Paul Vanderghote sj (1): gezag en vertrouwen

 Begin juli 2011 overleed pater Paul Vanderghote sj. Hij was 89 jaar oud. Paul was zijn leven lang een leraar, een gevierd leraar in onze colleges. Enkele jaren geleden vroeg ik hem om, terugblikkend op zijn onderwijspraktijk, wat goede raad kon geven aan opvoeders van vandaag. Onderstaande “wensen” zijn daar het resultaat van.



Ik droom van een school waarin de volgende punten aandacht krijgen. Opvoeden schept een relatie tussen opvoeder en opvoedeling. Gezag speelt een beslissende rol : het moet uitgeoefend worden en aanvaard. Welk gezag ? Laat het berusten, niet op dwang, met een getarifeerd strafsysteem, maar op wederzijdse hoogachting en vertrouwen. Het spreekt vanzelf dat de kwaliteit van gezag in de eerste plaats bepaald wordt door de ingesteldheid en het optreden van de opvoeder.
Een eerste vereiste daarvoor is geduld. Mijn oud-principaal (collegedirecteur), een eenvoudig en wijs man én briljante opvoeder naar wie iedereen opkeek met een warm-genegen ontzag, heb ik eens horen zeggen : « Wij opvoeders verschieten vaak ons kruit (in zijn sappig West-Vlaams : Wieder verskieten uus poer) waar dat niet hoeft en niets helpt. We hebben geen geduld genoeg en willen zelf alles op staande voet oplossen, ook datgene wat de natuur, als wij haar laten betijen, in orde brengt. Maar ze neemt daar haar tijd voor ».

Reacties

Een reactie posten

Meest gelezen

Verstrooiingen tijdens het gebed: drie tips van Mark Rotsaert sj

Afbeelding
Iedereen raakt wel eens verstrooid tijdens het gebed. Daar is niets ongewoons aan. Blijven ze je lastigvallen houd er dan rekening mee dat er verschillende soorten verstrooiingen zijn. Gaat het om mensen om wie je geeft, die ziek zijn of het moeilijk hebben, maak dan van die verstrooiing je gebed. Dat is op dat moment belangrijker dan te blijven vasthouden aan de Schrifttekst waarmee je het gebed bent ingegaan. Zijn het verstrooiingen die je van de Heer wegtrekken, richt je dan tot Hem en erken dat je nog zwak bent of op jezelf gekeerd. En herneem dan de tekst. Hoe meer tijd je genomen hebt om tot innerlijke rust te komen bij het begin van het gebed, hoe kleiner het risico op verstrooiingen – ook al kun je ze nooit helemaal van te voren uitsluiten. Mark Rotsaert sj
Meer lezen

Is gelukkig zijn vooral een kwestie van willen? - vertrouwen (5/6)

Afbeelding
Voor de glossy LFK schreef ik een overweging over vertrouwen. In deze serie bied ik enkele uittreksels aan. (5/6) Hoe kan je te weten komen wat voor jou weg is naar meer geluk? Ook daar geeft de ervaring van Stefan een bijzondere hint. En zo komen we opnieuw uit bij het vertrouwen. Als ik Stefan goed begrijp, maakt hij onderscheid tussen twee mogelijke sporen. Het eerste is dat van de wil . Dan gaat het over allerhande doelen of uitdagingen die je je zélf stelt in je leven. Vaak omdat men meent dat die belangrijk zijn. Dat is waar ik zonet over schreef. De ervaring van Stefan is dat dit willen hem niet gelukkig maakt en dat het niet dat is dat hem, niettegenstaande alles, opnieuw tot een blij man heeft gemaakt. Het tweede spoor waar Stefan het over heeft is dat van het vertrouwen. Van het zich toevertrouwen aan iets of iemand buiten hem. Hij noemt het liefde , een sprankelend gevoel van leven , levensenergie die naar me toe komt enz. Hier herken ik ook mijn eigen ervar...
Meer lezen

Wat je van een bedrieger kan leren - Homilie van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Hieronder vind je mijn homilie voor deze zondag. Vijfentwintigste zondag door het jaar, C : Amos 8,4-7   1 Timoteüs 2,1-8   Lucas 16,1-13 Mijn eerste taak als jezuïet is internetpastoraat.  Het wereldwijde web is mijn tweede thuis geworden. Een thuis omdat het voor mij een voorkeursplek is waar ik het Evangelie mag ontdekken en op mijn beurt doorgeven. Het internet heeft ook schaduwzijden. Een daarvan is dat het internet nooit vergeet. Het feit dat er thans zoveel schandalen aan het licht komen, heeft hier mee te maken. Het internet is onverbiddelijk. Wat er eenmaal op staat, kan je er nauwelijks vanaf krijgen. Ik moest hieraan denken toen ik de lezing uit Amos las.  De profeet klaagt er de praktijken aan waarmee kooplui arme mensen bedriegen. Geen van hun daden zal Ik ooit vergeten!, horen we God zeggen. “ Goed zo!” , was mijn spontane reactie. Onrechtvaardigheid moet gestraft worden. Als ik hier echter even over nadenk, gaat mijn hevigh...
Meer lezen

Spreek vanuit jezelf - Luistervriendelijk spreken (2/5)

Afbeelding
Luistervriendelijk spreken, hoe doe je dat? Een ignatiaans perspectief door Nikolaas Sintobin sj. 2/5   Spreken Er is echter nog een andere voorwaarde opdat er geluisterd kan worden. De ander dient te spreken. Meer in het bijzonder, dient hij of zij zo te spreken dat het luisteren erdoor niet alleen wordt mogelijk gemaakt, maar dat het ook nog eens wordt bevorderd. Hoe kan je zo spreken dat je verhaal niet de indruk geeft een aaneenrijging te zijn van gemeenplaatsen die je net zo goed op Facebook kan lezen? Hoe kan je echt iets over je binnenkant vertellen zonder dat de luisteraar zich ongewild een voyeur voelt? Hoe kan je, als het jouw beurt is, zó spreken dat jouw inbreng een behapbare bijdrage wordt zonder dat de andere leden zich door de opeenvolgende verhalen meegesleurd voelen in een overweldigende tsunami van informatie?   In de komende blogs geef ik vier tips omtrent luistervriendelijk spreken .   1.      Spreek vanuit jezelf.   Spreek van...
Meer lezen

Hoe je het meest kan genieten van een gebakje - Wijsheid van Anthony de Mello sj

Afbeelding
Vooraleer zijn studies aan te vatten, wilde de jonge man gerustgesteld worden door zijn meester. “Kan u mij leren wat het einddoel is van het leven?” “Neen, dat kan ik niet”, antwoordde de meester. Kan u me dan tenminste iets zeggen over de zin van het leven?” “Neen, dat kan ik niet.” "Kan u me wat onderrichten over de betekenis van de dood en van het leven ná de dood?” “Neen, dat kan ik niet.” Minachtend ging de jonge man weg. De leerlingen waren onthutst. Ze vonden dat hun meester zich niet van zijn beste kant had getoond. De meester zei hun op vaderlijke toon: “wat voor zin heeft het om de aard en de zin van het leven te doorgronden als je er nog nooit van geproefd hebt? Ik verkies dat je je gebakje opeet, eerder dan dat je er allerhande bespiegelingen over maakt.” Anthony de Mello sj Anthony de Mello sj (1931 – 1987) was een  Indisch jezuïet en psychotherapeut. Hij had veel aandacht voor de dialoog tussen de ignatiaanse spiritualitei...
Meer lezen

Geloof jij in engelen? - De mening van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Een tijd geleden verscheen op de theologenblog onderstaande overweging van mijn hand: Geloof jij in engelen? Hieronder vind je een uittreksel alsook een link naar de volledige tekst. ... In onze tijd klinkt het vreemd te spreken over geesten en engelen. Er zijn goede redenen om hier omzichtig mee om te gaan. Voor je het weet verlaat je helemaal het domein van het christelijk geloof. Tegelijk weten we dat ze een Bijbels gegeven zijn en dat ze in de christelijke traditie best hun plaats hebben. Zo is er in de Rooms-Katholieke Kerk op 29 september het feest van de aartsengelen. Wat kan je hier vandaag mee? Het getuigenis van Pierre Favre sj spreekt me sterk aan. Meer nog, ik vind het uitdagend en oproepend. Zijn geloof in engelen en geesten heeft niets te maken met vreemde esoterische wezens, al of niet met kleurrijke vleugels. Het is wel een beeld dat hij gebruikt om een fundamenteel aspect van zijn geloofservaring te benoemen. Favre gelooft voluit in Gods voorzienende liefde voor elke ...
Meer lezen

Is bidden enkel voor vrome boontjes? - Een antwoord van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Mag ik in mijn gebed alleen maar liefdevolle, vrome gedachten en gevoelens koesteren. Is het verkieslijk dat ik negatieve gedachten en gevoelens censureer? Het antwoord op deze vraag is eenvoudig. God kent je beter dan jij jezelf kent. Het is daarom niet alleen toegelaten, het is zelfs wenselijk dat je voor Hem komt zoals je bent, zoals je je voelt en met wat je op dat moment te zeggen hebt. Alle maskers mogen naar omlaag. Als je verlangt dat Gods Geest gedurende je gebed in jou kan bidden, dan is het wenselijk dat je vensters en deuren wijdopen zet. Dat je je toont zoals je bent, op dit ogenblik. Anders   wordt de ontmoeting moeilijk. Alles wat menselijk is mag dan ook aan bod komen in je gebed. Kijk maar naar de psalmen, het hart van het getijdengebed van de Kerk. Het hele palet van de menselijke gevoelens wordt erin verwoordt. Van de meest verfijnde en hoogstaande, tot de meest gruwelijke en schrikwekkende. God kan ons maar bekeren in de mate dat wij ons aan He...
Meer lezen

Luistervriendelijk spreken (1/5) - een nieuwe serie van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Luistervriendelijk spreken, hoe doe je dat? Een ignatiaans perspectief door Nikolaas Sintobin sj. 1/5 Luisteren In de ignatiaanse traditie wordt veel belang gehecht aan het luistergesprek: een gesprek waarbij de deelnemers iets delen over hun persoonlijke ervaring en onderscheiding. Bij het nadenken hierover wordt doorgaans vooral aandacht besteed aan het luisteren. Dat is geen toeval. De ervaring leert dat luisteren eisend is. Het vraagt om tot op zekere hoogte jezelf los te laten. Dat is de voorwaarde om het zwaartepunt bij de ander te kunnen leggen. Het is een vereiste om hem of haar echt te kunnen begrijpen.   Luisteren vooronderstelt ook om je eigen inzichten, ervaringen, argumenten, kennis even te laten voor wat ze zijn, hoe rijk en subtiel ook. Zo kan het stiller worden in jezelf. Het maakt je meer ontvankelijk.  Dan wordt het mogelijk om zo te luisteren dat je beter kan achterhalen wat die ander nu eigenlijk wil zeggen. Soms legt die ander verschillende accenten als ji...
Meer lezen

Gehoorzaamheid als voorwaarde voor een gelukkig leven - vertrouwen (6/6)

Afbeelding
Voor de glossy Liefke schreef ik een overweging over vertrouwen. In deze serie bied ik enkele uittreksels aan. (6/6) Een laatste vraag die ik wil behandelen is hoe je dan dat sprankelend gevoel van leven wel op het spoor kan komen. Hoe te achterhalen, anders gezegd, waaraan je je wel en waaraan je beter niet toevertrouwt? Dan komen we op het terrein van de gehoor-zaamheid, van het luisteren, van het leren onderscheiden in je hart waar die - vaak stille - vreugde wel of niet aanwezig is. Luisteren kan maar als het voldoende stil is om je heen. Als je jezelf de tijd en de ruimte gunt om stil te vallen en om aandacht te geven aan wat zich afspeelt in je diepere affectieve bedding. Vertrouwen is een levenslang avontuur. Het wordt je gegeven. Aan jou om het te omarmen. Nikolaas Sintobin sj
Meer lezen