Een pausverkiezing is geen Belgische regeringsvorming
Vandaag publiceerde "De Standaard" een door mij geschreven opiniestuk met de titel "Een pausverkiezing is geen Belgische regeringsvormin". Hieronder vindt u de tekst.
In veel perscommentaren wordt het
conclaaf voorgesteld als een politiek steekspel waarbij lobbywerk, persoonlijke
ambities en deals allerhande bepalen wie de meerderheid behaalt. Ik ben het
hier niet mee eens. Deze leessleutel miskent de belangrijkste, ongrijpbare,
factor: de werking van de Geest.
Ter illustratie wil ik vertellen
wat zich in 2008 afspeelde vlakbij de Sixtijnse Kapel. Op 5 januari van dat jaar kwamen 217 jezuïeten
uit de hele wereld samen in Rome om een opvolger te kiezen voor Peter-Hans
Kolvenbach, hun algemene overste. Benedictus
XVI had hem toestemming gegeven om zijn ontslag aan te bieden om reden van hoge
leeftijd; een première in de geschiedenis van de jezuïeten. Hoewel nog in staat
om zijn principieel levenslange ambt uit te oefenen had de zwarte paus reeds voordien zijn ontslag aangeboden aan Johannes Paulus II, maar die
had geweigerd.
Vooraleer te stemmen trokken de kiezers
zich 4 dagen terug voor murmurationes:
een periode van gebed en vasten om te overleggen omtrent de identiteit van de
nieuwe overste. Hiervoor bestaan strikte regels. De gesprekken gebeuren een op
een. Je mag enkel antwoorden op vragen die je door de ander gesteld worden. Niemand mag zélf namen naar voor schuiven. Indien
gevraagd naar je mening omtrent een persoon dien je steeds je bronnen te
vermelden en zowel argumenten voor als tegen te geven. Elke vorm van campagne
voeren is verboden. Bedoeling is de voorwaarden te creëren om te onderscheiden.
Voor christenen betekent dit te luisteren naar Gods Geest. Zo groeit inzicht in
profiel en identiteit van de geschikte opvolger.
Voor kardinalen bestaan
dergelijke voorschriften niet. Het gaat over een erg heterogene groep met
andere verantwoordelijkheden. Zo is het gebruikelijk dat er kingmakers zijn of dat kardinalen publiek standpunt innemen aangaande
hot items. De Geest laat zich niet opsluiten
in één systeem. Hij is onvoorspelbaar. Denk maar aan de verkiezing van Roncalli
(Johannes XXIII) en van Wojtyla (Johannes
Paulus II).
Kardinalen zijn gewone mensen. Ook
zij kunnen ambitieus zijn. Toch lijkt het me onwaarschijnlijk dat vandaag kardinalen
verlangen om die onmogelijke taak van opvolger van Petrus op te nemen. De bisschop
van Rome prijkt weliswaar op lijstjes van de machtigste personen op aarde. Feit
is dat zijn leven er een is van uitputtend en zelfvergeten dienstwerk.
Ik durf veronderstellen dat de
basishouding van de kardinalen voor en tijdens het conclaaf niet verschillend zal
zijn van die van andere gelovige christenen: zich goed informeren en vervolgens
vanuit gebed en in geweten de stemprocedure ingaan. Dit is wat beide werkwijzen
betrachten.
Reacties