Rik Torfs recenseert boek Nikolaas Sintobin sj over onderscheiding
Nikolaas Sintobin, Vertrouw op je gevoel. Keuzes leren maken met Ignatius van Loyola, Utrecht, Kok Boekencentrum/Lannoo, 2021, 160 p., 19,90€.
Als jezuïet kun je bijvoorbeeld paus worden, maar je kunt ook een zeer toegankelijk boek schrijven over keuzes leren maken met Ignatius van Loyola. Nikolaas Sintobin koos voor de tweede optie, wat hem siert. Het heeft een prachtig boekje opgeleverd dat ik iedereen kan aanbevelen, ook aan wie het niet zo op God heeft begrepen of, gedeeltelijk ten onrechte, jezuïeten wantrouwt.
Het boek gaat
over onderscheiding. Dat wil zeggen dat je in je meest intieme ervaring op zoek
gaat naar de beste weg voor jou. Hoe maak je de beste keuze, en gebruik je daarbij
je gevoel, verstand en wil? Die overigens helemaal niet aan elkaar tegengesteld
zijn.
Het boek is
laagdrempelig, dat zeker, je hoeft geen vakjargon te beheersen om het te kunnen
lezen. En tegelijk -ik kan het niet genoeg beklemtonen- neemt het de lezer
helemaal au sérieux. Het maakt van haar of hem geen patiënt of hulpbehoevende
die in omzwachtelde bewoordingen heel voorzichtig bij de les moet worden
gehouden. Integendeel.
Verademing
Het boek laat zien
wat nodig is om te onderscheiden: innerlijk leven en fijngevoeligheid van hart,
maar ook techniek, spirituele discipline, dossierkennis, scherpe verstandelijke
analyse, geduld en volharding. Of, zoals de auteur schrijft:
"Onderscheiden vraagt dat je zelf alles doet wat je kunt. Tegelijk nodigt
onderscheiden uit radicaal uit handen te geven om vervolgens te kunnen
ontvangen. Onderscheiden is actief en passief tegelijk."
In mijn
cultuurpessimistische momenten verdenk ik onze tijd ervan er een te zijn van
aangeleerde hulpeloosheid. Mensen worden op die manier aangespoord om bij
experts soelaas te zoeken. Ach, ik overdrijf wellicht een beetje. Maar vast
staat dat bij de 'onderscheiding' in dit boekje ook veel wordt verwacht van wie
er wil toe komen. Dat alleen al is een verademing.
Geen pseudo-psychologie
De scherpzinnigheid van gedachten en gevoelens is doorheen het hele boek continu aanwezig. Deze scherpte staat haaks op de gemakzuchtige pseudo-psychologie die vandaag alomtegenwoordig is en mensen vaak bevestigt in hun manier van leven terwijl ze eigenlijk beter verdienen. Want in die bevestiging schuilt niet zelden een subtiele vorm van minachting.
Geregeld graaft het boek dieper dan in onze tijd gebruikelijk is. De auteur toont een gezonde scepsis tegenover het tijdens discussies gemakkelijk gebruikte argument van morele verontwaardiging: "Heilige woede is maar aan weinigen gegeven." Ook mooi is de passage waarin Nikolaas Sintobin een man beschrijft die tijdens een personeelsfeest een slippertje maakt met een collega, wat hij eigenlijk niet wilde. Hij praat erover met een oude oom, op een bijzondere manier die veel spanning wegneemt: "Het is hierbij niet nodig en soms ook niet wenselijk om in geuren en kleuren de feiten uit de doeken te doen. Het is beter de nadruk te leggen op wat die feiten in je hart teweegbrengen."
Om diep te durven
gaan in het onderscheiden van gedachten en gevoelens, kan het enorm helpen een
christen te zijn, al is het natuurlijk ook zo dat daarmee niet alle problemen
zijn opgelost. Geloof kan een vertrouwenwekkende dankbaarheid met zich
meebrengen. Sintobin citeert verder een mooie tweet van paus Franciscus die ik
alleen maar kan onderschrijven: "In het hart van de christen is er
vreugde. Altijd!" Wat mindere momenten niet verhindert, maar "de
tweet drukt wel het hoopvolle geloof uit in de niet aflatende aanwezigheid van
Gods liefde." Dat klinkt soft, misschien werd het in het verleden te
gemakkelijk gezegd. Maar het betekent veel als je er echt over nadenkt.
Kortom, lees dit boek. En denk erover na. Dat u ook de mogelijkheid hebt om het niet te doen, maakt de verleiding alleen maar groter.
Rik Torfs
Klik hier om het boek te bestellen
.jpg)
Reacties