Jan en Bénédicte
Gisteren ging ik voor in de huwelijksviering van Jan en Bénédicte. Hieronder vindt u de homilie.Beste Jan en Bénédicte,
Als ik terugdenk aan jullie huwelijksvoorbereiding, is het eerste beeld dat me voor ogen komt dat van jullie ontwapenende glimlach naar mekaar. Telkens opnieuw, alsof jullie dolgelukkig waren mekaar voor het eerst sinds lange tijd opnieuw te zien. Je zou kunnen denken: “Ach, die onschuldige tortelduifjes. Ze weten nog van niet beter. Ze zijn nog als Adam en Eva voor de zondeval.” De evangelielezing die jullie kozen voor deze viering getuigt evenwel van groot realisme en ook van grote ambitie.
We kunnen er drie dingen uit leren, waarvan ik vermoed, Bénédicte en Jan, dat ze ook voor jullie, aanstaande trouwers, betekenisvol kunnen zijn.
1. Hebben jullie er al bij stilgestaan dat het Jezus zelf is, het onschuldige slachtoffer, die het initiatief neemt om naar zijn verrader toe te stappen. Hij die zo’n groot onrecht heeft ondergaan steekt als eerste de hand uit naar Petrus. Petrus zelf kan gewoon niet. Hij is verlamd door wroeging en door schaamte. Hij staat zo diep onder nul dat het hem uitgesloten lijkt dat zijn relatie met Jezus nog hersteld kan worden. Petrus weet dat hij geen vergeving verdient. Vergeving, ttz, de puur gratuite liefde, verdien je niet, verdien je nooit. Die geef je, die krijg je. De ervaring van zomaar, onverdiend, vergeven te worden gaat de band tussen Jezus en Petrus niet alleen herstellen. Ze gaat tot gevolg hebben dat Petrus voortaan voorgoed trouw zal kunnen zijn aan zijn Heer.
Beste Jan en Bénédicte, het zijn niet verliefdheid, lichamelijke schoonheid, DNA of de sterren die het cement zijn van levenslange trouw. Wel de vergeving. Het is de onverdiende en soms zo moeizame vergeving die de liefdesband steeds hechter smeedt.
2. Petrus heeft 3 maal ontkend dat hij Jezus kende. Drie maal ook hoorden we Jezus zijn vertrouwen uitspreken in Petrus : “weid mijn schapen”. Drie maal ook stelt Jezus aan Petrus de vraag of hij wel echt van Hem houdt. Jezus aarzelt blijkbaar niet om de vinger op de wonde te leggen.
Zonder aan geleerde exegese te willen doen, zou ik toch graag even teruggrijpen naar de Griekse grondtekst. Het Grieks laat toe om door te stoten naar de subtiliteit van het gesprek tussen de Heer en Petrus. Als Jezus Petrus de eerste twee malen vraagt of hij van Hem houdt gebruikt Jezus het werkwoord “agapan”. De agapè, is de puur goddelijke, voor ons mensen bijna onbereikbare, liefde. Het is de liefde die we daarnet beluisterden in het Hooglied van de liefde van Paulus. Jezus, maw, moedigt Petrus aan om te beminnen zoals God zelf bemint.
Petrus echter weet dat hij daar nog niet aan toe is. Als hij antwoordt: “Gij weet dat ik U bemin”, gebruikt hij het werkwoord “filein”. Filein verwijst naar de heel kwetsbare menselijke liefde, de filia. Het is de liefde die het zo goed bedoelt, maar die regelmatig struikelt en valt. Twee keer antwoordt Petrus op Jezus’ uitnodiging tot agapan met filein. Als Jezus Petrus een derde keer uitnodigt om van Hem te houden, gebruikt Hij voor het eerst zelf ook het werkwoord filein. Hij vertrekt van waar Petrus staat.
Beste Jan en Bénédicte, jullie gaan dadelijk mekaar het sacrament van het huwelijk toedienen. Jullie gaan de verbintenis aangaan om jullie leven voorgoed te enten op jullie liefde. Het is goed te horen dat God ambitieus is voor jullie. Ook jullie beiden nodigt Hij uit om steeds verder te groeien in de goddelijke agapè. Maar wees niet ontgoocheld als je merkt dat je liefde niet altijd even groot en sterk is, soms zelf gewoon ondermaats. Je kan maar doorstoten, soms, tot de agapè als je bereid bent om te vertrekken van de filia. “Houden van” is een levenslang groeiproces.
Ook voor de liefde geldt dat het schade en schande zijn die wijs maken. Liefhebben is een school in nederigheid.
3. Ook de laatste zin van de evangelielezing die jullie uitkozen doet even slikken: “Toen ge jong waart, deed ge zelf uw gordel om en ging waarheen ge wilde, maar wanneer ge oud zijt, zult ge uw handen uitstrekken, een ander zal u omgorden en u brengen waarheen ge niet wilt.”
Bénédicte en Jan, als notarissen in spe weten jullie dat “de goede huisvader” de zaakjes netjes moet plannen om de onbekende toekomst zo goed als mogelijk te organiseren. Maar de ervaring leert dat de werkelijkheid vaak anders uitdraait dan je verwacht had: je stoot op je eigen beperkingen; tot daar; moeilijker wordt het, Jan, als je stoot op de beperkingen van Bénédicte, of jij, Bénédicte, op die van Jan. Sommige van jullie dromen zullen niet uitkomen. Er zullen zich hindernissen aanbieden die je niet voorzien had in je huwelijkscontract …
“Een ander zal u omgorden en u brengen waarheen ge niet wilt”. De kern van het huwelijkssacrament is het geloof dat een Ander voortaan met jullie meestapt. Durf het aan om in jullie huwelijksleven de werkzaamheid van de levende Heer te onderscheiden. Geef Hem de ruimte om jullie de weg te tonen. Laat toe dat Hij jullie toont hoe van elkaar te houden en mekaar te vergeven.
Jan en Bénédicte, wees niet bang. Wees nooit bang. Durf te geloven dat in het sacrament van het huwelijk de Heer zelf jullie voortaan op bijzondere wijze zal begeleiden. Soms langs verrassende paden. Maar, jullie zullen het merken, die paden zullen boeiender, uitdagender en rijker zijn dan wat jezelf had kunnen bedenken. Gods voorzienigheid overtreft alles voor wie er zich in nederigheid aan toevertrouwt.
Beste Jan en Bénédicte, weet dat velen op jullie rekenen: op jullie liefde, op jullie trouw, op jullie gastvrijheid. Misschien meer dan jullie wel vermoeden. Weet dat jullie ook op ons mogen rekenen. Trouw beleef je samen met vele anderen.
God zegene en God beware jullie.
Reacties