Uitleggen met één woord hoe je kan komen tot de volmaakte liefde - het genie van Austinus van Hippo

De ervaring leert dat liefde niet aangeboren is. Je kan wel leren liefhebben. Maar hoe? Augustinus van Hippo (354 – 430) beantwoordt deze vraag met één woord: het Latijnse werkwoord voor beminnen amare. Hij gebruikt hierbij twee vormen van dit Latijnse woord: amare (beminnen) en amari (bemind worden). Augustinus onderscheidt drie trappen in de liefde.

De eerste trap in de liefde is amare amari: ervan houden bemind te worden. Je ontdekt wat liefde is door liefde te ontvangen. De baby wordt ingewijd in de ervaring van het liefhebben omdat zijn ouders hem dag in dag uit liefde geven. In deze eerste fase van het leerproces is liefde vooral iets wat je krijgt.

De tweede trap is amare amare: ervan houden te beminnen. Je hebt ervaren hoe prettig en deugddoend het is om liefde te ontvangen. Je verlangt nu ook zelf liefde te geven. Je vindt het daarbij belangrijk dat het goed voelt. Dat je liefde gewaardeerd en beantwoord wordt en dat je er warmte en geborgenheid bij ondervindt. Als het even kan, meteen. Denk aan een tiener die vlinders in de buik voelt. Hij geniet met volle teugen van de liefde en vindt het, het heerlijkste dat er bestaat. Ook deze tweede trap verwijst naar een belangrijk aspect van de liefdeservaring. Niet enkel voor tieners trouwens: de ervaring dat zelf liefhebben vervullend is.

De derde en laatste trap van de liefde vat Augustinus samen met enkel nog maar amare: liefde geven. Je hebt voldoende liefde gekregen om te weten waar het over gaat. Je hebt ook op jouw beurt ervaren wat het zelf beminnen met je doet. Je weet nu dat het in het leven aankomt op liefde. In het bijzonder op liefde geven. Je vindt het aangenaam als die liefde beantwoord wordt en dat je dat warme gevoel kan ervaren. Maar eigenlijk heb je dat niet meer echt nodig. Je verlangt gewoon om liefde te geven en dat doe je dan ook. Aan die puber in je gezin waar alles lijkt op af te ketsen. Of aan je partner die doorheen een crisis gaat.

Wie aan de derde trap gekomen is blijft de vorige trappen nodig hebben, in het bijzonder de eerste. Je kan niet geven wat je zelf niet hebt. Maar je liefde hoeft heus niet meer altijd en meteen beantwoord te worden. De liefde heeft je tot een vrij mens gemaakt. Vrij om onvoorwaardelijk te beminnen. Zo vrij, dat je enkel nog maar verlangt om lief te hebben.

Nikolaas Sintobin sj