Was de doop van Jezus een vergissing? - Preek van Nikolaas Sintobin sj

 

Hier vind je mijn preek voor het feest van de doop van de Heer.

Jes. 55, 1-11       Joh. 5, 1-9        Mc. 1, 7-11

 Paus Franciscus blijft verrassen. Steeds weer reikt hij de hand uit naar christenen, en ruimer, naar alle mogelijke mensen aan de rand. We weten ook dat Franciscus één vrijdag per maand op bezoek gaat bij gewezen prostituées, drugsverslaafden, gevangenen of zieken. Op zijn verjaardag houdt hij ervan samen met daklozen te eten, en zo voort. Sommigen vinden dat Franciscus hierbij overdrijft. Is dat zo? De evangelielezing van vandaag leert ons daar iets over. 

We hoorden het verhaal van de doop van Jezus. Niets bijzonders, kan je spontaan denken. Alle christenen zijn gedoopt. Jezus dus ook. Toch is er een probleem. Het christelijk doopsel is immers pas ontstaan ná de dood en de verrijzenis van Jezus. Het christelijk doopsel gaat over de opname in de Kerk. Het opent op het mysterie van het sterven, mét Jezus, aan de zonde en het herboren worden, met de verrezen Jezus, tot nieuw leven. Het gaat hier dus duidelijk niet over het doopsel dat al 2000 jaar wereldwijd wordt ontvangen. 

Maar ook met het doopsel van Johannes is er een probleem. Dat was een eenmalig ritueel dat het verlangen tot bekering uitdrukte en dat leidde tot vergeving van de zonden. Het was bedoeld voor zondaars. Maar van Jezus geloven we dat Hij zonder zonde is. Matteüs vertelt niet toevallig dat Johannes eerst weigerde Jezus te dopen. Hij meende dat Jezus dat doopsel helemaal niet nodig had. Wat deed Jezus daar dan? Was Hij even verstrooid?  Ging het over vergissing?

Alles wijst erop dat Jezus er bewust voor gekozen heeft in de rij te gaan staan en, zoals de andere mensen, te vragen door Johannes gedoopt te worden. Meer nog, meteen na het doopsel gebeurt er iets volstrekt uniek: Hij zag de hemel openscheuren en de Geest als een duif op zich neerdalen. En er kwam een stem uit de hemel: “Gij zijt mijn Zoon, mijn veelgeliefde; in U heb Ik welbehagen.” Marcus beschrijft hier een tussenkomst van de Drie-Ene God: Jezus, de Zoon, de Geest in de vorm van een duif en de stem van de Vader. Het is de enige keer dat dit beschreven wordt in het Marcusevangelie.

 Wat daar precies is gebeurd zullen we nooit weten. Maar de boodschap die God de Vader hier aan zijn Zoon geeft lijkt wel helder. Hij noemt Hem zijn veelgeliefde in wie Hij welbehagen heeft. De keuze van Jezus zich te laten dopen door Johannes is zó belangrijk dat God de allergrootste middelen bovenhaalt om dit te bevestigen.

Wat is dan die betekenis van het doopsel van Jezus door Johannes?  Niet dat Jezus plots zou inzien dat Hij wel gezondigd heeft. Wel dat Jezus zich helemaal solidair maakt met ons, gewone mensen, en dus ook met onze zonde. Eigenlijk wordt hier verder uitgewerkt wat we vierden in de Kersttijd. In Jezus wil God helemaal mens zijn onder de mensen. Het doopsel van Jezus maakt duidelijk dat die verbondenheid in het bijzonder geldt voor onze zonden, en ruimer, voor onze gebrokenheid en kwetsuren. God loopt niet weg van onze duistere kanten. Hij gaat middenin onze schamelheid staan. Niet om ze ons te verwijten. Wel om ons door de kracht van zijn liefde ervan te bevrijden.

Beste medegelovigen, de naam Jezus wil zeggen God redt of God is redding. Hij nodigt ons, op onze beurt, uit mee te werken aan die bevrijding. Dit is de kern van wie Jezus is. Wat goed dat paus Franciscus ons, door zijn voorbeeld, steeds weer herinnert hoe je dat kan doen. Christen zijn betekent toelaten dat God bij elk van ons komt om ons te verlossen van wat ons belet te leven. Christen zijn betekent dat wij, op onze beurt,  zelf naar andere mensen toegaan om mee te helpen aan hun bevrijding.


Reacties

Maria Peters. zei…
Dank voor deze prachtige uiteenzetting van de doop van Jezus.
Jan lodder zei…
wanneer we ons idd realiseren dat Jezus nooit christelijk gedoopt kan zijn, dan betrof het een Joods reinigingsritueel, betreffende morele onreinheid.
Nadat de verloren zoon berouwvol besloot huiswaarts te keren, laat hij zich reinigen. Niet door corrupte tempelpriesters, maar door Johannes. Daarna kon hij gereinigd en gelouterd aanvangen met zijn missie: hulpvaardigheid jegens "de minste knechten van zijn Vader".

Meest gelezen

Homo-zegen: heeft paus Franciscus zich vergist? Enkele bedenkingen van Nikolaas Sintobin sj

Ignatius van Loyola legt uit hoe je, met een té drukke agenda, toch je rust kan bewaren

Hoe paus Franciscus reageert op zijn eigen, spontane woede - Homilie van Nikolaas Sintobin sj voor de derde zondag van de 40-dagentijd

Rik Torfs over jezuïetenhumor: het verschil tussen Kardinaal Müller en Nikolaas Sintobin sj

Over geluk dat niemand je kan afpakken - Het getuigenis van Etty Hillesum

Wat doet de Paus daar toch met die opgestoken vinger? - Heerlijke videobeelden

Het verschil tussen geestelijke vreugde en het “je lekker voelen”

Hoe handelen als je slecht nieuws krijgt: het voorbeeld van Ignatius van Loyola - Ignatiaans leiderschap (7/10)

Bidden met de Bijbel - een nieuw boek van Nikolaas Sintobin sj