Waarom je soms beter werkloos toeziet
In 2014 werd bij Athenaeum een nieuwe vertaling gepubliceerd van een boek van Baltasar Gracián sj(1601-1658) , genaamd “Handorakel en kunst van de voorzichtigheid”. Baltasar Gracián was een Spaanse jezuïet van wie ondermeer deze verzameling van 299 aforismen bewaard is gebleven. Vele getuigen van grote mensenkennis en wijsheid. Andere kunnen schokken door hun cynisme en opportunisme. Je vindt er de subtiliteit van Ignatius van Loyola in terug. De evangelische gedrevenheid is echter vaak ver te zoeken.
138. Dingen
op hun beloop laten, een tactiek die vooral van belang is bij stormachtige
situaties binnens- of buitenshuis. In de menselijke verhoudingen komen
maalstromen van hartstocht voor, stormen van emoties: dan is het verstandig
zich terug te trekken in de veilige haven van het werkloos toezien. Vaak
verslechtert de kwaal door de remedie.
Men moet bij ziekte de natuur de vrije
hand geven, en hoog oplaaiende hartstochten laten uitwoeden. lets of niets
voorschrijven vergt van een arts evenveel geleerdheid, en soms is het juist de
kunst geen medicijnen toe te dienen. Opwinding bij het volk brengt men tot
bedaren door er de handen van af te houden en af te wachten.
Nu een stap terug
doen leidt later tot de overwinning. Een bron kan door een kleine beweging
vertroebeld worden, en wordt dan niet helder doordat men er iets aan doet, maar
doordat men haar met rust laat. Het beste middel tegen verhitte
gemoedstoestanden is zich afzijdig te houden en te wachten tot ze
vanzelf bekoeld zijn.
Baltasar Gracián sj
(met dank aan Petr Kazil)
Reacties
Niet eenvoudig maar de enige weg.