Waarom je soms beter werkloos toeziet


In 2014 werd bij Athenaeum een nieuwe vertaling gepubliceerd van een boek van Baltasar Gracián sj(1601-1658) , genaamd “Handorakel en kunst van de voorzichtigheid”. Baltasar Gracián was een Spaanse jezuïet van wie ondermeer  deze verzameling van 299 aforismen bewaard is gebleven. Vele getuigen van grote mensenkennis en wijsheid. Andere kunnen schokken door hun cynisme en opportunisme. Je vindt er de subtiliteit van Ignatius van Loyola in terug. De evangelische gedrevenheid is echter vaak ver te zoeken.

138. Dingen op hun beloop laten, een tactiek die vooral van belang is bij stormachtige situaties binnens- of buitenshuis. In de menselijke verhoudingen komen maalstromen van hartstocht voor, stormen van emoties: dan is het verstandig zich terug te trekken in de veilige haven van het werkloos toezien. Vaak verslechtert de kwaal door de remedie. 

Men moet bij ziekte de natuur de vrije hand geven, en hoog oplaaiende hartstochten laten uitwoeden. lets of niets voorschrijven vergt van een arts evenveel geleerdheid, en soms is het juist de kunst geen medicijnen toe te dienen. Opwinding bij het volk brengt men tot bedaren door er de handen van af te houden en af te wachten. 

Nu een stap terug doen leidt later tot de overwinning. Een bron kan door een kleine beweging vertroebeld worden, en wordt dan niet helder doordat men er iets aan doet, maar doordat men haar met rust laat. Het beste middel tegen verhitte gemoedstoestanden is zich afzijdig te houden en te wachten tot ze vanzelf bekoeld zijn.

Baltasar Gracián sj

(met dank aan Petr Kazil)



Reacties

Anoniem zei…
Ja, dat zijn wijze woorden. Luisteren doet goed, handelen in samenspraak is de volgende stap wanneer dat nodig is.
17 december 2019 om 10:37
e.harlandhazebroek zei…
Ja, dat laatste moest ik leren: negeren (al kook je van binnen of doet het zeer).
Niet eenvoudig maar de enige weg.
17 december 2019 om 23:48
Een reactie posten

Meest gelezen

Wijlen paus Franciscus en nieuwe paus Leo: een terugblik en een vooruitblik door Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Voor het digitale tijdschrift " STREVEN " schreef ik een bijdrage genaamd "Voorzichtige vooruitblik met paus Leo XIV en terugblik op paus Franciscus". Een eerste deel kan je hieronder lezen. Het tweede deel vind je via deze link . Op paasmaandag 21 april 2025 keek ik in de ochtend even naar mijn tijdslijn op X. ‘Paus Franciscus overleden’, had   Vatican News   net wereldkundig gemaakt. Er ging een schok door me heen. Ik kon mijn ogen niet geloven, ook al was dit overlijden toch wel te verwachten. Intussen heeft de katholieke kerk een nieuwe paus, Leo XIV. Zijn verkiezing is verrassend snel verlopen. Of was het wellicht toch niet zo verwonderlijk dat het conclaaf in minder dan 24 uur het eens werd over een opvolger voor Franciscus? Immers, ruim 80 procent van stemgerechtigde kardinalen waren benoemd – gecreëerd – door paus Franciscus. Net als zijn voorganger is paus Leo een religieus. Hij is augustijn en behoort dus tot een  katholieke familie met een sterke eigen id...
Meer lezen

Boodschap voor mensen die zichzelf voor goede christenen houden - Piet van Breemen sj

Afbeelding
‘Wij houden onszelf wellicht voor goede christenen, spreken dikwijls over God (of misschien ook niet!), lezen dikwijls religieuze lectuur, gaan regelmatig naar godsdienstige bijeenkomsten, zijn vrijwillige medewerkers in de parochie, reserveren tijd voor meditatie en nemen trouw deel aan de eucharistieviering. En toch wordt ons leven veel meer bepaald door een vlucht voor God dan we willen toegeven. Ons leven kan boordevol belangstelling zijn voor spiritualiteit en toch maar heel weinig ruimte voor God laten.  Het is bijzonder jammer dat we nauwelijks beseffen hoe onze spirituele activiteiten er dan in feite toe dienen God te ontlopen. Met onze vrome bezigheden bouwen we een heel efficiënte verdedigingsgordel op tegen de onvoorwaardelijke liefde van God die  – dat voelen we intuïtief heel zuiver aan – ons op den duur tot een volledige overgave aan God zou brengen. Precies dat willen wij niet. Zo kan religie tot een afweersysteem tegen God worden.’ ‘Als wij werkelijk G...
Meer lezen

Acht dagen in stilte bidden met de Bijbel, wat doet dat met een mens - getuigenis van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
  Deze avond begin ik aan mijn jaarlijkse achtdaagse stille retraite. Het worden heel stille dagen waarin ik zal bidden met de Bijbel. In onderstaande video vertel ik aan Leo Fijen wat dat stille bijbelgebed in mijn leven teweeggebracht heeft en wat het mij nog steeds bijbrengt. Mijn blog gaat gedurende die dagen ook de stilte in. Op 15 augustus ben ik er weer. Ik zal graag ook voor jou bidden, beste lezer. Aarzel niet om ook mij te gedenken in jouw gebed. Klik hier om deze video te bekijken of klik op onderstaande afbeelding.
Meer lezen

Hoe vind je de juiste weg - hoe vind ik mijn roeping: video-interview van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
  In een wereld vol keuzes, afleidingen en innerlijke onrust is het niet altijd eenvoudig om de juiste weg te vinden. Wat is mijn roeping? Wanneer is het tijd om een andere richting in te slaan? Hoe herken ik wat werkelijk goed is? Hierover ga ik in gesprek met Leo Fijen in de serie "Kloostergesprekken" Klik hier om dit gesprek te bekijken of klik op onderstaande afbeelding. Wil je meer te weten komen over de ignatiaanse onderscheiding, weet dan dat ik daar een heel boek heb aan gewijd: "Vertrouw op je gevoel. Keuzes leren maken met Ignatius van Loyola" . 
Meer lezen

Tips voor biecht- en andere delicate gesprekken - Pierre Favre sj

Afbeelding
Vandaag herdenkt de katholieke kerk Pierre Favre, een van de eerste jezuïeten. Deze heilige was een meester in het voeren van gesprekken. Ook van biechtgesprekken. Van hem zijn onderstaande tips voor biechtvaders. Elkeen die regelmatig delicate gesprekken moet voeren, kan er zijn voordeel uit halen. a. Wees mild en zacht. b. Spreek nooit op scherpe toon en toon nooit afkeer, hoe vreemd datgene wat de biechteling zegt ook moge zijn. c. Hoed je ervoor om het gesprek saai of vervelend te vinden. d. Geef nooit aan je biechteling die zich aan jou bloot moet geven de indruk dat hij voor een godsgericht komt waar hij in de eerste plaats geoordeeld gaat worden. e. Stel je niet op als een hoogmoedig of minachtend farizeeër of als de boze of ongeduldige rechter. f. Tot slot, doe je uiterste best opdat elkeen die bij jou te biechte is geweest graag naar jou terugkomt.
Meer lezen

Wat vraagt God van jou? Hoe kom je daar achter? De geniale suggestie van Ignatius van Loyola - Videogesprek met Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
De vakantie nadert zo stilletjes aan zijn einde. Wat heb ik eruit geleerd? Wat zegt mijn ervaring mij over wat levengevend is voor mij? Hoe kan ik achterhalen waartoe God mij door dit alles heen toe uitnodigt. Vertrekkend van zijn eigen ervaring heeft Ignatius van Loyola hier een even eenvoudig als efficiënt instrument voor uitgewerkt: het levensgebed. In onderstaand video-gesprek met Leo Fijen vertelt Nikolaas Sintobin sj de oorsprong van deze gebedsvorm en hoe je er concreet zelf mee aan de slag kan. Klik hier om deze video te bekijken of klik op onderstaande afbeelding.
Meer lezen

Zomerwens en enkele leestips van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
  Deze blog en zijn auteur gaan enkele weken offline. Op 31 juli zijn we er weer. Wil je in tussentijd regelmatig wat bijkomende ignatiaanse inspiratie, dan beveel ik je graag de boeken aan die ik hier in mijn handen houd! Je kan ze bestellen via onze webshop . Graag een mooie zomer toegewenst en tot gauw! Nikolaas
Meer lezen

Zou God een marsmannetje kunnen zijn? Antwoord van jezuïet astrofysicus George Coyne sj (3/3)

Afbeelding
Als priester en astronoom bewoog George Coyne sj (+ 2020) zich zowel in de wereld van het geloof als in die van de wetenschap. De emeritus-directeur van het Vaticaanse Observatorium ziet geen conflict tussen wetenschappelijke en religieuze kennis. In een interview mijmert George Coyne sj over diverse aspecten van de verhouding tussen geloof en wetenschap. Ik selecteerde enkele passages voor u. Vraag : Is er iets speciaals aan ons in dit enorme universum? George Coyne sj : We zijn heel speciaal voor God, en daar is geen twijfel over mogelijk. Ik bedoel, God heeft zijn enige Zoon naar ons gezonden. Bijzonder zijn in de betekenis van een onderdeeltje zijn van het heelal is één ding, maar iets anders is het om speciaal te zijn in de zin van de religieuze geschiedenis kennen en leven vanuit een gelovige visie. Maar het blijft een uitdaging. Als we puur materiële objecten in het heelal zouden zijn, dan zou het moeilijk zijn voor mij als wetenschapper om te verdedigen dat w...
Meer lezen

Zou paus Leo XIV dit evangelie (Lc 12, 49-53) wel goed begrepen hebben? Homilie van Nikolaas Sintobin sj voor deze zondag

Afbeelding
Ziehier mijn homilie voor deze zondag In die tijd sprak Jezus tot zijn leerlingen: ‘Vuur ben Ik op aarde komen brengen, en hoe verlang Ik dat het reeds oplaait! Ik moet een doopsel ondergaan, en hoe beklemd voel Ik mij totdat het volbracht is. Meent gij dat Ik op aarde vrede ben komen brengen? Neen, zeg Ik u, juist verdeeldheid. Want van nu af zullen er vijf in één huis verdeeld zijn; drie zullen er staan tegenover twee en twee tegenover drie; de vader tegenover de zoon en de zoon tegenover de vader; de moeder tegenover de dochter en de dochter tegenover de moeder, de schoonmoeder tegenover de schoondochter en de schoondochter tegenover de schoonmoeder.’  -  Lucas 12, 49-53   Toen op 8 mei 2025 de kersverse paus Leo XIV voor het eerst de gelovigen toesprak waren zijn eerste woorden: “Vrede zij met u allen”. Leo handhaafde ook de wapenspreuk die hij voordien gekozen had als bisschop: “ In de Ene, zijn wij één”- “ In Illo uno unum”. Onze nieuwe paus voert vrede en eenheid d...
Meer lezen