Het leven van een jezuïet: God zélf ervaren - een serie van Jos Moons (2/6)
Het eerste fundamentele dragende element van het jezuïetenleven is een ervaringsmatige, persoonlijke verbondenheid met God. In de jaren ’80 schreef de grote Duitse intellectueel Karl Rahner – zelf jezuïet – een fictieve brief van Ignatius aan een jezuïet van nu. Dat Rahner bekend staat om zijn doorwrochte abstracte denken, maakt het des te opvallender dat het refrein in die brief de directe, persoonlijke ervaring van God is:
Ik heb God ontmoet; ik heb Hem zelf ervaren. (…) God zelf. God zelf heb ik ervaren, niet menselijke woorden over Hem. Hem en de onherleidbare vrijheid die Hem eigen is en die alleen van Hem zelf uit kan worden ervaren en niet als kruispunt van eindige werkelijkheden en van de berekeningen daarover. Hem zelf: dat blijf ik zo zeggen, ook al is het ‘zien van aangezicht tot aangezicht’ dat ik nu ervaar, weer heel iets anders (en toch hetzelfde) en ook al hoef ik geen theologieles over dit onderscheid te geven. Ik zeg: zo was het.
… Om dit soort ontmoeting en dit soort ervaring onder woorden te brengen, is een heel arsenaal aan jargon nodig, zoals ‘innerlijke bewegingen’, ‘vertroosting’, en ‘onderscheiding der geesten’. Voor hier volstaat het om te zeggen dat het cruciaal is om thuis te raken in de wereld van de ziel met haar gedachten, gevoelens, spirituele impulsen, …. En om vervolgens te leren om die ‘innerlijke bewegingen’ spiritueel te evalueren. Zijn gedachten, gevoelens of impulsen omringd door rust, vrede, mensenliefde, …? Dat is vaak een teken dat ze van God komen. En andersom geeft cynisme, hardheid, wanhoop, … juist de indruk dat dat niet zo is. Het aanvoelen op zich is dus niet voldoende; je moet ook doorzien wat er aan de hand is, en handelen naar bevind…
Niet zomaar aanvoelen en niet zomaar ‘ik heb God zelf ervaren’; maar aanvoelen, doorgronden, en vervolgens al dan niet de richting ingaan die ze voorstellen.
Reacties