Wetenschapper
“Een mens is in staat om diep en duurzaam ontzag te ervaren maar ook angst. De onmetelijkheid hiervan kan alle zin geven of te niet doen. Deze ervaring kan je overkomen als je ’s nachts de uitgestrektheid van een dal ziet of als je, gehurkt, in een klein kamertje ergens verloren bent. Wetenschap is de sleutel die de magie ontsluit. Wetenschap is weten dat er een antwoord is, een uitleg voor elk patroon of onregelmatigheid die ik kan waarnemen; of het nu gaat over wiskundige golven of over een rivierbedding, lang geleden of vandaag, over de complexiteit of uniciteit van de hele biodiversiteit die hier bestaat.
Deze kennis van de natuur is op pijnlijke manier verbonden met en vloeit over in onze menselijke persoon en maatschappelijke verhoudingen; van overweldigende natuurrampen over dodelijke ziektes tot de strijd voor een duurzaam samenleven. Dit laat ons toe om in te zien dat kennis en actie op een systematische manier een antwoord kunnen zijn voor de noden van anderen. Dit is wetenschap zonder muren, een wetenschap van verbondenheid, van verrassing en van groot ontzag.
Deze wetenschap ontvouwt zich in ervaringen van grote vreugde, van nederig weten, van iets voor het eerst ontdekken, ofwel voor jezelf, ofwel voor de hele mensheid; een nieuw begrip van de dingen. Het is verheffend als je diep beseft dat al deze zaken zo snel en zo breed met mekaar verbonden zijn als onze hersenen kunnen functioneren. Dit ontzag en dit medelijden in de relaties met andere mensen die betrokken en winnende partij zijn volstaat om de menselijke geest een leven lang te vervullen; voldoende om het mogelijk te maken om alle persoonlijke en collectieve angsten en vreugdes te kunnen aanvaarden.
Nochtans, voor sommigen kan alles verkillen in het heelal en kan alle zin verloren gaan. We kunnen weliswaar op vele wijzen de betekenis van het onbekende achterhalen. Maar we zijn ook in staat om de oneindige diepte in de ander te peilen. Deze diepte van ontzag en angst, betekenis en menselijke sterfelijkheid kunnen de menselijke geest verheffen of totaal hopeloos maken. Kennis maakt deel uit van de menselijke ervaring van de zinvolheid en het goede. Als je iets als zinvol kan duiden, kan je, ook als het je moeilijk gaat, diepe rust en vertrouwen ervaren. We kunnen dit op een meer bijzondere wijze beseffen op genadevolle momenten: als we het leven van Jezus Christus herkennen als onafscheidelijk van onze eigen ervaring, als een persoonlijke en eeuwige relatie. We ontwikkelen dan rituelen en geplogenheden, in tijd en ruimte, om een zichtbare invulling te geven aan trouw en medelijden, aan geloof en vergiffenis. De genade bouwt voort op de natuur.
Als je het zo bekijkt en terugblikt, dan kan je merken dat een leven dat open staat voor de spirituele dimensie doorlopend bevestigd wordt door de kennis van de dingen en van hoe die kennis de menselijke relaties, net zo goed als hun zinvolheid en hun zinvolle initiatieven, kan versterken. De zinvolheid van wetenschap ligt in haar deelname aan de actieve kennis en de groei van de menselijke samenleving, in de mate dat deze naadloos aansluit bij de zin, de sterfelijkheid en de eeuwigheid waar de mens van vervuld is – de menselijke geest – en die de menselijke ziel of het menselijke medelijden met het leven ten volste uitdrukt.
Om deze reden zijn sommige jezuïeten wetenschappers.”
Delen
Reacties