Marc Desmet sj: "Ben jij voor of tegen euthanasie"
Marc
Desmet sj is jezuïet en palliatief arts.
Sinds 23 jaar staat hij, als arts, mensen bij in de laatste fase van hun
leven. Marc is er zich bewust dat hij werkt op een grensgebied. En dat het
belangrijk is dat op het grensgebied van
het levenseinde gewerkt en gedacht wordt vanuit het Evangelie. In de grootst
mogelijke openheid. Zijn laatste boek “Euthanasie:
waarom niet” is de neerslag van deze ervaring en reflectie. Met al de subtiliteit, nuance en vrijmoedigheid die Marc eigen zijn.
In deze serie publiceer ik een aantal uittreksels, geselecteerd door Marc Desmet sj zelf.
Euthanasie: waarom niet? Marc Desmet sj, Lannoo, Tielt, ISBN 978 94 014 2666 4, 320 p., 19,99 €
Ben jij voor of tegen euthanasie?
NUANCE:
Mijn geloofsbelijdenis: Ik weet
het niet maar ik geloof dat… (p.30)
Ik
weet het niet…
‘Ik weet het niet’ betekent hier: ik heb geen
definitief oordeel over deze zaak, dus ook geen definitieve goedkeuring of afkeuring.
Het blijft in suspens… Een geval van voortschrijdend inzicht.
Ik weet het niet want het is me onduidelijk wat we over 30 jaar zullen zeggen over euthanasie. Zal het
klinken: hoe hebben sommigen in godsnaam deze verlossing uit het lijden kunnen
bestrijden, om godsdienstige redenen dan nog vaak, net zoals men vroeger de
slavernij heeft verantwoord als Gods wil, of de dominantie van de man op de
vrouw? Of zullen we klagen: hoe heeft men toen niet gezien dat dit tot grote
misbruiken zou leiden?
Maar ik geloof…
Ik geloof dat de meest fundamentele vraag aan een
arts in deze materie niet is: doe jij
euthanasie of niet? Ik geloof dat de eerste vraag is: neem je het lijden en
sterven van deze mens ernstig? Je kan immers zowel met als zonder euthanasie
het lijden niet ernstig nemen, bijvoorbeeld door al te lichtzinnig in te gaan
op een euthanasievraag of door al te gemakkelijk in een boog om de vraag heen
te lopen.
Ik geloof dat euthanasie geen ‘moord’ is maar een
zachte en radicale lijdensbeëindiging en dat de ethische vraag dus is: wat vinden we van deze vorm van omgaan met het lijden?
Niet: wat vinden we van deze moord? Bij een moord doodt men op een wrede manier
en tegen de wil van een persoon die allicht niet ongeneeslijk is en niet
ondraaglijk lijdt. Bij euthanasie doodt men op een zachte wijze en op vraag van
een persoon die ongeneeslijk ziek is en ondraaglijk lijdt.
Ik geloof dat het niettemin essentieel blijft
euthanasie te onderscheiden van handelingen die erop kunnen lijken maar het
niet zijn. Bij een euthanasie handelt men met de intentie om een leven te
beëindigen op vraag van een ongeneeslijk zieke die al dan niet nog lang kan
leven. We mogen dit antropologisch noch ethisch gelijkstellen met het
voorschrijven van medicatie die bedoeling heeft iemand in staat te stellen
zelfdoding te plegen: dit heet hulp bij zelfdoding. Ook staat voor mij
euthanasie niet gelijk met het gedwongen acuut verminderen van het bewustzijn van een strikt terminale patiënt die
bijvoorbeeld stikt of enorm onrustig is, omdat er geen ander middel is om het
symptoom te controleren. We spreken hier van palliatieve sedatie en niet van
euthanasie ook al zou de patiënt daardoor iets vlugger sterven. Tenslotte
geloof ik dat er een fundamenteel verschil blijft tussen een handeling waarbij
men de dood toedient (euthanasie) en de niet-behandelbeslissing waarbij men de
bedoeling heeft de dood toe te laten, zoals bij het niet starten van een
kunstmatige voeding bij een dementerende in een gevorderd stadium.
Reacties