Beperk je - Luistervriendelijk spreken 3/5 - een serie van Nikolaas Sintobin sj
Luistervriendelijk spreken, hoe doe je dat? Een ignatiaans perspectief door Nikolaas Sintobin sj. 3/5
2. Beperk je
Wat je te vertellen hebt is wellicht boeiend, authentiek, verrassend. Vergeet echter nooit dat de aandachtsenergie van de luisteraar beperkt is. Over hoe meer woorden je de aandacht verspreidt, hoe minder aandacht beschikbaar is voor elk woord. Dat geldt in het bijzonder in onze gedigitaliseerde cultuur. Maar eigenlijk is dit van alle tijden.
Bijzonder is het volgend getuigenis van de jezuïet Louis Conçalves Da Câmara sj, vertrouweling van Ignatius en schrijver van het Memoriale. Dit is een document waarin hij op gedetailleerde wijze zijn herinneringen aan Ignatius van Loyola neerschreef.
De Vader spreekt aldus: hij beperkt er zich toe de zaken te vermelden, in heel weinig woorden. Hij geeft geen commentaar bij de dingen. Hij beperkt zich tot het vertellen. Zodoende geeft hij de kans aan hen die naar hem luisteren om zélf na te denken en om de besluiten te trekken uit de premisse. … Hij beperkt er zich toe om eenvoudigweg te vertellen. Zijn kunst bestaat hierin dat hij al die essentiële punten aanraakt die kunnen overtuigen en dat hij alles wat bijkomstig is terzijde laat, naargelang hem dit passend lijkt.
Memoriale van Louis Conçalves Da Câmara sj
Ik zou hier vier puntjes willen uit oppikken.
a) Zeg wat je te zeggen hebt. Kom voldoende snel to the point. Geen eindeloze inleiding waardoor de luisteraars al lang hebben afgehaakt. Vermijd overbodige woorden, liefst geen superlatieven. Wees sober in je spreken.
b) Beperk het aantal dingen dat je ter sprake brengt. Stel dat je een uitwisseling houdt met 9 personen. Als iedereen 3 onderwerpen inbrengt, dan krijg je op een uur tijd ongeveer 30 items. Dat is meer dan genoeg. Selecteer dus vooraf, thuis, uit de oogst van je terugblik drie van de mooiste vruchten. Kill your darlings. Stel je daarbij vooraf de vraag of wat je wil inbrengen ook voor je luisteraars relevant is. Sommige zaken zijn voor jou belangrijk maar zijn eigenlijk nietszeggend voor de luisteraar. De bedoeling is om niet alleen jezelf maar ook om de ander verder te helpen bij het onderscheiden.
c) Neem je luisteraar ernstig. Bepaalde zaken kan hij ook zelf wel bedenken. Sommige conclusies of interpretaties hoef je niet toe te voegen. Vul niet alles zelf in. Je verhaal hoeft niet volledig te zijn. Je mag gerust ruimte laten voor lege plekken die de luisteraar zelf zal invullen.
d) Zo spreken vraagt voorbereiding, discipline en ascese. Het is veel moeilijker weinig te zeggen dan veel te zeggen. Het is daarom verkieslijk dat je vooraf schriftelijk vastlegt wat je gaat delen en dat je je daar vervolgens ook aan houdt.
Nikolaas Sintobin sj
Reacties