Peter Kibe en gezellen

Op 24 november 2008 zijn 188 Japanse martelaars zalig verklaard in Nagasaki. Zij zullen het martyrologium ingaan onder de naam: Feest van de zalige Peter Kasui Kibe sj en metgezellen.

Peter Kibe was jezuïet. Hij wordt ook wel genoemd: “De man die de aarde rondstapte”. Hij reisde inderdaad vanuit Japan tot in Rome. Een deel te voet.

Franciscus Xaverius sj bracht het christendom naar Japan in 1549. Peter Kibe werd 38 jaar later geboren op hetzelfde eiland (Kyushu) waar Xaverius voet aan land zette. Zijn ouders waren eerstegeneratie-bekeerlingen. Het nieuwe geloof verspreidde zich snel. In 1600 waren er 300.000 bekeerlingen. Maar de vervolging was al begonnen. Shogun Toyotomi Hideyoshi (1539-1598) beval de uitwijzing en zelfs de terechtstelling van de missionarissen en de bekeerlingen. Dit begon in 1587.

Na school te hebben gelopen bij de jezuïeten in Arima werd Peter katechist. Hij werd gearresteerd in 1614 en gedeporteerd naar Macao. Hij was 23 jaar oud. Noch in Macao, noch in Goa (India) kon hij priester gewijd worden. Uiteindelijk besloot hij om naar Rome te reizen, langs de Zijden Route. Hij stapte van India naar Pakistan, Perzië en Arabië. In het Heilig Land kon hij inschepen naar Rome, waar hij aankwam in mei 1620. Hij werd er onthaald door de jezuïeten en snel priester gewijd, op 15 november 1620. 5 dagen later trad Kibe in in de Sociëteit van Jezus. Op 12 maart 1622 was hij getuige van de heiligverklaring van Ignatius en Xaverius.

Pas in 1630 bereikte hij opnieuw Japan. Hij landde in Nagasaki, waar de vervolging erg hevig was. Op aanraden van zijn jezuïetenoversten reisde hij naar Sendai, ten Noorden van Tokyo. Negen jaar lang leefde hij er ondergedoken, ten dienste van de ondergrondse katholieke gemeenschap.

Hij werd verraden door een arme christen die hem aangaf in ruil voor een geldelijke beloning. Hij werd overgebracht naar Tokyo om er ondervraagd te worden. Zijn ondervrager was niemand minder dan zijn voormalige vice-provinciaal, Christovao Ferreira die, na gefolterd te zijn door de beruchte Inoue Masaghige, zijn geloof had afgezworen. Nu was het de beurt aan Ferreira om Kibe te ondervragen en te doen zwichten.

Ferreira deed al wat hij kon. Maar Kibe bleef zijn geloof trouw en riep Ferreira op om terug christen te worden. Gedetailleerde notulen van de ondervragingen tonen dat Ferreira na 4 zittingen moest opgeven.

Peter Kibe werd nu gefolterd. Hij werd ondersteboven opgehangen in een put, uren lang. Zo stierf hij uiteindelijk, zonder zijn geloof af te vallen, in juli van 1639. Hij was 52 jaar oud.

Ferreira en Inoue worden beiden beschreven in de historische roman “Stilte” van Shusaku Endo, een vooraanstaand Japans katholiek schrijver. De roman gaat over de vervolging van de christenen in Japan. Het is een van de meest indrukwekkende en spirituele romans die ik ooit gelezen heb.