Waarom ik als jezuïet heb meegewerkt aan "Op zoek naar God"

Onderstaande overweging uit mijn pen over  de uitzendingenreeks "Op zoek naar God" verscheen in het najaarsnummer 2014 van "Jezuïeten".

In het voorbije voorjaar hebben Bart van Emmerik sj en Nikolaas Sintobin sj, samen met een protestantse zuster van de Chemin Neuf, voor de tweede maal een bijzondere retraite begeleid ... in het Zuiden van Frankrijk,.  We gingen er heen samen met vijf bekende Nederlanders.  We hebben er een retraite gegeven, geïnspireerd aan de Geestelijke Oefeningen van Ignatius...  Tot dusver niets bijzonder. Wel bijzonder was dat er ook deze keer een kleine veertig professionals van de televisie permanent aanwezig waren....

Ook deze keer heeft de EO er een serie van reality-televisie van gemaakt: “Op zoek naar God” ...

Ook deze keer ben ik enthousiast over het eindresultaat. ... Deze serie was helemaal niet bedoeld voor gelovigen van de binnenste kring. Het hele concept is bedacht om mensen die normaliter nooit naar een kerk gaan en die vaak ook helemaal niets afweten van het christelijk geloof, iets te doen smaken van het avontuur van de stilte, van het luisteren naar het Woord van God en van geestelijke begeleiding. Welnu, dit is meer dan behoorlijk gelukt. Ruimschoots 300.000 mensen hebben naar de serie gekeken.  De analyse van de kijkcijfers toont aan dat een groot deel van de kijkers laaggeschoolde mensen zijn én dat ze de hele serie hebben uitgekeken.

Hebben die mensen nu gekeken naar een reportage over de Geestelijke Oefeningen? Neen. Waren de uitzendingen immers opgebouwd als een min of meer ernstige reportage, dan zouden “maar” enkele tienduizenden mensen gekeken hebben, mensen uit de binnenste kring. De reality-televisie is een totaal ander genre. Het biedt flitsende, snelle televisie aan. Een afwisseling van spanning, humor, drama en veel emotie. Het eigene van “Op zoek naar God” was dat al die ingrediënten aanwezig waren. En wel heel professioneel gemonteerd. Maar, bovendien, dat er ook voortdurend subtiele spirituele draden geweven werden door dat geheel. Niet te veel. Anders zappen de kijkers heel snel weg. Wel voldoende om de kijker een aantrekkelijk en realistisch idee te geven van wat een spirituele zoektocht vanuit het Evangelie kan betekenen.

Als jezuïeten hebben we een lange traditie van volksapostolaat. ... Dit initiatief biedt ons een totaal onverwacht en vernieuwend medium om, gebruikmakend van de eigentijdse media en visuele verteltechnieken, hier terug aansluiting bij te vinden. Dit jaar was dit resultaat zo mogelijk nog sterker dan vorig jaar. En wel om de paradoxale reden dat de “kandidaten” gemiddeld (nog) minder kennis hadden van het christelijk geloof dan de deelnemers van vorig jaar. Voor sommigen onder hen was het bijgevolg moeilijker om de stilte en de meditatie in te gaan en dag in dag uit te respecteren. Maar daardoor werden meteen ook de herkenbaarheid en dus de identificatiemogelijkheden voor de gemiddelde kijker groter.

En dat is net de bedoeling van de Evangelische Omroep: evangeliseren op een laagdrempelige wijze voor een zo breed mogelijk publiek. Tijdens de uitzendingen, maar ook ervoor en erna via een online ignatiaanse cursus om te leren bidden met de Bijbel, waarvoor Bart van Emmerik sj en Nikolaas Sintobin sj de teksten kozen en de “punten” schreven. Duizenden mensen hebben dit jaar deze cursus gevolgd.

Dit avontuur is ook een boeiend oecumenisch avontuur van vruchtbare en respectvolle samenwerking van protestanten en katholieken. Het maakt de ignatiaanse spiritualiteit verder bekend in protestants Nederland en meerdere nieuwe samenwerkingsprojecten staan intussen op stapel.

“Op zoek naar God” gaat verder!

Nikolaas Sintobin sj