De aantrekkelijke zelfrelativering van paus Franciscus - Waarheid in tijden van internet (10/15)


Een tijd geleden gaf ik een voordracht aan de theologiefaculteit van de KULeuven over “Waarheid in het digitale tijdperk”. Enkele uittreksels. (10/15)

De zelf-relativering van paus Franciscus

Het vierde kenmerk van de communicatie van paus Franciscus is misschien het meest typisch. Hij deinst er niet voor terug om zichzelf en de hele katholieke traditie tot op zekere hoogte te relativeren. In zijn talrijke ontmoetingen met journalisten durft hij vlakaf te zeggen dat hij, hoewel paus, sommige zaken niet of niet goed weet. Bekend is zijn uitspraak  in een interview met La Repubblica in 2013 dat hij gelooft in God, niet in een katholieke God. Ook sprak hij reeds meerdere malen over zijn persoonlijke ervaring met geloofstwijfel.

Dit wordt hem niet door iedereen in dank afgenomen.  Zelf denk ik dat het de geloofwaardigheid van zijn discours enkel maar versterkt. Deze zelfrelativering lijkt me niets anders dan een erkennen dat alles wat gebeurt binnen de Katholieke Kerk gebeurt doorheen mensen. Als mensenwerk is het dus getekend door beperktheid.

Reacties

Anoniem zei…
Een dosis zelfrelativering onderstreept onze menselijkheid. Het neemt veel ergernissen weg als je met die houding kijkt naar "het instituut katholieke kerk". Wat maakt dan dat de paus, het hoofd van de katholieke kerk, zo'n houding aanneemt het toch onmogelijk blijft om bepaalde 'wetten' te versoepelen. Ik denk hier aan het celibaat voor priesters, ook denk ik aan priesters die enkel de 'voorgeschreven' regels van verloop van de liturgie en canon willen gebruiken tijdens eucharistievieringen. Het is mensenwerk, geschreven, ontstaan, ontwikkeld in een bepaalde tijd en context en dus niet absoluut. De wet, de regel, de traditie blijkt daar verabsoluteerd te worden en te staan boven de verstaanbaarheid ervan voor de hedendaagse mens.
29 april 2023 om 07:29
Een reactie posten

Meest gelezen

Zomerwens en enkele leestips van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
  Deze blog en zijn auteur gaan enkele weken offline. Op 31 juli zijn we er weer. Wil je in tussentijd regelmatig wat bijkomende ignatiaanse inspiratie, dan beveel ik je graag de boeken aan die ik hier in mijn handen houd! Je kan ze bestellen via onze webshop . Graag een mooie zomer toegewenst en tot gauw! Nikolaas
Meer lezen

Zou God een marsmannetje kunnen zijn? Antwoord van jezuïet astrofysicus George Coyne sj (3/3)

Afbeelding
Als priester en astronoom bewoog George Coyne sj (+ 2020) zich zowel in de wereld van het geloof als in die van de wetenschap. De emeritus-directeur van het Vaticaanse Observatorium ziet geen conflict tussen wetenschappelijke en religieuze kennis. In een interview mijmert George Coyne sj over diverse aspecten van de verhouding tussen geloof en wetenschap. Ik selecteerde enkele passages voor u. Vraag : Is er iets speciaals aan ons in dit enorme universum? George Coyne sj : We zijn heel speciaal voor God, en daar is geen twijfel over mogelijk. Ik bedoel, God heeft zijn enige Zoon naar ons gezonden. Bijzonder zijn in de betekenis van een onderdeeltje zijn van het heelal is één ding, maar iets anders is het om speciaal te zijn in de zin van de religieuze geschiedenis kennen en leven vanuit een gelovige visie. Maar het blijft een uitdaging. Als we puur materiële objecten in het heelal zouden zijn, dan zou het moeilijk zijn voor mij als wetenschapper om te verdedigen dat w...
Meer lezen

Heilig Hart van Jezus, waarover gaat dat eigenlijk over? - Vlog van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Vandaag viert de RKK het feest van het Heilig Hart van Jezus.  In deze vlog geef ik u een korte uitleg over wat we vandaag kunnen leren uit de eeuwenoude devotie tot het Heilig Hart van Jezus. Dit kan in onze geseculariseerde wereld heel ver van mijn bed lijken. Of net niet. Het spreekt namelijk over de tedere liefde en zorg van onze God voor elk van ons, in het bijzonder als we het moeilijk hebben. Om deze vlog te bekijken, klik op een van de foto's of op deze link:  https://www.youtube.com/watch?v=Z--b3r35t6c
Meer lezen

Wijlen paus Franciscus en nieuwe paus Leo: een terugblik en een vooruitblik door Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Voor het digitale tijdschrift " STREVEN " schreef ik een bijdrage genaamd "Voorzichtige vooruitblik met paus Leo XIV en terugblik op paus Franciscus". Een eerste deel kan je hieronder lezen. Het tweede deel vind je via deze link . Op paasmaandag 21 april 2025 keek ik in de ochtend even naar mijn tijdslijn op X. ‘Paus Franciscus overleden’, had   Vatican News   net wereldkundig gemaakt. Er ging een schok door me heen. Ik kon mijn ogen niet geloven, ook al was dit overlijden toch wel te verwachten. Intussen heeft de katholieke kerk een nieuwe paus, Leo XIV. Zijn verkiezing is verrassend snel verlopen. Of was het wellicht toch niet zo verwonderlijk dat het conclaaf in minder dan 24 uur het eens werd over een opvolger voor Franciscus? Immers, ruim 80 procent van stemgerechtigde kardinalen waren benoemd – gecreëerd – door paus Franciscus. Net als zijn voorganger is paus Leo een religieus. Hij is augustijn en behoort dus tot een  katholieke familie met een sterke eigen id...
Meer lezen

Boodschap voor mensen die zichzelf voor goede christenen houden - Piet van Breemen sj

Afbeelding
‘Wij houden onszelf wellicht voor goede christenen, spreken dikwijls over God (of misschien ook niet!), lezen dikwijls religieuze lectuur, gaan regelmatig naar godsdienstige bijeenkomsten, zijn vrijwillige medewerkers in de parochie, reserveren tijd voor meditatie en nemen trouw deel aan de eucharistieviering. En toch wordt ons leven veel meer bepaald door een vlucht voor God dan we willen toegeven. Ons leven kan boordevol belangstelling zijn voor spiritualiteit en toch maar heel weinig ruimte voor God laten.  Het is bijzonder jammer dat we nauwelijks beseffen hoe onze spirituele activiteiten er dan in feite toe dienen God te ontlopen. Met onze vrome bezigheden bouwen we een heel efficiënte verdedigingsgordel op tegen de onvoorwaardelijke liefde van God die  – dat voelen we intuïtief heel zuiver aan – ons op den duur tot een volledige overgave aan God zou brengen. Precies dat willen wij niet. Zo kan religie tot een afweersysteem tegen God worden.’ ‘Als wij werkelijk G...
Meer lezen

De moed om te aanvaarden dat men aanvaard is - Piet van Breemen sj op zijn best

Afbeelding
Een van de diepste vragen van het mensenhart is de vraag naar waardering. Iedere mens wil gewaardeerd worden. Dit betekent niet dat iedereen van anderen wil horen hoe goed hij wel is. Ongetwijfeld is dat verlangen er ook, maar dat is niet het diepste. We zouden kunnen zeggen, dat iedere mens verlangt bemind te worden. Maar dat is ook dubbelzinnig. Er zijn zoveel soorten liefde als er soorten bloemen zijn. Voor sommige mensen is liefde iets hartstochtelijks; voor anderen is het iets romantisch; voor weer anderen is liefde iets louters seksueels. Er is echter ook een diepere liefde, de liefde van de aanvaarding. Iedere mens hunkert er naar aanvaard te worden, aanvaard zoals hij is. Niets in een mensenleven is van zulke langdurige en noodlottige uitwerking als de ervaring niet volledig aanvaard te zijn. Piet van Breemen sj
Meer lezen

Hoe vind je de juiste weg - hoe vind ik mijn roeping: video-interview van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
  In een wereld vol keuzes, afleidingen en innerlijke onrust is het niet altijd eenvoudig om de juiste weg te vinden. Wat is mijn roeping? Wanneer is het tijd om een andere richting in te slaan? Hoe herken ik wat werkelijk goed is? Hierover ga ik in gesprek met Leo Fijen in de serie "Kloostergesprekken" Klik hier om dit gesprek te bekijken of klik op onderstaande afbeelding. Wil je meer te weten komen over de ignatiaanse onderscheiding, weet dan dat ik daar een heel boek heb aan gewijd: "Vertrouw op je gevoel. Keuzes leren maken met Ignatius van Loyola" . 
Meer lezen

Acht dagen in stilte bidden met de Bijbel, wat doet dat met een mens - getuigenis van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
  Deze avond begin ik aan mijn jaarlijkse achtdaagse stille retraite. Het worden heel stille dagen waarin ik zal bidden met de Bijbel. In onderstaande video vertel ik aan Leo Fijen wat dat stille bijbelgebed in mijn leven teweeggebracht heeft en wat het mij nog steeds bijbrengt. Mijn blog gaat gedurende die dagen ook de stilte in. Op 15 augustus ben ik er weer. Ik zal graag ook voor jou bidden, beste lezer. Aarzel niet om ook mij te gedenken in jouw gebed. Klik hier om deze video te bekijken of klik op onderstaande afbeelding.
Meer lezen

Waarom lijken geloof en wetenschap onverenigbaar? Jezuïet-astrofysicus George Coyne sj antwoordt (2/3)

Afbeelding
Als priester en astronoom bewoog George Coyne sj  (+ 2020) zich zowel in de wereld van het geloof als in die van de wetenschap. De emeritus-directeur van het Vaticaanse Observatorium ziet geen conflict tussen wetenschappelijke en religieuze kennis. In een interview mijmert George Coyne sj over diverse aspecten van de verhouding tussen geloof en wetenschap. Ik selecteerde enkele passages voor jou. Vraag : Waarom lijkt het dat geloof en wetenschap op gespannen voet staan? George Coyne sj :  Door jullie! Journalisten! Ik maak hier een grapje, maar sommige journalisten lijken echt olie op het vuur te willen gooien. Een probleem is dat er wetenschappers zijn die beweren dat ze de wetenschap beoefenen, terwijl ze God ofwel nadrukkelijk ten tonele voeren, ofwel juist stellig ontkennen. Ze stappen dan buiten de wetenschap. Ik krijg problemen wanneer ik dit zeg, maar het atheïsme is in feite ook een geloof. Een atheïst kan niet bewijzen dat er geen God is. Documenten ui...
Meer lezen

Tips voor biecht- en andere delicate gesprekken - Pierre Favre sj

Afbeelding
Vandaag herdenkt de katholieke kerk Pierre Favre, een van de eerste jezuïeten. Deze heilige was een meester in het voeren van gesprekken. Ook van biechtgesprekken. Van hem zijn onderstaande tips voor biechtvaders. Elkeen die regelmatig delicate gesprekken moet voeren, kan er zijn voordeel uit halen. a. Wees mild en zacht. b. Spreek nooit op scherpe toon en toon nooit afkeer, hoe vreemd datgene wat de biechteling zegt ook moge zijn. c. Hoed je ervoor om het gesprek saai of vervelend te vinden. d. Geef nooit aan je biechteling die zich aan jou bloot moet geven de indruk dat hij voor een godsgericht komt waar hij in de eerste plaats geoordeeld gaat worden. e. Stel je niet op als een hoogmoedig of minachtend farizeeër of als de boze of ongeduldige rechter. f. Tot slot, doe je uiterste best opdat elkeen die bij jou te biechte is geweest graag naar jou terugkomt.
Meer lezen