Een Vlaams jezuïet in Abidjan (6)
Van 5 tot 30 maart 2012 is Guido Dierickx sj gastprofessor aan het Universitair
Centrum “Centre de Recherche et d’Action pour la Paix” (CERAP) in Abidjan
(West-Afrikaanse jezuïetenprovincie), Ivoorkust. Speciaal voor de lezers van
deze blog schrijft Guido regelmatig een kroniekje over zijn avonturen aldaar.
Publieke leven
Is
het te vroeg om als iets te zeggen over het publieke leven in Abidjan en
Ivoorkust ? Na twee weken hoor je enkele indrukken telkens weer bevestigd
worden. Ja, dit land is zich moeizaam aan het herstellen van een burgeroorlog.
In de krant staan tal van dappere officiële verklaringen over hoe het in de
toekomst beter zal gaan. Hoe de corruptie in de overheid zal beteugeld worden,
hoe de milities van de vroegere machthebbers zullen gerecycleerd worden in de
nieuwe leger- en politiemacht. Dat lijken meer dan woorden te zijn. Iedere
morgen komt hier een groot detachement uit de naburige politieschool voorbij
onder het zingen van krijgshaftige liederen. En ze doen meer dan dat. Ze worden
bijvoorbeeld gevreesd door snelheidsduivels die ze op hun motoren genadeloos
achtervolgen. Niettemin zijn er nog veel meldingen van groot banditisme in het
binnenland, dikwijls bedreven door mannen in uniform. Of worden er hier veel
tweedehandse uniformen te koop aangeboden?
Toeteren
Het
gebrek aan ‘law and order’ blijkt ook dichter bij huis, zij het in minder
ophefmakende vorm. In het verkeer kan je de resten van de anarchie nog merken.
Wie met de wagen een druk kruispunt wil oversteken, mag vooral geen voorrang
geven aan rechts want dat zou zijn rijgedrag voor de anderen onvoorspelbaar
maken. Nee, die moet als eerste zo veel mogelijk terrein bezetten op het
kruispunt en zo laten weten dat de anderen moeten wachten. Dus toch geen
volledige anarchie want omdat iedereen dat zo doet, wordt het rijgedrag opnieuw
voorspelbaar. Het is wel even wennen. Ik ben er nu ook achter gekomen waarom de
chauffeurs van de taxi’s hier zo haast onophoudelijk toeteren. Niet om
uitdrukking te geven aan hun gevoel voor ritme, wel om de voetgangers te doen
merken dat ze passagiers kunnen opnemen. Jammer dat er zo veel taxi’s zijn en
zo veel voetgangers.
Heksen
Nog
een tekenende anekdote. In de krant stond het relaas over een proces tegen
hekserij. Een oude vrouw zou, met de hulp van een zusterschap van heksen, haar
zoon behekst hebben. Die gedroeg zich erg vreemd en dat kwam, zo bekende ze,
omdat hij overdag een mens was gebleven maar ‘s nachts een rund was geworden.
Dat bedoelde ze letterlijk, niet figuurlijk. Voor dit misdrijf heeft de
rechtbank haar veroordeeld tot zes maanden gevangenis. Eén van mijn confraters
heeft mij uitgelegd dat dit vonnis allicht overeenstemde met het lokale gewoonterecht.
Mij leek het nochtans om het vonnis te gaan van een officiële rechtbank. Ik
vraag me af hoe die de schuld van de beklaagde heeft kunnen bewijzen. Volstond
haar bekentenis? In die culturele context konden heksenprocessen vroeger ook
bij ons gedijen. Of kennen ook wij nu nog analoge heksenprocessen?
Tijd
voor een “anderzijds”. Met opluchting heb ik gemerkt dat er naast die
stijfdeftige krant die wij in onze gemeenschap aankrijgen, nog vele andere
kranten bestaan. Kranten die de stem
laten horen van de oppositie (goed) en kranten die tabloids zijn zonder enige
politieke boodschap (minder goed). Meest opvallende titel : « I
prefer married women ». Dat had de Sun in Londen niet beter kunnen
uitdenken.
Kantelen
Ik
mocht ook een bezoek brengen aan ons kersverse centrum voor theologiestudies
aan de rand van de stad. Bijzonder keurig aangelegd en bevolkt door vele
studenten die niet beter vragen dan te studeren. Ze hebben daar trouwens een
uitstekende bibliotheek. De Vlaamse jezuïeten weten wie daarvoor gezorgd heeft.
Gelukkig zag ik daar ook een voetbalterrein en een basketbalterrein. De rector
zegde me dat ze ook iets zouden moeten hebben voor sport in het regenseizoen.
Ik steun die motie, maar mijn oude Europese confrater vond dat het voor hen
nooit genoeg was. En in vergelijking met de wereld daarbuiten is dat niet
helemaal onjuist. Het domein is beveiligd door een muur waarop nog enkel de
kantelen ontbreken. Tegen dieven, maar nog meer tegen mensen die op zoek zijn
naar ruimte voor hun hutjes en winkeltjes (die de overheid soms met bulldozers
van de stoep en van de rijweg moet vegen). Ik meende in dat stukje paradijs
zelfs een cacaoboom ontdekt te hebben, maar die bleek achteraf een simpele
papayaboom te zijn. Niet getreurd: op ons eigen domein staan niet minder dan
twee cacaobomen en ik ga hier niet weg vooraleer ik van dit nationale product
een foto heb genomen.
Reacties