Posts

Posts uit september, 2022 tonen

Hoe groot is jouw arbeidsvreugde? - tekenfilm over banalisering van ontmenselijking

Afbeelding
Wat eerst gewoon origineel en creatief lijkt te zijn, blijkt een indringende aanklacht tegen het gevaar voor “verdinging” en instrumentalisering van de mens in onze samenleving. Niemand lijkt er aan te ontsnappen. Of toch? (kijken tot het einde, generiek inclusief!) NB: deze tekenfilm heeft 102 internationale prijzen gekregen.

Waarom onduidelijkheid voorwaarde is voor duidelijkheid

Afbeelding
"Niet het vele weten voldoet en verzadigt de ziel. Wel het innerlijk voelen en smaken" . Deze wijsheid van Ignatius van Loyola vind je ook bij de Chinese wijsgeer Zhu Xi (1130-1200). Nicolas Standaert sj, sinoloog, puurde uit zijn geschriften acht leestips om in digitale tijden naar de diepte te gaan. In elk paragraafje komt eerst Zhu Xi aan het woord. Vervolgens geeft Nicolas een korte tip (schuin gedrukt). Hier vind je de twee laatste leestips. (4/4) 7.      Oude inzichten wegwassen Studenten mogen zich niet vasthouden aan hun oude inzichten; ze moeten zich ervan losmaken en dan pas zullen nieuwe ideeën verschijnen. Het is zoals zich ontdoen van troebel water, waarna het helder water pas kan verschijnen. Wanneer je bij een passage komt die je niet begrijpt, dan moet je je oude inzichten wegwassen om nieuwe ideeën te laten verschijnen; en hou je steeds bij de tekst. ð Een open geest bij het lezen van een tekst stelt je in staat om je eigen vooronderstellinge

Eerste taak van jezuïeten is "helpen van de zielen": wat wil dát zeggen? - een serie van Jos Moons (3/6)

Afbeelding
  In deze tekst beschrijft Jos Moons sj de eigenheid van het leven van de jezuïeten. Dit artikel verscheen voorheen in het Benedictijns tijdschrift (nr 83, 2022). Hier enkele uittreksels. (3/6)   ‘Zielen helpen’   Het religieuze leven van de jezuïeten heeft haar diepste wortel dus in een richtinggevende verbondenheid met God, die te maken heeft met ervaring en met reflectie daarop. Het gebed is de oefenplaats bij uitstek van deze verbondenheid, maar ook in de ervaringen van alledag wordt ze beleefd.  Een tweede fundamentele wortel is de dienstbaarheid of, met Ignatius’ woorden, ‘de zielen helpen’. Die dienstbaarheid kan bij jezuïeten heel veel verschillende vormen aannemen. Daarbij worden iemands talenten zo veel mogelijk gebruikt: jezuïeten zetten het licht niet onder korenmaat om redenen van ascese of zelfverloochening.   Van in den beginne hebben jezuïeten aan geestelijke begeleiding gedaan. Dat was te verwachten, met de ontwikkelde gevoeligheid voor het innerlijk die zojuist beschr

Geloof jij in engelen? - De mening van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Gisteren verscheen op de theologenblog onderstaande overweging van mijn hand: Geloof jij in engelen? Hieronder vind je een uittreksel alsook een link naar de volledige tekst. ... In onze tijd klinkt het vreemd te spreken over geesten en engelen. Er zijn goede redenen om hier omzichtig mee om te gaan. Voor je het weet verlaat je helemaal het domein van het christelijk geloof. Tegelijk weten we dat ze een Bijbels gegeven zijn en dat ze in de christelijke traditie best hun plaats hebben. Zo is in de Rooms-Katholieke Kerk 29 september het feest van de aartsengelen. Wat kan je hier vandaag mee? Het getuigenis van Pierre Favre spreekt me sterk aan. Meer nog, ik vind het uitdagend en oproepend. Zijn geloof in engelen en geesten heeft niets te maken met vreemde esoterische wezens, al of niet met kleurrijke vleugels. Het is wel een beeld dat hij gebruikt om een fundamenteel aspect van zijn geloofservaring te benoemen. Favre gelooft voluit in Gods voorzienende liefde voor elke mens, ook voor he

Waarom twijfelen een deugd is - een dialoog tussen Chinese filosofie en ignatiaanse spiritualiteit

Afbeelding
"Niet het vele weten voldoet en verzadigt de ziel. Wel het innerlijk voelen en smaken ." Deze wijsheid van Ignatius van Loyola vind je ook bij de Chinese wijsgeer Zhu Xi (1130-1200). Nicolas Standaert sj, sinoloog, puurde uit zijn geschriften acht leestips om in digitale tijden naar de diepte te gaan. In elk paragraafje komt eerst Zhu Xi aan het woord. Vervolgens geeft Nicolas een korte tip (schuin gedrukt). Hier vind je leestip 5 en 6 (3/4) 5. Smaken Je moet eerst vertrouwd geraken met de tekst, en daarvoor is het nodig die van voor naar achter en van links naar rechts te lezen. Vervolgens moet je de tekst herhaaldelijk smaken. Als je er innig vertrouwd mee bent, wordt de betekenis vanzelf duidelijk. Het is zoals een stuk fruit eten. Als je er eerst in bijt, dan verschijnt de smaak nog niet. Dan eet je het. Je moet er fijn op kauwen en dan verschijnt de smaak vanzelf. Enkel en alleen dan weet je of het zoet of bitter is, en pas dan ken je de smaak. ð Ga dus

Het leven van een jezuïet: God zélf ervaren - een serie van Jos Moons (2/6)

Afbeelding
In deze tekst beschrijft Jos Moons sj de eigenheid van het leven van de jezuïeten. Dit artikel verscheen voorheen in het Benedictijns tijdschrift (nr 83, 2022). Hier enkele uittreksels. (2/6)     Het eerste fundamentele dragende element van het jezuïetenleven is een ervaringsmatige, persoonlijke verbondenheid met God. In de jaren ’80 schreef de grote Duitse intellectueel Karl Rahner – zelf jezuïet – een fictieve brief van Ignatius aan een jezuïet van nu. Dat Rahner bekend staat om zijn doorwrochte abstracte denken, maakt het des te opvallender dat het refrein in die brief de directe, persoonlijke ervaring van God is:   Ik heb God ontmoet; ik heb Hem zelf ervaren. (…) God zelf. God zelf heb ik ervaren, niet menselijke woorden over Hem. Hem en de onherleidbare vrijheid die Hem eigen is en die alleen van Hem zelf uit kan worden ervaren en niet als kruispunt van eindige werkelijkheden en van de berekeningen daarover. Hem zelf: dat blijf ik zo zeggen, ook al is het ‘zien van aangezicht tot

Waarom Vlaamse bisschoppen verklaring publiceerden over kerkelijk vieren van homoseksuele liefdesrelaties

Afbeelding
De Vlaamse bisschoppen hebben vorige week een modeltekst gepubliceerd om liefdesrelaties tussen mensen van hetzelfde geslacht kerkelijk te vieren. Hiermee regulariseren zij een praktijk die al lange tijd bestaat, in Vlaanderen en daarbuiten. Ik wil kort ingaan op drie vragen die dit document kan oproepen.   1.      Slaan de Vlaamse bisschoppen met dit document een ramkoers in ten aanzien van het Vaticaan?   Door zo’n document te publiceren doen de bisschoppen in de eerste plaats gewoon hun job, dat wil zeggen herder zijn voor hun mensen. Dat doen ze helemaal conform wat paus Franciscus vraagt in Amoris Laetitia: Iedereen integreren in de kerkgemeenschap , … ongeacht zijn seksuele geaardheid . Het is overigens ondenkbaar dat de bisschoppen, wijs en vertrouwd met de Vaticaanse raderwerken als ze zijn, dit initiatief hebben genomen zonder grondig overleg met de bevoegde instanties in Rome.   2.      Gaat het al of niet over een zegen?   Wie de modeltekst aandachtig leest merkt dat de bis

Tips van een Chinese wijsgeer om beter te lezen: de kracht van de herhaling (2/4)

Afbeelding
“Niet het vele weten voldoet en verzadigt de ziel. Wel het innerlijk voelen en smaken” . Deze wijsheid van Ignatius van Loyola vind je ook bij de Chinese wijsgeer Zhu Xi (1130-1200). Nicolas Standaert sj, sinoloog, puurde uit zijn geschriften acht leestips om in digitale tijden naar de diepte te gaan. In elk paragraafje komt eerst Zhu Xi aan het woord. Vervolgens geeft Nicolas een korte tip (schuin gedrukt). Hier heb je tip 3 en 4. (2/4) 3.    Herhalen Wanneer je een paragraaf leest, moet je die opnieuw en telkens weer opnieuw lezen, totdat je er helemaal mee vertrouwd bent. Pas als je de tekst zo herhaalt, zal je de betekenis inzien en er een voldaan gevoel bij hebben. Je moet steeds weer opnieuw een tekst persoonlijk ervaren. ð Als je een tekst herhaaldelijk leest, zal je dichter bij de tekst komen te staan, waardoor je tegelijk beter in staat bent om er vanaf een afstand naar te kijken. Herlees eens het interessante interview dat je in de weekendkrant las, missc

God zoeken zonder klooster. Het religieuze leven van de jezuïeten - Een serie van Jos Moons (1/6)

Afbeelding
Jezuïetenhuis De Krijtberg, Amsterdam In deze tekst beschrijft Jos Moons sj de eigenheid van het leven van de jezuïeten. Dit artikel verscheen voorheen in het Benedictijns tijdschrift (nr 83, 2022). Hier enkele uittreksels. (1/6)   Het is bijna onvermijdelijk: een beschrijving van het religieuze leven van de jezuïeten begint met een serie ontkenningen. Nee, jezuïeten dragen geen habijt. Integendeel, ook het priesterboord vermijden ze meestal. Nee, jezuïeten wonen niet in een klooster. Integendeel, ze wonen bij voorkeur in de stad, ‘gewoon’ in een groot huis. Nee, jezuïeten volgen geen kloosterlijk ritme van gebedstijden. Integendeel, ze bidden weinig samen en weinig op vaste uren. Het religieuze leven van de jezuïet tart de beeldvorming…   1.      Geen klooster, wat dan wel?   Het archetype van het religieuze leven vormen de monnik en moniale uit de Benedictijnse traditie, die ontstond in de zesde eeuw. Het is een teruggetrokken leven, waarin de traditie van de woestijnvaders doorklink

Tips van oude Chinese filosoof om te lezen in digitale tijden (1/4)

Afbeelding
"Niet het vele weten voldoet en verzadigt de ziel. Wel het innerlijk voelen en smaken ." Deze wijsheid van Ignatius van Loyola vind je ook bij de Chinese wijsgeer Zhu Xi (1130-1200). Nicolas Standaert sj, sinoloog, puurde uit zijn geschriften acht leestips om in digitale tijden naar de diepte te gaan. In elk paragraafje komt eerst Zhu Xi aan het woord. Vervolgens geeft Nicolas een korte tip (schuin gedrukt). Hier heb de eerste twee leestips van Zhu Xi (1/4) 1.      Meer tijd om minder te lezen  Het beste is om minder te lezen zodat je helemaal vertrouwd geraakt met wat je leest. Dat kinderen zich herinneren wat ze gelezen hebben en volwassenen vaak niet is gewoon omdat kinderen gefocust zijn. Als ze op één dag honderd woorden moeten lezen, dan houden ze zich aan honderd woorden; en zijn het er tweehonderd dan houden ze zich aan tweehonderd woorden. Volwassenen lezen soms op een dag honderd pagina’s en zijn niet zo gefocust. Ze zouden beter één tiende lezen. ð

Waarom de gelofte van gehoorzaamheid de moeilijkste is van de drie - Wijsheid van Ignatius van Loyola

Afbeelding
Ignatius van Loyola over de gelofte van gehoorzaamheid "Je eigen wil los kunnen laten is meer waard dan de gave om de doden op te wekken." Ignatius

Het verschil tussen humor en cynisme of sarcasme - naar de wortels van de lacht (3/3)

Afbeelding
Een tijd geleden werd ik voor het weekblad “Kerk en Leven” geïnterviewd over de band tussen humor en spiritualiteit. Ik deel graag enkele uittreksels met u. (3/3) -        Was Jezus grappig? Het zou interessant zijn om de huidige visie op humor in dialoog te brengen met Jezus. Misschien zouden we dan nog veel beter begrijpen wat de Blijde Boodschap ons eigenlijk te zeggen heeft. Ik zie humor als een vorm van inculturatie. Ze is bijna onmisbaar geworden, wil je vandaag het geloof doorgeven aan jonge mensen in onze samenleving. -        Als humor spiritueel is, zijn sarcasme en cynisme dat dan ook? Ik zie hier toch een fundamenteel verschil. Humor bouwt op, sarcasme en cynisme breken af. In humor zit liefde voor diegene met wie je de spot drijft. Als het destructief wordt, zoek je niet de dialoog, maar jezelf. Cynisme heeft ook iets heel nihilistisch. Het gaat uit van de onzin. In een relatie verwondt sarcasme, maar humor maakt een relatie net sterker. Een be