"In alle dingen"

Medebroeder Leo De Weerdt sj gaf  een tijd geleden  een interview aan Kerknet.be. Hij reflecteerde er over hoe zijn werk als gevangenisaalmoezenier hem de barmhartigheid langs de binnenkant heeft doen ontdekken en verdiepen. Enkele citaten: Het is moeilijk om in de gevangenis berouw te tonen. Hoe raar het ook klinkt maar berouw wordt dikwijls op wantrouwen onthaald. Of mensen gunnen het de dader niet om zijn of haar berouw te uiten. Bovendien is de gedetineerde niet zo vlug geneigd zijn berouw ter sprake te brengen bij derden, juist omdat hij/zij denkt dat het met scepsis zal onthaald worden. Berouw komt echter wel aan bod in de begeleidingsgesprekken. Zo ontmoet ik dikwijls een gedetineerde die nu zeven jaar geleden een moord pleegde. Het valt me telkens weer op in onze gesprekken   (maar ook uiterlijk is hij hierdoor getekend) hoe deze man lijdt. Vanaf die bewuste dag van de feiten tot op vandaag (hij heeft een lange gevangenisstraf uit te z...

Het is waar dat we de geboorte van Jezus vlot identificeren met engelenhaar, warme kleuren, geborgenheid, vrede, onschuld en andere ons dierbare symbolen en waarden. En dat is maar goed ook. Maar de lezingen van het kerstoctaaf brengen ons snel terug met de beide voeten op de grond. Vandaag, amper drie dagen na Kerst,  vieren we reeds de onnozele kinderen. Een gruwelijk feest. Zoals dat van alle martelaren trouwens. Neen, het christendom is bepaald geen vluchtweg uit de hardheid van het bestaan. De openbaring van Jezus geeft net betekenis aan de realiteit waarin wij leven. Aan de liefde en aan de schoonheid. Maar ook, en wel tegelijkertijd, aan het lijden. Tussen de kribbe en het kruis is er één ononderbroken lijn. Klik hier om te kijken naar dit videootje of klik op onderstaande foto.    

Voor de glossy Liefke schreef ik een overweging over liefde. In deze serie bied ik enkele uittreksels aan. (3/7) De ervaring leert dat liefde niet aangeboren is. Je kan wel leren liefhebben. Maar hoe? Augustinus van Hippo (354 – 430) beantwoordt deze vraag met één woord: het Latijnse werkwoord voor beminnen amare . Hij gebruikt hierbij twee vormen van dit Latijnse woord: amare (beminnen) en amari (bemind worden). Augustinus onderscheidt drie trappen in de liefde. De eerste trap in de liefde is amare amari : ervan houden bemind te worden. Je ontdekt wat liefde is door liefde te ontvangen. De baby wordt ingewijd in de ervaring van het liefhebben omdat zijn ouders hem dag in dag uit liefde geven. In deze eerste fase van het leerproces is liefde vooral iets wat je krijgt. De tweede trap is amare amare: ervan houden te beminnen. Je hebt ervaren hoe prettig en deugddoend het is om liefde te ontvangen. Je verlangt nu ook zelf liefde te geven. Je vindt het daarbij belangrijk dat h...

Collega  Rick Timmermans interviewde mij in onze Amsterdamse studio over het Paastriduüm. Waarom spreken protestanten van de lijdens week en katholieken van de goede week, wat te denken van Judas, hoe je te verhouden tot Jezus deze dagen, moest Jezus dan sterven ... en vele andere vragen kwamen aan bod. Hieronder vind je de video en daaronder de podcast van dit gesprek. Klik op de oranje knop hieronder om dit gesprek te beluisteren.

Karl Rahner sj legt uit waarom er naast de Gekruisigde twee andere mensen hingen te sterven.   Er schuilt een schokkende symboliek in, dat er naast de Ge­kruisigde links en rechts twee anderen hingen te sterven. Twee mensen die de dood vervloek­ten, omdat ze hem niet begrepen. Wie kan hem ook begrijpen?  De een zag naar Christus' dood. En wat hij zag, was voldoende om ook de eigen dood te begrijpen. Want men heeft zijn dood begrepen en goed begrepen, als men tot de stervende Christus zegt: 'Denk aan mij, wanneer Gij in uw rijk komt'. Tot deze stervende nu zei de Mensenzoon, die met ons het doodslot deelde en ons tot leven verloste: 'Van­daag zult ge met Mij zijn in het paradijs'. Dat zegt Hij ook tegen ons. Maar opdat deze boodschap van de zaligheid van onze dood ons niet de hei­lige vrees zou ontnemen, waarin wij de zaligheid van onze dood moeten bewerken, zei Hij tot de andere moorde­naar ... niets. De duisternis en het dodelijke zwijgen, die er ov...

Paus Franciscus aan het Colosseum in Rome in 2013: Soms lijkt het erop dat God het kwaad onbeantwoord laat, dat hij stil blijft.  De werkelijkheid is anders. God heeft gesproken. Hij heeft een antwoord gegeven.  En zijn antwoord is het kruis van Christus: een woord dat liefde is, barmhartigheid, vergeving.

Heeft het lijden zin? Christenen geloven dat er op zich niets goed is aan het lijden. God heeft het niet gewild. Lijden heeft geen zin. Daarom is het niet goed het bewust op te zoeken. Het lijden moet bestreden worden.   Geen mens ontsnapt aan het lijden, ook Jezus niet. In zijn leven is er veel lijden geweest. Christenen laten zich door zijn voorbeeld inspireren om het lijden in hun leven zo goed mogelijk te doorstaan. Wat kun je daar concreet uit leren?   Jezus legt zich niet neer bij het lijden. Hij verkoopt er ook geen dure theorieën over. Hij bestrijdt het, met woord en daad. Jezus geeft brood aan hongerigen en verdedigt wie met de dood wordt bedreigd. Als Hij machteloos staat tegenover het lijden van vrienden die rouwen om een dode, probeert hij dat lijden te delen. Medelijden verlicht de pijn.   De meeste heftige lijdenservaring van Jezus is zijn dood aan het kruis. Hij heeft die marteldood niet gewild. Jezus had dat extreme lijden kunnen ontvluchten. Dat h...

Jezus gaat ons voor. Hij gaat altijd vóór ons uit. Hij gaat voorop en toont ons de weg… Dit is de bron van ons vertrouwen en onze vreugde: We mogen zijn leerlingen zijn, met Hem samenblijven, met Hem op weg gaan, Hem volgen… Op weg gaan … is een activiteit, een werk van Jezus dat niet stopt. “Jezus trok verder …” Dit valt toch wel op in de evangelieverhalen. Jezus trekt altijd maar verder, en onderweg onderricht Hij zijn leerlingen. Dit is belangrijk: Jezus is ons geen filosofie of ideologie komen onderwijzen. Wel “een   weg”, een tocht die we met Hem moeten ondernemen. En   “de weg” leren we onderweg al gaande kennen. Ja, dit is onze vreugde: met Jezus optrekken. Dit is geen gemakkelijke, comfortabele opgave. Want de weg die Jezus heeft gekozen is de weg van het kruis. Als Jezus met zijn apostelen optrekt, dan spreekt Hij hen over wat er in Jeruzalem gaat gebeuren: Hij voorspelt zijn lijden, dood en verrijzenis. Toen de apostelen dit hoorden, waren ze geschokt en ...

Wilde God dat Jezus gekruisigd werd? Mensen besloten om Jezus te kruisigen. Dit was niet Gods wil. De kruisiging was de meest vernederende en schandelijke terechtstelling die er bestond. En extreem pijnlijk bovendien. Had God dit verlangd voor zijn Zoon, dan zou je maar een conclusie kunnen trekken: Hij is een perverse God. Toch is het kruis bij uitstek het symbool van het christelijk geloof geworden. Daar zijn wel een paar eeuwen overheen gegaan. Zo groot was de afschuw en de weerzin van de eerste generaties christenen tegen dit verschrikkelijke marteltuig. Geleidelijk aan gingen gelovigen het kruis zien als de plaats waar duidelijk werd hoe onvoorstelbaar groot Gods liefde voor de mens is. De liefde… God verlangde dat Jezus daarvan zou getuigen. Jezus had zijn kruisdood kunnen vermijden. Het was zijn bewuste keuze niet te vluchten voor het lijden. Hij wilde in woorden en vooral in daden Gods liefde doorgeven, tot in het extreme. Ook al leek Hij er niets voor terug te krijgen. Ook al...

Tien jaar geleden was ik op bedevaart in het Heilig Land. Met een klein groepje pelgrims zijn we er letterlijk in de voetsporen van Jezus gegaan. In mijn herinnering zijn er twee beelden die telkens terugkomen. Beide gaan over de kerk van het Heilig Graf in Jeruzalem; een groot en complex gebouw met heel wat verschillende niveaus. Het ene betreft de plaats waar volgens de traditie het kruis stond. Het is een opening in een marmeren vloer, omringd met een vergulde ster. De hele dag schuiven er in stilte mensen aan. Ze knielen en steken hun hand in de opening om de rots eronder aan te raken. Het ander is, iets verder, op de gelijkvloerse verdieping van dezelfde kerk, het eigenlijke graf. Meer in het bijzonder, een geel-witte steen waarop het lichaam van Jezus gerust heeft. Ook hier staan mensen de hele dag in het rijtje om te knielen voor de steen en hem in stilte aan te raken. Toen ik dit het voor het eerst zag voelde ik een zekere weerstand. Toch heb ik snel besloten om te...

Tegenkanting en mislukking (5/5): tegen beter weten in Die man die tot het uiterste ging in het geven van zichzelf blijft mij oproepen om, in de mate van mijn mogelijkheden, hetzelfde te doen, en Hij zal mij, zo ik het echt verlang, daar ook de kracht toe geven.  Maar laat ik me geen illusies maken. Het gaat niet om het presteren van grootse dingen, om heldendaden. Dat 'geven van zichzelf' gebeurde door Jezus  ook  in zijn dagdagelijkse omgaan met mensen. En dat 'uiterste' leek alles behalve heldhaftig. Het kwam Hem en anderen veeleer voor als een uiteindelijke mislukking, en liet Hem het bitter gevoel na van een absolute verlatenheid. Verlaten door zijn volk ‘overgeleverd aan de heidenen’. Verlaten ook door zijn God, voor wie Hij het zo opgenomen had. Zelfs die leek plots totaal verdwenen. "God, mijn God, waarom hebt Ge mij verlaten ?" Ook de leerlingen zaten met dat gevoel. Met dat gevoel stond Hij geheel en al aan de kant van de verworpen e...

Tegenkanting en mislukking (4/5): de onbekende factor Mensen weten meestal niet op voorhand tot welke edelmoedigheid zij in staat kunnen/zullen zijn, wanneer door een of andere omstandigheid, op die edelmoedigheid concreet beroep wordt gedaan. Denken wij aan wat ouders soms over hebben voor een ziek of gehandicapt kind; of gehuwden voor elkaar, wanneer zij in 'de kwade dagen' belanden. Ook Jezus wist bij de aanvang niet waar de trouw aan zijn keuze Hem zou brengen. Hij is maar geleidelijk aan tot dat besef gekomen. Hij heeft zichzelf en zijn leerlingen daar ook innerlijk moeten op voorbereiden. De edelmoedigheid daartoe behoort zomaar niet a priori tot mijn persoonlijke uitrusting. Het is een gave die mij 'te gepaster tijd' geschonken wordt. Zij wordt mij geschonken door de vragende blik van de andere, wanneer die beroep op mij doet, en ik mij niet voor hem sluit. Die blik maakt mij innerlijk ook vrij voor het antwoord.  ...

Tegenkanting en mislukking (3/5): stevigheid Daarom is de vraag waar de Heer Jezus zelf mij vandaag voor plaatst, wanneer ik toekijk naar alles wat Hij heeft doorstaan om trouw te blijven aan zijn levenskeuze, de volgende: of mijn keuze om mij, in mijn leven, te laten leiden door de liefde, door de bezorgdheid voor mijn medemens, de mens naast mij, stevig genoeg is om het kruisigende ervan te aanvaarden. Wel betreft de vraag op de eerste plaats de stevigheid van mijn keuze. Mij wordt niet gevraagd mijn verbeelding zó te laten werken dat ik mij alle mogelijke risico's van die keuze, alle scenario’s die mij eventueel te wachten staan, voor ogen roep, en naga of ik die wel genoeg ingecalculeerd heb, om mij vervolgens te engageren. Zo werkt het niet. Een anonieme jezuïet