Hoe het komt dat bidden met de Bijbel mijn leven op zijn kop zette - Waarom zou je bidden met de Bijbel? (2/6) Een serie van Nikolaas Sintobin sj
Waarom zou je bidden met de Bijbel? (2/6)
1. Een leerschool in innerlijkheid
Twee duizend jaar geleden hadden mensen het voorrecht om Jezus in levenden lijve te ontmoeten. Dat is voor ons anders. Nochtans blijft God zich ook vandaag tot de mens richten. De vraag is of wij in staat zijn om Hem te horen en indien ja, hoe we dit dan kunnen leren.
Innerlijkheid
Het ignatiaanse Bijbelgebed heeft mij toegang gegeven tot mijn innerlijkheid: een dieper niveau van voelen en ervaren. In onze cultuur worden wij voortdurend bestookt met alle mogelijke prikkels. Vaak zijn die er gewoon op gericht om onze consumptie te verhogen. Ze zijn doorgaans oppervlakkig, vluchtig en inhoudelijk neutraal. Je kan er weinig uit leren. Voor veel van onze tijdgenoten is dit het belangrijkste zo niet exclusieve ervaringsniveau. Zij kunnen niet vermoeden dat onder die bovenkant nog een dieper bewustzijnsniveau schuilgaat. Op dat niveau is er meer duurzaamheid. Manipulatie is werkt daar niet. Honger, weer of hormonen spelen er niet echt een rol. Het is daar dat de religieuze ervaring plaatsvindt. Het ignatiaanse Bijbelgebed is één leerschool om binnen te komen in die innerlijkheid en daar God op het spoor te komen.
Je krijgt geen toegang tot je innerlijkheid door eenvoudigweg op een knop te drukken. In onze cultuur staat onmiddellijkheid hoog aangeschreven. Ignatius kiest echter voor geleidelijkheid. Als je bij een dierbaar iemand op bezoek komt, dan begin je ook niet zomaar met het openleggen van je diepste geheimen. Je neemt eerst de tijd om rustig op dezelfde golflengte te komen. Dat is ook wat Ignatius voorstelt.
Lichaam
Een interessant voorbeeld hiervan is de grote aandacht die Ignatius besteedt aan het lichaam bij het bidden. Mensen zijn geen zuivere geesten. We hebben een lichaam. We zijn een lichaam. Dat lichaam is onderworpen aan de wet van de traagheid en van de verandering. Door diverse tips leert Ignatius om het lichaam ernstig te nemen gedurende het bidden.
Gevoelens
Een ander belangrijk aspect van de innerlijkheid betreft de gevoelservaring.
Niet het vele weten verzadigt en voldoet de ziel, maar wel het innerlijk voelen en smaken. (G.O. nr. 2) Dit citaat van Ignatius zegt het kort en bondig. De onderliggende ervaring is dat God op bevoorrechte wijze tot de mens spreekt doorheen de gevoelens. Ratio en verstand zijn belangrijk. Ze zijn echter objectief en daardoor in hoge mate onpersoonlijk. De diepere gevoelservaring is bij uitstek persoonlijk. Daar spreekt God tot de mens op een unieke wijze.
Toen ik als jonge man het ignatiaanse Bijbelgebed ontdekte leidde dit tot een omwenteling in mijn leven. Tot dan toe leefde ik bijna uitsluitend vanuit mijn intellect. Ik had uiteraard ook een gevoelsleven. Maar de idee dat ik daar inhoudelijk iets mee kon was me vreemd. Het ignatiaanse Bijbelgebed heeft me niet alleen mijn innerlijkheid doen ontdekken. Het heeft me ook geleerd dat ik vertrouwen mocht hebben in mijn gevoelservaring. Meer in het bijzonder groeide het inzicht dat het de ervaringsdimensie bij uitstek is waarlangs een mens God op het spoor kan komen.
De grote uitdaging is vervolgens om te leren lezen in het boek van je gevoelens. Aan welke gevoelens besteed je best aandacht? Welke gevoelens laat je beter los? En vooral, wat kan je leren uit die gevoelens en hun verloop? Wellicht is deze onderscheidingswijsheid van Ignatius zijn grootste bijdrage aan de christenheid en ruimer aan de mensheid.
Nikolaas Sintobin sj
Je vindt meer over bidden met de Bijbel in de ignatiaanse traditie in mijn boek: Bidden met de Bijbel
.jpg)
Reacties