"In alle dingen"

In de dagen voorafgaand aan het conclaaf dat hem verkoos, hield toenmalig kardinaal Bergoglio een toespraak tot de kardinalen.  Vandaag, ruim 12 jaar later, is meer dan duidelijk dat dit eigenlijk het programma was van paus Franciscus. Hieronder vind je de tekst van die korte toespraak. Evangeliseren vooronderstelt apostolisch vuur. 1. Evangeliseren vooronderstelt dat de Kerk verlangt om buiten zichzelf te treden. De Kerk wordt geroepen om buiten zichzelf te treden en om naar de grenzen te gaan. Niet alleen de geografische, maar ook de existentiële grenzen: het mysterie van zonde, van pijn, van onrecht, van onwetendheid en van onverschilligheid tegenover godsdienst, en van alle ellende. 2. Als de Kerk niet naar buiten treedt om te evangeliseren, gaat zij naar zichzelf verwijzen en dan wordt ze ziek (Cf de misvormde vrouw uit het Evangelie).  Het kwaad dat door de tijd heen geschiedt in kerkelijke instellingen heeft zijn wortel in dat verwijzen naar zichzelf ...

  In de serie: Waarom ik paus Franciscus zo dankbaar ben. Dit jongetje vraagt, al snikkend, aan paus Franciscus of zijn gestorven papa in de hemel is. Zie hoe paus Franciscus hiermee omgaat. Klik hier of op onderstaande afbeelding om deze beelden te bekijken.

Ik heb vaak nagedacht over de engel die Maria bezoekt. Onze feesten, liederen en iconen vieren de Aankondiging, of de Annunciatie; maar ik had nooit nagedacht over het moment waarop het allemaal voorbij was. Ik kan me alleen maar voorstellen dat het zoiets was als wat de schrijfster Annie Dillard ervoer toen ze uitkeek op wat zij dacht dat een veld van engelen was. “Ik stond helemaal stukgeslagen,” schrijft ze, “bang dat ik niet in staat was om me te bewegen. Er was iets gebeurd dat de wereld volledig uit zijn evenwicht had gebracht.”  Later beschrijft ze de donkere en sombere stilte, de “onverdraaglijke groene” en de “door God doorstraalde, verlamde” velden. Mensen hebben het altijd over de moed van het “Ja” van Maria; ik heb dit nooit goed begrepen – zou niet iedereen “Ja” zeggen tegen een engel? Maar het lijkt me onuitsprekelijk dapper wanneer ik me dat moment erna inbeeld, toen Maria stond voor die door God doorstraalde, verlamde dag en zag hoe de engel vertrok. ...

Paus Franciscus legt uit wat de goddelijke barmhartigheid  precies inhoudt. Het Woord van God heeft zijn tent midden onder ons opgeslagen. Wij zijn zondaars die nood hebben aan barmhartigheid. Wij zouden ons moeten haasten om de genade te ontvangen die Hij ons wil schenken. Maar in plaats daarvan verhaalt het Evangelie van Johannes dat “wie van Hem waren Hem niet hebben ontvangen” (Joh. 1, 11). Te dikwijls hebben we Hem verworpen. We verkiezen ons blijvend op te sluiten in onze fouten en in de angst voor onze zonden. Maar Jezus geeft het nooit op. Hij blijft zichzelf en zijn reddende genade aanbieden. Jezus is geduldig. Hij kan geduld oefenen en Hij blijft altijd op ons wachten. Dit is een hoopvolle boodschap. Het is een oude maar altijd verfrissende boodschap van bevrijding. En wij worden opgeroepen vreugdevol te getuigen van de boodschap van het Evangelie van het leven, van de Blijde Boodschap van licht, van hoop en van liefde. Want Jezus’ boodschap is leven, licht, hoop en li...

(5/7)  Ignatiaans leiderschap - Gehoorzamen, aan de paus nog wel. Hoezo? Luisterend leiderschap in het voetspoor van Ignatius van Loyola - positief a priori Een tweede kenmerk van het ignatiaanse leiderschapsmodel vind je aan het begin van de Geestelijke Oefeningen . Het gaat over de basishouding van wie de Oefeningen doet of geeft. De titel is Vooronderstelling . Ignatius vraagt om te luisteren met een positief a priori. Zó luisteren dat wat de ander zegt of doet betekenis krijgt. Niet luisteren om te zien hoe ik wat ik hoor naar mijn hand kan zetten. Niet luisteren om snel tegenargumenten te kunnen bedenken. Wel: hoe kan ik wat ik hoor plaatsen? Hoe kan ik hier betekenis uit puren voor het grotere goed? Wat zou de ander eigenlijk bedoelen? Dat vraagt om het zwaartepunt niet bij jezelf, wel bij de ander te leggen, ook als die zich onhandig uitdrukt of als wat je hoort tegen je haren instrijkt. Zo luisteren dus dat je je eigen referentiekader loslaat, je inleeft in de wereld van d...

Hieronder kan je mijn homilie lezen voor deze zondag. DERDE ZONDAG VAN DE 40 DAGENTIJD - Jaar C Ex ‪ 3,1-8a.13-15.        Ps ‪ 103                    Kor ‪ 10, 1-6.10-12                  Lc ‪ 13, 1-9 Voor ik jezuïet werd was ik advocaat. Studietijd inbegrepen heb ik 9 jaar in de juridische wereld vertoefd. Ik had het er naar mijn zin. Wetten en regels bestuderen om die vervolgens toe te passen op concrete situaties. Die regels bewonderde ik ook in de Katholieke Kerk waarin ik was opgegroeid. Ik had – en heb nog steeds - ontzag voor de katholieke leer en moraal. Indrukwekkend hoe die in de wirwar van het menselijk doen en laten allerhande, vaak subtiele richtlijnen aanbieden. In mijn familie waren trouwens heel wat juristen. Orde en regel, daar werd thuis niet mee gespot. ...

In deze voordracht probeer ik na te gaan hoe de ignatiaanse onderscheidingswijsheid kan helpen in de zoektocht naar waarheid. Het vertrekpunt is een grapje over een jezuïet die een vraag stelt aan een dominicaan! Je hoort het aan het begin van de voordracht. Klik hier of op onderstaande afbeelding om deze voordracht te beluisteren en te bekijken.

  Ignatiaans leiderschap: een leider die zélf luistert (4/7) De eerste taak van de jezuïetenoverste is om zélf te luisteren. Vooraleer hij wat dan ook doet of beslist dient hij langdurig te luisteren naar zijn medebroeders. De eerste taak van de provinciale of regionale overste bestaat erin jaarlijks elke medebroeder te bezoeken om naar hem te luisteren. Hetzelfde doet die overste ook met de lekenmedewerkers.   Dat gesprek is geen evaluatiegesprek. Het gaat niet over targets. Het is wel een ontmoeting waarin de jezuïet zichzelf mag blootleggen voor zijn overste, wetend dat hij niet zal worden beoordeeld of geoordeeld. Veeleer dan een verplichting, is dit een recht. Je mag het hebben over je vreugde en verdriet, wat goed gaat en wat minder of helemaal niet goed gaat, wat je hoopt, verlangt of omgekeerd, waar je angst voor hebt. Dit betreft zowel het werk als het persoonlijke leven. Het is niet wenselijk dat je de overste hierbij naar de mond praat. Je mag je geweten laten sprek...

Ignatius van Loyola heeft ons niet alleen de schat van de Geestelijke Oefeningen nagelaten, maar ook een groot aantal brieven, die van hem één van de meest veelzijdige schrijvers van zijn tijd maken. Hierbij een brief daterend uit 1555, die voor ons door inhoud verbazend hedendaags is. Hij snijdt een onderwerp aan dat één van de grootste zorgen verwoordt van de moderne mens: het omgaan met datgene wat men moet doen…  Hoe omgaan met de talrijke verplichtingen  die mijn werk, mijn engagementen, mijn familie, mijn gemeenschap, de wereld … mij opleggen? 17/11/1555 Het lijkt me dat u zou moeten proberen om rustig te doen wat u kan.  Maak u niet ongerust over van alles en nog wat, maar laat wat u uit uzelf niet kan volbrengen over aan de goddelijke Voorzienigheid. God houdt van onze redelijke zorg en bekommernis om de taken die we uit plichtsbesef op ons nemen tot een goed einde te brengen. Hij houdt echter niet van angst en gemoedsonrust. De Heer wil dat we voor onze be...

Onderstaand citaat komt van Karl Rahner sj. Het dateert uit … 1965. Wat we ook doen aan sacramenten, aan verkondiging, organiseren en reorganiseren - het is een dienst, een hulp voor iets anders. Het gaat uiteindelijk om geloof, hoop en liefde in de harten van de mensen.  Het is als het winnen van het element Radium. Je moet een ton uraniumerts verwerken om 0,14 gram Radium te vinden. Al het kerkelijk gedoe van besturen, overleggen, theologiseren, les geven, en het apparaat dat daarbij hoort, dat is als de tonnen erts die nodig zijn opdat in onze harten een klein beetje geloof, hoop en liefde ontstaat.  Dat is het enige waar het om gaat. Onze plannen en inzet zijn zinloos en zelfs pervers, als ze daar niet voor werken en dus alleen maar zichzelf zoeken. Dan wordt het een verfoeilijk theater en afgoderij van de mens of van de Kerk.  Karl Rahner sj 

Op maandag 19 augustus 2013 had Antonio Spadaro sj een exclusief interview met Paus Franciscus.  Hieronder een uittreksel: “ Ik heb slechts één dogmatische zekerheid: en dat is dat God aanwezig is in het leven van elke persoon. God is present in het leven van iedereen. Ook als het leven van een persoon een puinhoop is, als het verwoest is door ontucht, door drugs, of door om het even welke reden, dan is God toch aanwezig in zijn leven.”

  Nieuwe persoonlijke boodschap van paus Franciscus, tijdens het Angelusgebed van vandaag, zondag 16 maart 2025 "Ik ga door een tijd van beproeving en verenig mij met de vele broeders en zusters die ziek zijn – kwetsbaar, net als ik op dit moment. Onze lichamen zijn zwak, maar niets weerhoudt ons ervan om lief te hebben, te bidden, onszelf te geven en er voor elkaar te zijn. In geloof kunnen we zo lichtende tekens van hoop zijn. Wat straalt er een licht in ziekenhuizen en zorginstellingen! Hoeveel liefdevolle aandacht verlicht de kamers, de gangen, de klinieken en alle plaatsen waar de meest bescheiden diensten worden verricht! Daarom wil ik u vandaag uitnodigen om samen met mij de Heer te loven, die ons nooit verlaat en die, juist in momenten van pijn, mensen naast ons plaatst die een glimp van zijn liefde weerspiegelen. Ik dank u allen voor uw gebeden en ben dankbaar voor degenen die mij met zoveel toewijding bijstaan. Ik weet dat veel kinderen voor mij bidden; sommigen van hen ...

Enkele ongeruste kardinalen hebben deze zomer aan paus Franciscus vragen gesteld  over vijf leerstellige punten. Op 2 oktober 2023 is het antwoord gepubliceerd. Het is ondertekend door de paus zelf. De laatste vraag ging over de biecht. Die kardinalen vroegen of het waar is dat vergeving moet beschouwd worden als een mensenrecht en dat er een verplichting is om de absolutie te geven. In zijn antwoord geeft paus Franciscus een mooie catechese over het sacrament van de verzoening. Ik heb het voor u vertaald uit het Spaans.   a) Berouw is noodzakelijk voor de geldigheid van sacramentele absolutie en impliceert een besluit om niet te zondigen. Maar het gaat hier niet over wiskunde, en ik moet u er nogmaals aan herinneren dat de biechtstoel geen douanekantoor is. Wij zijn niet de eigenaars, wel nederige rentmeesters van de sacramenten die de gelovigen voeden omdat deze gaven van de Heer, meer dan relikwieën die bewaard moeten worden, hulpmiddelen van de Heilige Geest zijn voor het ...

De Geest van waarheid en liefde herinnert ons aan alles wat   Christus zei en helpt ons steeds beter de betekenis van zijn woorden te vatten. We maken allen dezelfde ervaring mee: in een bepaalde situatie denken we aan iets, en plots maken we dan de verbinding met een passage uit de Bijbel. De Geest heeft ons hier op dit pad gezet, het pad van het levende geheugen van de Kerk. En Hij vraagt ons een antwoord. Hoe genereuzer   ons antwoord, hoe meer Jezus’ woorden in ons tot leven komen; in onze zienswijze, in onze keuzes, in ons doen en laten, in ons getuigenis. In wezen herinnert de Geest ons aan het gebod van de liefde en roept Hij ons op tot liefde. Een christen zonder dergelijk geheugen kan geen echte christen zijn, maar is halfweg blijven staan. Een man of vrouw, die de gevangene van het ogenblik blijft, die de schat van zijn of haar geschiedenis niet weet te waarderen, weet ook niet hoe die geschiedenis op de juiste manier te lezen en hem als een heilsgeschiedenis te...

Dag op dag 12 jaar geleden, de dag na de verkiezing van paus Franciscus, was ik te gast bij de VRT in een praatprogramma. Samen met Etienne Vermeersch gingen we in gesprek over paus Franciscus. In dit verrassende gesprek kwamen alle mogelijke aspecten van het jezuïet zijn aan bod. Het was een plezier. Bijzonder was het enthousiasme van Vermeersch, boegbeeld van atheïstisch Vlaanderen en zelf gewezen jezuïet. Hij was niet alleen enthousiast over de nieuwe paus maar ook over de opleiding die hij gekregen had bij de jezuïeten. Klik hier of op de afbeelding hieronder om dit gesprek te bekijken en te beluisteren.

Op 1 oktober 2013 publiceerde de Italiaanse krant La Republica onderstaand interview/gesprek van Paus Franciscus met Eugenio Scalfari, stichter van diezelfde krant en atheïstisch intellectueel. Hieronder een uittreksel. Dat (nvdr: een minderheid)  zijn we altijd geweest maar dat is vandaag niet het probleem. Persoonlijk denk ik dat het eigenlijk een kracht is dat we een minderheid zijn. We dienen gist zijn van leven en liefde. En het gist is oneindig veel kleiner dan de massa vruchten, bloemen en bomen die eruit geboren wordt. Ik meen dat ik reeds gezegd heb dat het niet onze bedoeling is om aan proselytisme te doen maar om te luisteren naar de noden, verlangens en ontgoochelingen, wanhoop, hoop. We moeten opnieuw hoop geven aan jonge mensen, de bejaarden helpen, open staan naar de toekomst, de liefde verspreiden. Arm zijn samen met de armen. Het is nodig dat we de uitgeslotenen terug binnenhalen en dat we vrede verkondigen. Vaticanum II, geïnspireerd door Paus Pau...

Gedurende de maand augustus 2013 mocht Antonio Spadaro sj Paus Franciscus interviewen. Hieronder een uittreksel: ‘Als een christen droomt van restauratie of legalistisch is, of als hij alles helder en zeker wil hebben, dan vindt hij niets. De traditie en het geheugen van het verleden moeten ons echter wel helpen om met moed nieuwe ruimten open te stellen voor God. Wie vandaag steeds disciplinaire oplossingen zoekt, wie op een overdreven manier naar doctrinaire ‘zekerheid’ neigt, wie hardnekkig het verloren verleden zoekt te recupereren, heeft een statische visie die de klok terugdraait. Op die manier verwordt het geloof tot een van de vele ideologieën. 

Enkele ongeruste kardinalen hebben deze zomer aan paus Franciscus vragen gesteld  over vijf leerstellige punten. Op 2 oktober 2023 is het antwoord gepubliceerd. Het is ondertekend door de paus zelf. Wellicht heeft hij dit antwoord nú publiek gemaakt omdat hij er meerdere punten verheldert die van belang zijn voor de Synode die weldra begint. Hier heb je alvast het antwoord van Franciscus op de vraag of de goddelijke openbaring moet geherinterpreteerd worden in functie van de actuele culturele en antropologische veranderingen. Sommige gelovigen vrezen dat de "onveranderlijke kerkelijke leer" zou worden aangepast aan "de waan de dag". Franciscus geeft hier  een subtiele catechese over hoe je als gelovige best met de goddelijke openbaring omspringt.   a) Het antwoord hangt af van de betekenis die je toekent aan het woord  herinterpreteren . Als het wordt opgevat als  beter interpreteren , dan is de uitdrukking geldig. In die zin stelde het Tweede Vaticaans Concilie...

Op maandag 19 augustus 2013 had Antonio Spadaro sj een exclusief interview met Paus Franciscus.  In dit uittreksel gebruikt hij een vergelijking die de geschiedenis in is gegaan. ‘Wat heeft de Kerk het meest nodig op dit historische moment? Zijn hervormingen nodig? Wat zijn uw verlangens voor de Kerk van de komende jaren? Van welke Kerk droomt u?’. Ik beschouw de Kerk een beetje als een veldhospitaal net na een slag. Het heeft geen zin om aan een zwaargewonde te vragen hoe hoog zijn cholesterolgehalte is en hoe het zit met zijn suikergehalte. Met moet eerst zijn wonden helen, pas nadien kan men over de rest praten. Wonden helen, wonden verzorgen… en men moet van onderuit beginnen’. ‘De Kerk heeft zich soms laten inkapselen in details en kleine voorschriftjes. Het belangrijkste is nochtans de Blijde Boodschap: “Jezus Christus heeft  je gered!” Daarom dienen de kerkbedienaars wezenlijk bedienaars van de barmhartigheid te zijn.