Waarom je soms beter werkloos toeziet


In 2014 werd bij Athenaeum een nieuwe vertaling gepubliceerd van een boek van Baltasar Gracián sj(1601-1658) , genaamd “Handorakel en kunst van de voorzichtigheid”. Baltasar Gracián was een Spaanse jezuïet van wie ondermeer  deze verzameling van 299 aforismen bewaard is gebleven. Vele getuigen van grote mensenkennis en wijsheid. Andere kunnen schokken door hun cynisme en opportunisme. Je vindt er de subtiliteit van Ignatius van Loyola in terug. De evangelische gedrevenheid is echter vaak ver te zoeken.

138. Dingen op hun beloop laten, een tactiek die vooral van belang is bij stormachtige situaties binnens- of buitenshuis. In de menselijke verhoudingen komen maalstromen van hartstocht voor, stormen van emoties: dan is het verstandig zich terug te trekken in de veilige haven van het werkloos toezien. Vaak verslechtert de kwaal door de remedie. 

Men moet bij ziekte de natuur de vrije hand geven, en hoog oplaaiende hartstochten laten uitwoeden. lets of niets voorschrijven vergt van een arts evenveel geleerdheid, en soms is het juist de kunst geen medicijnen toe te dienen. Opwinding bij het volk brengt men tot bedaren door er de handen van af te houden en af te wachten. 

Nu een stap terug doen leidt later tot de overwinning. Een bron kan door een kleine beweging vertroebeld worden, en wordt dan niet helder doordat men er iets aan doet, maar doordat men haar met rust laat. Het beste middel tegen verhitte gemoedstoestanden is zich afzijdig te houden en te wachten tot ze vanzelf bekoeld zijn.

Baltasar Gracián sj

(met dank aan Petr Kazil)



Reacties

Anoniem zei…
Ja, dat zijn wijze woorden. Luisteren doet goed, handelen in samenspraak is de volgende stap wanneer dat nodig is.
17 december 2019 om 10:37
e.harlandhazebroek zei…
Ja, dat laatste moest ik leren: negeren (al kook je van binnen of doet het zeer).
Niet eenvoudig maar de enige weg.
17 december 2019 om 23:48
Een reactie posten

Meest gelezen

Een verrassend TV-gesprek met Nikolaas Sintobin sj en Etienne Vermeersch over de verkiezing van paus Franciscus

Afbeelding
Dag op dag 12 jaar geleden, de dag na de verkiezing van paus Franciscus, was ik te gast bij de VRT in een praatprogramma. Samen met Etienne Vermeersch gingen we in gesprek over paus Franciscus. In dit verrassende gesprek kwamen alle mogelijke aspecten van het jezuïet zijn aan bod. Het was een plezier. Bijzonder was het enthousiasme van Vermeersch, boegbeeld van atheïstisch Vlaanderen en zelf gewezen jezuïet. Hij was niet alleen enthousiast over de nieuwe paus maar ook over de opleiding die hij gekregen had bij de jezuïeten. Klik hier of op de afbeelding hieronder om dit gesprek te bekijken en te beluisteren.
Meer lezen

Hoe paus Franciscus reageert op zijn eigen, spontane woede - Waarom ik paus Franciscus zo dankbaar ben

Afbeelding
      De beelden waren schokkend. Het was op oudejaarsavond 2020 op het Sint-Pietersplein in Rome. Paus Franciscus schudde de handen van een aantal aanwezigen. Plots trok een dame zo hard aan de hand van de paus dat hij bijna omviel. De videobeelden tonen hoe zijn gezicht vertrok van pijn en van ergernis. Omdat ze maar aan zijn hand blééf trekken gaf Franciscus haar uiteindelijk een boze tik op de hand waarna ze hem eindelijk losliet.   ’s Anderendaags excuseerde paus Franciscus zich tijdens zijn nieuwjaarstoespraak publiekelijk voor zijn houding. Meer nog, hij nodigde de dame uit om bij hem op bezoek te komen. Blijkbaar vond Franciscus dat hij iets had goed te maken.   Alles wijst erop dat de paus zich had laten leiden door spontane woede. Net zoals Jezus, in de evangelielezing van vandaag. Hij is er duidelijk boos, heel boos. Meer nog, de evangelist beschrijft hoe Jezus er geweld gebruikt. Dat zijn we niet gewoon van Hem. Toch suggereert Johannes niet dat Jez...
Meer lezen

Ignatius van Loyola legt uit hoe je, met een té drukke agenda, toch je rust kan bewaren - citaat

Afbeelding
Ignatius van Loyola heeft ons niet alleen de schat van de Geestelijke Oefeningen nagelaten, maar ook een groot aantal brieven, die van hem één van de meest veelzijdige schrijvers van zijn tijd maken. Hierbij een brief daterend uit 1555, die voor ons door inhoud verbazend hedendaags is. Hij snijdt een onderwerp aan dat één van de grootste zorgen verwoordt van de moderne mens: het omgaan met datgene wat men moet doen…  Hoe omgaan met de talrijke verplichtingen  die mijn werk, mijn engagementen, mijn familie, mijn gemeenschap, de wereld … mij opleggen? 17/11/1555 Het lijkt me dat u zou moeten proberen om rustig te doen wat u kan.  Maak u niet ongerust over van alles en nog wat, maar laat wat u uit uzelf niet kan volbrengen over aan de goddelijke Voorzienigheid. God houdt van onze redelijke zorg en bekommernis om de taken die we uit plichtsbesef op ons nemen tot een goed einde te brengen. Hij houdt echter niet van angst en gemoedsonrust. De Heer wil dat we voor onze be...
Meer lezen

De toespraak van 4 minuten die ervoor zorgde dat Bergoglio werd verkozen tot paus - Waarom ik paus Franciscus zo dankbaar ben

Afbeelding
In de dagen voorafgaand aan het conclaaf dat hem verkoos, hield toenmalig kardinaal Bergoglio een toespraak tot de kardinalen.  Vandaag, ruim 12 jaar later, is meer dan duidelijk dat dit eigenlijk het programma was van paus Franciscus. Hieronder vind je de tekst van die korte toespraak. Evangeliseren vooronderstelt apostolisch vuur. 1. Evangeliseren vooronderstelt dat de Kerk verlangt om buiten zichzelf te treden. De Kerk wordt geroepen om buiten zichzelf te treden en om naar de grenzen te gaan. Niet alleen de geografische, maar ook de existentiële grenzen: het mysterie van zonde, van pijn, van onrecht, van onwetendheid en van onverschilligheid tegenover godsdienst, en van alle ellende. 2. Als de Kerk niet naar buiten treedt om te evangeliseren, gaat zij naar zichzelf verwijzen en dan wordt ze ziek (Cf de misvormde vrouw uit het Evangelie).  Het kwaad dat door de tijd heen geschiedt in kerkelijke instellingen heeft zijn wortel in dat verwijzen naar zichzelf ...
Meer lezen

Paus Franciscus ongezouten: over de ravage die een snelkookpan kan aanrichten - Waarom ik paus Franciscus zo dankbaar ben

Afbeelding
Van 27 tot 29 november 2013 hielden de mannelijke religieuzen hun jaarlijkse algemene vergadering in Rome. Paus Franciscus kwam hen opzoeken en antwoordde op hun vragen.   Hier enkele uittreksels  die me ook voor niet-religieuzen relevant lijken.  Vraag : Hoe kunnen religieuzen als broeders samenleven? …Hoe gaan we best om met medebroeders die het moeilijk hebben of die   conflicten meemaken of er veroorzaken? Antwoord paus Franciscus : " ...  Conflicten in de gemeenschap kan je niet vermijden. Je zou zelf kunnen zeggen dat het nodig is dat ze voorkomen, wil de gemeenschap een plaats zijn waar de leden werkelijk   met mekaar in oprechte en eerlijke verhoudingen staan. Zo is het leven.   Het is nonsens je een gemeenshap voor te stellen waar niemand geconfronteerd zou worden met moeilijkheden in zijn leven. Indien er in een gemeenschap geen conflicten bestaan, dat dan ontbreekt daar iets.   De werkelijkheid leert nu eenmaal dat in ...
Meer lezen

Wie is Jorge Maria Bergoglio: "Ik ben een gewiekste zondaar" - Waarom ik paus Franciscus zo dankbaar ben: citaat

Afbeelding
Op maandag 19 augustus 2013 had Antonio Spadaro sj een interview met Paus Franciscus. De Paus vertelde er honderduit.  Hieronder een uittreksel: Ik vraag hem zo’n beetje op de man af: ‘Wie is Jorge Mario Bergoglio?’. Hij kijkt me strak aan, in stilte. Ik informeer of het wel geoorloofd is een dergelijke vraag te stellen… Hij geeft een teken dat hij de vraag aanvaardt en zegt me: ‘Ik weet niet wat het meest precieze antwoord is… maar ik ben een zondaar. Dat is de juiste definitie. En het is niet zomaar een manier van zeggen, een literair genre. Neen, ik ben een zondaar’. De paus gaat door met nadenken, net alsof hij, onvoorbereid op een onverwachte vraag, gedwongen wordt verder te reflecteren. ‘Ah ja, ik kan zeggen dat ik een beetje gewiekst ben, ik kan me uit de slag trekken, maar het is tevens juist dat ik ook een beetje naïef ben. Tja, de beste synthese die bij me opkomt en die ik als de meest correcte aanvoel is deze: ik ben een zondaar op wie de Heer zijn blik heeft...
Meer lezen

Paus Franciscus over de enige zekerheid die hij heeft - Waarom ik paus Franciscus zo dankbaar ben - citaat

Afbeelding
Op maandag 19 augustus 2013 had Antonio Spadaro sj een exclusief interview met Paus Franciscus.  Hieronder een uittreksel: “ Ik heb slechts één dogmatische zekerheid: en dat is dat God aanwezig is in het leven van elke persoon. God is present in het leven van iedereen. Ook als het leven van een persoon een puinhoop is, als het verwoest is door ontucht, door drugs, of door om het even welke reden, dan is God toch aanwezig in zijn leven.”
Meer lezen

Wat maakt vasten tot christelijk vasten? Nikolaas Sintobin sj legt het kort en bondig uit - video

Afbeelding
Waarom zou je vasten in de 40-dagentijd? Wat kan helpen om er zeker van te zijn dat het vasten ook daadwerkelijk zijn doel bereikt.  In deze video geeft Nikolaas Sintobin sj je enkele tips om van deze 40-dagentijd een boeiende en verrijkende ervaring te maken. Klik hier om dit videootje te bekijken of klik op de afbeelding hieronder. Wat het bidden betreft beveel ik je graag onze digitale 40-dagenretraite aan: Hij is onder ons.  Ben je nog niet ingeschreven, dan volstaat het je mailadres op te geven via  www.ignatiaansbidden.org . 
Meer lezen