Ervaring

Ik raad jonge mensen nogal eens de lectuur aan van “Het verstoorde leven” van Etty Hillesum: een indrukwekkend dagboek van een jonge vrouw die tijdens WO II het geloof ontdekt. Een pretentieloos getuigenis van een heel persoonlijke ervaring. De (jonge) lezers zijn er doorgaans weg van. Hetzelfde geldt met andere open verhalen van persoonlijke geloofservaring.

Als diezelfde – of andere - jonge mensen ertoe komen om te proeven van en te experimenteren met ignatiaanse spiritualiteit en meditatie, dan is de reactie gewoonlijk gelijkaardig. Ze wisten niet dat dit bestond of mogelijk was. Het is een onvermoede wereld die opengaat. De smaak is er een van meer.

Een stuk moeilijker ligt het met de intellectuele reflectie op de christelijke traditie. Dit is niet meer het register van de persoonlijke ervaring of van het getuigenis. In objectiverende en rationele categorieën wordt hier het domein van de subjectiviteit en van de rechtstreekse ervaring overstegen, en wordt aansluiting gezocht bij de ruimere traditie.

Hier merk ik nogal eens – maar niet altijd – weerstand en argwaan bij diezelfde jongeren. Maar ook oprechte intellectuele nieuwsgierigheid en bij sommigen zelf een gevoel van verantwoordelijkheid: een aanvoelen dat het noodzakelijk is om ook met verstandelijke middelen de christelijke traditie te verkennen.

De stap zetten naar het aanvaarden van het normatieve karakter van een leergezag is nog van een heel andere orde.