Manhattan

Christenen in Europa lijken wel de gevangenen te blijven van de Franse Revolutie. De scheiding van Kerk en staat zoals ze in de meeste Europese landen wordt begrepen betekent de facto dat het zo goed als verboden of ten minste als “niet netjes” wordt beschouwd om over je godsdienstige overtuiging te spreken buiten de strikte privésfeer. Politiek, kunst, seksualiteit … de vrijheid van meningsuiting is bijna volledig. Maar over godsdienst, in het bijzonder christendom, dien je te zwijgen op het publieke forum. Tenzij dan om er de draak mee te steken.

Deze evidentie komt onder druk te staan. In Frankrijk, hét land bij uitstek van de eng verstane laïciteit, is onlangs een officiële “Cellule d’étude de la religion” opgericht. Weliswaar in het Ministerie voor Buitenlandse Zaken. Maar toch. Ook de globalisering van onze samenlevingen en de ermee gepaard gaande duurzame aanwezigheid van andere godsdiensten in het voordien homogeen christelijke Europa zet de evidentie waarmee het religieuze in onze samenlevingen monddood wordt gemaakt onder druk.

In USA hebben leiders van de grote christelijke denominaties op 20 november 2009 “De verklaring van Manhattan” publiek gemaakt: een oproep van christelijk geweten”. Dit initiatief is er gekomen nalv de hervorming van de sociale zekerheid in de USA. De christenen roepen er op tot bescherming van het menselijk leven vanaf het ogenblik van de bevruchting en tot respect voor het recht op gewetensbezwaar.

De Verklaring van Manhattan eindigt met deze woorden: “ We zullen ons niet laten dwingen tot stilte, tot het ermee instemmen dat ons geweten geweld wordt aangedaan door welke macht dan ook, cultureel of politiek, wat er ook voor ons de gevolgen van mogen zijn. … We zullen aan de keizer geven wat de keizer toekomt. Ten volle en zonder een zuur gezicht te trekken. Maar nooit of te nimmer zullen we geven aan de keizer wat aan God toebehoort.”

Inderdaad, de socio-culturele, historische en politieke context van de USA is heel verschillend van de Europese. Maar niemand is veroordeeld om de gevangene te blijven van de geschiedenis. Wij zijn geroepen tot vrijheid en verantwoordelijkheid.