George Coyne sj, astronoom: waarom God niet alwetend is en toch wel (1/3)

Als priester en astronoom bewoog George Coyne sj (+ 2020)  zich zowel in de wereld van het geloof als in die van de wetenschap. De emeritus-directeur van het Vaticaanse Observatorium zag geen conflict tussen wetenschappelijke en religieuze kennis. In een interview mijmerde George Coyne sj over diverse aspecten van de verhouding tussen geloof en wetenschap. Ik selecteerde enkele passages voor u.

Vraag: Wat voor een God zou een universum als het onze maken?"

George Coyne sj:  Naar mijn mening is het is een verbazende God. Toen Hij het heelal creëerde, heeft God geen wasmachine of auto gemaakt. God maakte iets dynamisch.

Schepping heeft een evolutionair aspect en ook toeval speelt hierin een rol. God maakte niet iets dat vooraf volledig bepaald was. We weten niet helemaal waar het heen gaat, zelfs niet wetenschappelijk. We kunnen niet alles voorspellen.

Is God almachtig? Is God alwetend zoals het mij geleerd werd? Zou God in staat zijn om bij het ontstaan van het universum te weten dat ik geboren zou worden?

Als wetenschapper zeg ik van niet, want God kan niet weten wat niet kenbaar is. Aangezien er toevalprocessen bij betrokken zijn, is het niet helemaal kenbaar volgens de wetenschap. Wordt God hierdoor beperkt? Maakt dat God minder groot? Ik denk het niet. Het verheerlijkt God juist: God wilde niet iets dat vooraf volledig bepaald was.

Vraag: Het beeld van God dat u hier geeft, is anders dan dat wat je vaak hoort.

George Coyne sj:  Wanneer we over God spreken, brabbelen we in feite. We doen ons best op grond van wat we weten. God is niet alleen een object waar we over praten en denken en tot wie we bidden. God is de bron van alles, van alle kennis. Maar ik benadruk dat onze kennis van God onze kennis van het heelal en van onszelf daarin dient te respecteren. Dat is een uitdaging, maar het is een gelukkig stemmende uitdaging.

Ik geloof dat God alwetend en almachtig is. Maar dan moet ik nadenken over wat ik zeg, en vraag mezelf: “Wat bedoel ik daar eigenlijk mee?” Ik bedoel zeker dat God de macht heeft, maar kan God alles doen wat Hij wil doen? Het lijkt me dat het heelal dat niet toelaat, maar dat is omdat God het universum wilde zoals het is.