Houdt Jezus eigenlijk wel van Maria? - Homilie van Nikolaas Sintobin sj voor deze zondag

Hieronder vind je mijn preek voor deze zondag

Wijsheid 9,13-18    Psalmen 90(89)   Filemon 1,9b-10.12-17     Lucas 14,25-33.

Om de paar jaar ga ik Bieke bezoeken. Ze woont in de buurt van Grenoble, in een piepklein dorpje in de Alpen, aan het einde van een doodlopende weg. Bieke, ter plaatse beter bekend als kleine zuster Mia, is slotzuster in een grote gemeenschap van religieuzen die leven in de traditie van de kartuizers. Het leven van die vrouwen is radicaal. Ze leven in volledige stilte, en komen hun klooster niet uit. Eigenlijk zijn ze kluizenaressen die samenleven. Het grootste deel van de dag brengen ze door in afzondering, elk in haar eigen huisje. Meestal bidden, eten en werken op hun eentje. Niet omdat ze een hekel hebben aan elkaar. Wel omdat zij die afzondering beschouwen als een hulp om te kunnen leven in verbondenheid met God, en meer in het bijzonder met Jezus. Dit betekent bijvoorbeeld ook dat Bieke nooit naar huis gaat. Dat zal ze ook niet doen de dag dat haar oude moeder zal sterven.

Toen Bieke 25 jaar geleden intrad in die gemeenschap waren nogal wat mensen geschokt. “Dat kan je toch niet maken, in het bijzonder niet naar je familie toe.” Voor sommigen leek het erop dat Bieke zou breken met haar familie. Blijkt nu, na al die jaren van afwezigheid, dat Bieke eigenlijk een beetje het kloppende hart is geworden van haar familie. Die mag af en toe op bezoek komen. En dat doen ze maar al te graag. Ook de neefjes en nichtjes. Ze voelen gewoon dat Bieke op een heel bijzondere wijze van hen houdt.

De woorden die we zonet hoorden uit de mond van Jezus kunnen ook schokken. In het bijzonder het gebruik van het woord “haten”. 'Als iemand naar Mij toekomt, die zijn vader en moeder, zijn vrouw en kinderen, zijn broers en zusters, ja zelfs zijn eigen leven niet haat, kan hij mijn leerling niet zijn. Vraagt Jezus dat we onze ouders, kinderen of echtgenoot zouden haten? Dit kán toch niet. Haatte Jezus dan zijn moeder, Maria? Jezus vraagt ons toch om van onze naasten te houden zoals van onszelf. Het sacrament van het huwelijk betekent toch dat de echtgenoten zoveel als mogelijk van elkaar dienen te houden, en nog wel met de liefde van Jezus zelf. Hoe kan je dit rijmen met deze oproep tot haat?

Het is waar dat, alvast in de Nederlandse vertaling die we zonet lazen, het woord haten wordt gebruikt. En dat is ook zo in heel wat andere talen. Het is een slechte vertaling, een typisch voorbeeld van een hebraïsme, ttz, een al te letterlijke en daardoor eigenlijk verkeerde vertaling. Het werkwoord dat gebruikt wordt in de oorspronkelijke Griekse grondtekst heeft geen comparatief of vergelijkende trap. De eigenlijke betekenis van dit woord is minder houden van. Spijtig genoeg, is men dit gaan vertalen door haten. Neen, Jezus vraagt ons niet om te haten. Waar Jezus ons wél toe uitnodigt is om Hém centraal te stellen. Om God centraal te stellen in ons leven. Om onze verhouding tot alle andere mensen en dingen te beschouwen in het licht van onze verbondenheid met de levende Heer. Een juistere vertaling dan het “haten van vader en moeder, vrouw en kinderen”, is dan ook “Jezus verkiezen boven vader en moeder, vrouw en kinderen…”

Dat is het net wat we hoorden aan het einde van deze evangelielezing: Zo kan niemand van u mijn leerling zijn, als hij zich niet losmaakt van al wat hij bezit. Je losmaken maken van je dierbaren betekent niet dat je breekt met hen. Voor de christen betekent het wel dat je, in iedereen en alles die je op je weg ontmoet, probeert God zelf, de oorsprong van alles wat is, te ontmoeten en te beminnen. Anders gezegd, vandaag nodigt Jezus ons niet uit om minder lief te hebben. Wel om meer en intenser lief te hebben. Om te ontdekken dat Hijzelf aanwezig is in heel zijn schepping en ons uitnodigt om te delen in de vreugde van die schepping.

Ik vermoed dat er niet velen zijn onder ons die de roeping hebben om, zoals Bieke, kluizenaar of kluizenares te worden. Maar ik weet en geloof wel dat wij allen geroepen zijn om onze verbondenheid met Jezus centraal te stellen in ons leven. Niet als een droeve plicht. Wel als het geschenk dat God ons elke dag opnieuw geeft om, steeds meer te kunnen liefhebben, zoals Hij.

Nikolaas Sintobin sj