de orde.
In weerwil van dat domme woord in de brief over de gehoorzaamheid hoeven jullie geen “kadavergehoorzaamheid” te beoefenen. Wel moeten jullie onbaatzuchtige, nuchtere, dienstvaardige mensen zijn. Er bestaat een “mystiek van de dienst”. Maar daar wil ik het nu niet over hebben. De ontmythologisering van de gehoorzaamheid ten opzichte van de macht van de wereld en staat is ook nu zeker nodig. In de loop van jullie geschiedenis zijn jullie zonder twijfel te vaak devote onderdanen geweest ten opzichte van wereldlijke instanties, ofschoon jullie het volgens de theorie van jullie grote baroktheologen eigenlijk helemaal niet hadden moeten zijn. Waarom hebben jullie dan in de achttiende eeuw niet samen met jullie indianen het heilig experiment van de reducties met geweld verdedigd tegen het gruwelijk kolonialisme van Europa? Moesten jullie je toen werkelijk in vrome gehoorzaamheid uit Zuid-Amerika laten wegsturen?
In onderstaand uittreksel denkt Rahner vrijpostig na over de jezuïtische gehoorzaamheid.
Wie inwendig vrij is, zelfkritiek heeft en bereid is tot stille dienst aan een gemeenschappelijke zaak, wie daarbij nog een beetje humor heeft en mild begrip voor al het dwaze en ontoereikende van de aardse geschiedenis, die zal ook nu geen bijzonder verschrikkelijke problemen hebben met de gehoorzaamheid in een orde. Ik heb zelfs de indruk dat een burgerlijke huisvader en werknemer een beperktere ruimte van vrijheid heeft in de profane maatschappij dan jullie in de orde.
In weerwil van dat domme woord in de brief over de gehoorzaamheid hoeven jullie geen “kadavergehoorzaamheid” te beoefenen. Wel moeten jullie onbaatzuchtige, nuchtere, dienstvaardige mensen zijn. Er bestaat een “mystiek van de dienst”. Maar daar wil ik het nu niet over hebben. De ontmythologisering van de gehoorzaamheid ten opzichte van de macht van de wereld en staat is ook nu zeker nodig. In de loop van jullie geschiedenis zijn jullie zonder twijfel te vaak devote onderdanen geweest ten opzichte van wereldlijke instanties, ofschoon jullie het volgens de theorie van jullie grote baroktheologen eigenlijk helemaal niet hadden moeten zijn. Waarom hebben jullie dan in de achttiende eeuw niet samen met jullie indianen het heilig experiment van de reducties met geweld verdedigd tegen het gruwelijk kolonialisme van Europa? Moesten jullie je toen werkelijk in vrome gehoorzaamheid uit Zuid-Amerika laten wegsturen?
Reacties