Goddelijke handleiding om tot rust te komen

Onderstaande homilie heb ik gemaakt voor de vieringen van dit WE in onze Krijtbergkerk.

Veertiende zondag door het jaar

Zacharia 9,9-10                       Romeinen 8,9.11-13               Matteüs 11,25-30

We zijn de vakantieperiode ingegaan. Voor sommigen zal die vakantie zich gewoon thuis afspelen. Anderen trekken er op uit. Dichtbij. Of ver weg. Wat verlangen wij voor de vakantie? We willen ons ontpannen. Wat ontspant ons? Schoonheid, avontuur, familie, natuur, sport, muziek, vrienden, andere dingen doen, weg van de dagdagelijkse drukte, lezen, slapen, wandelen, lekker eten …  Voor elk van ons zullen de accenten en de concrete vorm verschillend zijn. Maar is het niet zo dat onder al datgene dat we voor onze vakantie verlangen, er min of meer hetzelfde schuilgaat?  Iets van loslaten, de zorgen even achter ons laten, open komen voor iets anders, dat ons meer bij onszelf kan brengen, en daardoor nieuwe kracht en inspiratie kan geven voor het nieuwe werkjaar. Vacantie komt van het Latijnse werkwoord “vacare”: leeg worden, leeg zijn. Maar waarom leeg worden? Hoe leeg worden? En wat doen met die leegte?

De lezingen die we net hoorden geven ons heel wat toelichting bij deze vraag, die uiteraard veel ruimer geldt dan enkel maar in de vakantietijd.

Zacharia profeteert dat God vrede wil schenken aan de volken. En Jezus, in het Evangelie volgens Matteüs, belooft rust voor onze ziel: vrede en rust. Ik vermoed dat de meesten onder ons wel zouden willen tekenen voor een vakantietijd van vrede en rust voor de ziel.

De Bijbellezingen van vandaag doen niet enkel die algemene belofte. Ze geven ons ook concrete aanwijzingen over hoe dit best kan geschieden.

In zijn brief aan de Romeinen geeft Paulus ons de basisrichting aan. Neen, die rust en die vrede zijn niet in de eerste plaats de beloning voor eigen verdienste. Het is niet vooral het resultaat  van ascese of van subtiele meditatie- of relaxatietechnieken. Ook al kunnen die soms helpen. We krijgen die rust en die vrede omdat de Geest van God in ons komt wonen zegt Paulus. Het wordt ons, met andere woorden, in de eerste plaats gegeven. Zo maar. Gratuit. Het is een geschenk dat we krijgen doorheen onze verbondenheid met Jezus. Het gaat over de Geest van Jezus. Jezus is de bemiddelaar tussen die goddelijke rust en vrede en onze eigen persoon.

De volgende vraag is dan uiteraard hoe wij tot bij Jezus kunnen komen. Hoe we kunnen toelaten dat Hij ons voert naar die rust en die vrede voor onze ziel. En hier geeft Jezus ons een heel duidelijk, en behoorlijk confronterend antwoord op.

 Eerst zegt Hij wat niet de bevoorrechte weg is: “Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat deze dingen verborgen gehouden hebt voor wijzen en verstandigen, maar ze hebt geopenbaard aan kinderen”.  Hoe hoog ook aangeschreven, wijsheid en verstand zijn niet de bevoorrechte weg. Theologie, exegese en diepe inzichten, hoe verrijkend ook, komen niet op de eerste plaats als het erover gaat om die goddelijke rust en vrede te ontvangen.

Vervolgens zegt Jezus waar het wel op aankomt: “Neemt mijn juk op uw schouders en leert van Mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; Jezus noemt dus zachtheid en nederigheid als bevoorrechte weg naar rust en vrede.

Laat me, om te eindigen, nog even inzoomen op die nederigheid, dé houding van Jezus bij uitstek. Nederigheid heeft te maken met gehoorzaamheid. Met ontvankelijkheid. Met durven je eigen willetje los te laten om in de gebeurtenissen van het leven Gods aanwezigheid op het spoor te komen. Nederigheid is geen uitnodiging tot slaafse onderwerping of passief ondergaan. Wel om te durven receptief te zijn voor Gods genade, ook als ze zich anders en elders aanbiedt dan we gehoopt hadden. Nederigheid, met andere woorden, is de houding die het mogelijk maakt dat Gods verlangen voor ons ten volle kan gerealiseerd worden.

Beste broeders en zusters, ik wens ons graag een heerlijke vakantie toe. Dat ons vacare een vacare Deo mag worden: een open komen, een vrij worden, een leeg worden om ons te laten vervullen door Gods aanwezigheid en de rust en vrede die Hij ons verlangt te geven.