Paul Vanderghote sj (4): spelenderwijs


Begin juli 2011 overleed pater Paul Vanderghote sj. Hij was 89 jaar oud. Paul was zijn leven lang een leraar, een gevierd leraar in onze colleges. Enkele jaren geleden vroeg ik hem om, terugblikkend op zijn onderwijspraktijk, wat goede raad kon geven aan opvoeders van vandaag. Onderstaande “wensen” zijn daar het resultaat van.



Niets zo stimulerend als een klaslokaal waar een prettige sfeer hangt. « Zo vrolijk hoeft dat nu ook niet, hoor ik een goedmenenende schoolfrik brommen, een school is geen speeltuin, maar een instelling waar men kennis opdoet, zonder fiorituurkes ». Mooi gezegd. Dat bedoel ik juist : spelenderwijs kennis opdoen. De lesgever hoeft zijn leerstof niet zozeer op te leggen en tegen heug en meug erin  te pompen. Laat hij de leerling de kans gunnen de voor hem nieuwe werkelijkheid te ontdekken.
Daarvoor is belangstelling nodig. Deze benieuwdheid, noem het weetgierigheid, kan de lesgever aardig in de hand werken. Om te beginnen, door te doceren met een zeker enthousiasme, zelf geboeid door wat hij anderen aanleert. En verder door een simpele methode : vragen stellen. Niet alleen achteraf (de overigens nuttige lesoverhoring, alsof het om een politieverhoor ging) om te controleren of de leerling zijn les heeft geleerd, maar reeds onder de les, terwijl hij aan het woord is.
Een beetje zoals Socrates : die stelde maar vragen, zo langs zijn neus weg. Zo bracht hij zijn toehoorders aan het denken en gissen, zodat ze ten slotte gretig uitzagen naar het antwoord, waarmee hij het onderhoud glansrijk afsloot.
Strookt dat niet volkomen met de methode die Ignatius bij het geven van de Geestelijke Oefeningen aanbeveelt, meer bepaald bij het inwijden in de mysteries van het evangelie ? Niet teveel uitleggen, wel de retraitant op weg zetten, zodat deze zelf achterhaalt wat God in deze passage bedoelt en mij vandaag te zeggen heeft.

Reacties

Een reactie posten

Meest gelezen

Een paplepelkatholiek ontdekt hoe je kan bidden met de Bijbel - Waarom zou je bidden met de Bijbel? (1/6) Een serie van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Waarom zou je bidden met de Bijbel? (1/6) Ee paplepelkatholiek ontdekt hoe je kan bidden met de Bijbel   In deze serie wil ik nadenken over het hoe en waarom het zinvol is om te bidden met de Bijbel. En waarom zou je dat doen op de wijze van Ignatius van Loyola. Ik laat me hierbij in belangrijke mate inspireren door mijn eigen ervaring.   Ik ben een paplepelkatholiek. Ik heb het christelijk geloof meegekregen vanaf mijn eerste jaren. Het heeft altijd deel uitgemaakt van mijn leven. Van zodra dat mogelijk was, namen mijn ouders mij mee naar de eucharistieviering. Aan tafel werd er gebeden. Ik had geleerd om bij het slapengaan een onzevader of een weesgegroet te bidden. Dat was normaal. Zo ook het doen van goede werken , in de beste zin van het woord.   Ook als student vond ik mijn christelijk geloof superbelangrijk. Tegelijk denk ik niet dat ik er veel van snapte. Ik vond liturgie mooi. Ik geloofde in de waarheid van de katholieke leer en moraal. De eucharistie vond ik bij...
Meer lezen

Wat een klein kind Augustinus leerde over God - Homilie van Nikolaas Sintobin sj voor het feest van de Triniteit

Afbeelding
Feest van de Drie-eenheid (Jaar C) Spr. 8, 22-31  Rom. 5, 1-5 evangelie: Joh. 16, 12-15 We zien ze vaak afgebeeld in de schilderkunst. Vader, Zoon en Heilige Geest. Een oudere Heer, lange witte baard, op een wolkje gezeten die de hand reikt of kijkt naar Jezus, de Zoon, al of niet met het kruis. De Geest neemt de vorm aan van een duif of van een stralende lichtstraal. Gewoonlijk vertrekt het samenspel uit de hemel. Doorgaans is er ook een link met wat er gebeurt op aarde. Andere schilderijen of beelden zijn een stuk abstracter Deze rijke variëteit aan voorstellingen van de Triniteit is meer dan zomaar een leuke christelijke hobby.  Het  trinitair dogma behoort tot de kern van het christelijk geloof. Christenen geloven niet zomaar in God. Dat doen de joden en de moslims net zo goed. Christenen geloven in de drieëne God: één goddelijke natuur, die bestaat in drie personen, drie unieke wijzen waarop de ene God God is. Die drie goddelijke personen zijn voortdurend met elkaar ...
Meer lezen

Hoe kan je van bijbelgebed een leerschool in verlangen maken? - (3/6) Een serie van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
  Anna Ancher Waarom zou je bidden met de Bijbel? (3/6) 2. Een leerschool in verlangen Vele specialisten menen dat de Geestelijke Oefeningen vooral een keuzepedagogiek zijn. Zij helpen om, door te bidden met het leven van Jezus, te achterhalen wat zijn navolging voor jou persoonlijk concreet betekent. Anders gezegd, ze zijn een uitnodiging om erachter te komen wat jouw diepste verlangen is. De christen gelooft namelijk dat zijn diepste verlangen niet zomaar een willekeurige gril is. Het is veeleer een antwoord dat zijn oorsprong vindt in een uitnodiging van de Heer zelf.   De gebedsmethode die Ignatius aanreikt in zijn Geestelijke Oefeningen is een leerschool om meer inzicht te krijgen in dat verlangen. Ik zal er drie puntjes van belichten.   Genadevraag Ignatius nodigt uit om bij het begin van elke gebedstijd met de Bijbel aan God te vragen wat je verlangt. Hij noemt dit de genadevraag. De bedoeling hierbij is dat je naar binnen leert kijken en uitspreekt wat er in je ...
Meer lezen

Een God die één en ook drie is. hoe moet je dat in Godsnaam verstaan? - Een uitleg door Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Waar of niet waar? “ Het eigene van christenen is dat ze geloven in God .” Als ik een precies antwoord wil geven op de vraag naar de eigenheid van het christelijk  geloof moet ik zeggen “ niet waar ”. Uiteraard geloven christenen in God. Maar het godsgeloof is niet het eigene van de christenen. Dat geloof in de ene God delen we namelijk  met de andere monotheïstische godsdiensten. Wat is dan wel het eigene aan de christenen? Dat we geloven in Jezus Christus? Dit is een stap in de goede richting. En wel een belangrijke. Maar het is nog onvolledig. Het eigene van ons christenen is dat we geloven in de Drieëne God: Vader, Zoon en Geest. De kern, het absolute hart van het christelijke dogma is het dogma van de Triniteit. Eigenlijk is het christelijke dogma heel beperkt. Alles samen niet meer dan enkele bladzijden. Er is ongeveer 1000 jaar aan gewerkt door duizenden theologen, de kerkvaders genoemd. Het zijn geen gebeden, laat staan gedichten. Het gaat over uiter...
Meer lezen

Bidden met de Bijbel als leerschool in "Jezus" - Een serie van Nikolaas Sintobin sj (4/6)

Afbeelding
Waarom zou je bidden met de Bijbel? (4/6) 3. Een leerschool in “Jezus”   Ignatius schrijft dat zijn Geestelijke Oefeningen de mens kunnen brengen tot een rechtstreekse ontmoeting met God. Dat is een gedurfde uitspraak. Net als talloos veel andere mensen, kan ik getuigen, dat dit daadwerkelijk zo is. Die ontmoeting kan heel intens en beklijvend zijn. Meestal is ze discreet en eenvoudig, allesbehalve spectaculair.   Het ignatiaans contemplerend bidden met de evangelieverhalen over Jezus kan je heel dicht brengen bij de levende Heer. Als kind en jonge man wist ik dat Jezus belangrijk was. Toch was Hij voor mij vooral een afstandelijk en onpersoonlijk concept. Als ik me Hem voorstelde, zag ik Jezus van achteren. Het ignatiaanse Bijbelgebed heeft dit geleidelijk aan veranderd. Jezus keerde zich als het ware beetje bij beetje naar mij toe. Hij begon mij aan te kijken en ik kon Hem aankijken, van aangezicht tot aangezicht.   Voor mij was bidden voorheen relatief ritualistisch. ...
Meer lezen

Hoe het komt dat bidden met de Bijbel mijn leven op zijn kop zette - Waarom zou je bidden met de Bijbel? (2/6) Een serie van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Waarom zou je bidden met de Bijbel? (2/6) 1.      Een leerschool in innerlijkheid   Twee duizend jaar geleden hadden mensen het voorrecht om Jezus in levenden lijve te ontmoeten. Dat is voor ons anders. Nochtans blijft God zich ook vandaag tot de mens richten. De vraag is of wij in staat zijn om Hem te horen en indien ja, hoe we dit dan kunnen leren.   Innerlijkheid Het ignatiaanse Bijbelgebed heeft mij toegang gegeven tot mijn innerlijkheid : een dieper niveau van voelen en ervaren. In onze cultuur worden wij voortdurend bestookt met alle mogelijke prikkels. Vaak zijn die er gewoon op gericht om onze consumptie te verhogen. Ze zijn doorgaans oppervlakkig, vluchtig en inhoudelijk neutraal. Je kan er weinig uit leren. Voor veel van onze tijdgenoten is dit het belangrijkste zo niet exclusieve ervaringsniveau. Zij kunnen niet vermoeden dat onder die bovenkant nog een dieper bewustzijnsniveau schuilgaat. Op dat niveau is er meer duurzaamheid. Manipulatie is wer...
Meer lezen

Waarom je best vrij omspringt met de talrijke tips van Ignatius voor het bidden met de Bijbel (6/6) Een serie van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Bidden met de Bijbel 6/6 Een leerschool in vrijheid! In het eerste deel van mijn boek over het ignatiaanse Bijbelgebed vind je zo vijftig tips om te bidden met de Bijbel. Vijftig?! Moet het echt zo ingewikkeld zijn? Kan het niet wat eenvoudiger?   Wat geldt voor de hele ignatiaanse spiritualiteit, geldt ook voor het ignatiaans bidden met de Bijbel. Het is geen dwingend keurslijf. Het is een leerschool in vrijheid.   De bedoeling is dat je komt tot je eigen wijze van bidden. Het is echter niet nodig het warm water opnieuw uit te vinden. Het is een voorrecht je te mogen laten inspireren door grote leermeesters. Ignatius is zo iemand. Sommige aspecten zullen je meer aanspreken en helpen. Andere minder. Ga er in vrijheid mee om.   Ik besluit en vat samen. Het ignatiaanse Bijbelgebed leert hoe je toegang kan krijgen tot je innerlijkheid. De verbondenheid met Jezus die daar kan ontstaan laat toe om het diepste verlangen op het spoor te komen. De vreugde is daarbij het kompas. Z...
Meer lezen

Liefde kan vleugels geven - ontroerende animatiefilm

Afbeelding
Compassie,   bezorgdheid, liefde… ze maken creatief. Soms geven ze letterlijk vleugels. Herken je hier iets van in je eigen omgang met anderen?   Waar heb jij, gedreven door liefde, echt iets kunnen veranderen in het leven van anderen? Klik hier om deze animatiefilm te bekijken of op onderstaande afbeelding.
Meer lezen

Hoe een hamer je de weg kan wijzen naar je roeping - Knotsgek, bevragend videootje

Afbeelding
Is er in jouw leven iets dat je steeds weer onrustig maakt? Of liever, iets dat je steeds weer in beweging zet?   Een verlangen dat je misschien probeert te negeren, maar dat je een andere richting in wil doen slaan?   Iets dat, als je er plaats voor inruimt, je echt tot rust brengt en voldoening brengt?   Iets dat je meer of net minder zou willen doen?   Waartoe word jij geroepen? Klik hier om dit filmpje te bekijken of klik op onderstaande foto.
Meer lezen