Als misbruik misbruikt wordt


Hieronder vind je mijn homilie voor deze 23ste zondag door het jaar

                              Jesaja 35,4-7a            Jacobus 2,1-5             Marcus 7,31-37

Twee weken geleden vloog paus Franciscus terug naar Rome, na een bezoek aan Ierland. Enkele uren daarvoor had een gewezen Vaticaans diplomaat de paus beschuldigd van doofpot-praktijken en opgeroepen tot ontslag. Uiteraard kreeg Franciscus hierover een vraag tijdens zijn persconferentie in het vliegtuig. Zijn antwoord was kort: Ik zal hier geen woord over zeggen. Tegelijk vroeg hij de journalisten de zaak grondig uit te pluizen. Hij liet ook doorschemeren dat hij later mogelijks wel zou spreken.

De pers had zich niet verwacht aan zwijgen. Zeker niet vanwege Franciscus die vlot spreekt, ook over moeilijke en pijnlijke onderwerpen. Is het dan niet wenselijk dat de waarheid zo snel als mogelijk aan het licht komt? Trouwens, in de evangelielezing van vandaag geneest Jezus een doofstomme. Jezus doet alles opdat mensen zouden spreken. Waarom zwijgt paus Franciscus dan?

Inderdaad, Jezus spreekt en laat spreken. Soms echter kiest Hij om te zwijgen, in het bijzonder tijdens zijn passie. Talrijke valse en tegenstrijdige getuigenissen worden dan tegen hem ingebracht. Hij wordt gevraagd te reageren. Zijn leven hangt ervan af.  Toch beslist Jezus zich niet te verdedigen. Hij zwijgt.

Is er een verband tussen het zwijgen van Jezus en het zwijgen van Franciscus?

Paus Franciscus geeft het misbruikdossier grote prioriteit. Wekelijks gaat hij in gesprek met slachtoffers.  Onlangs heeft hij een kardinaal de kardinaalshoed ontnomen wegens zijn misbruikverleden. Franciscus heeft ook fouten gemaakt. In Chili, bijvoorbeeld. Hij heeft dit toegegeven, en rechtgezet. Het echte probleem hier ligt elders. Onze paus voert een actieve politiek van kerkhervorming waarbij hij de oorzaken en dynamieken van deze verschrikkelijke misbruiken aan de wortel wil aanpakken. Sommigen nemen hem dit heel kwalijk. Die tegenstanders zijn niet talrijk. Ze hebben wel veel middelen. Ze deinzen nergens voor terug.

Hier ligt het eigenlijke schandaal. Het gaat de aanstokers van die ontluisterende rel rond het zogenaamde doofpotgedrag van Franciscus niet om het beschermen van kinderen of andere kwetsbare mensen. De tegenstanders van Franciscus gebruiken platweg de misbruikcrisis om hem een hak te zetten. Net zoals het religieuze establishment Jezus uit de weg heeft geruimd, zo proberen zij nu de luis in de pels, Franciscus, te vernietigen, tegen elke prijs.

Dertig jaar geleden werd Jorge Bergoglio in een ander dossier brutaal aangevallen. Toen reeds antwoordde hij met stilte. Hij schreef hierover het volgende:

Op momenten van duisternis en grote beproevingen, wanneer de knopen en de problemen niet kunnen worden ontward of rechtgetrokken en de dingen niet kunnen worden opgehelderd, dan moeten we zwijgen. … Dan zal de duivel in het licht komen en ons zijn ware bedoelingen laten zien. Hij zal niet langer vermomd zijn als een engel. Hij zal dan ontmaskerd zijn.

De duivel zou maar al te graag hebben dat er een verhit spel van woord en wederwoord op gang komt.  Dat leidt namelijk gegarandeerd tot chaos. Daar houdt Satan van. Zo zou hij nog meer schade kunnen aanrichten. Franciscus, spirituele meester en vriend van de arme en nederige Jezus, weet beter. Zwijgen lijkt een houding van zwakheid. Voor Jezus heeft het geleid naar het kruis. Maar die keuze voor stilte heeft de weg bereid voor de overwinning van de liefde op het kwaad.

In een homilie voorbije maandag sprak paus Franciscus opnieuw over de kracht van de stilte. De waarheid is zachtmoedig, zij is stil.” “Wat Jezus deed, is niet gemakkelijk: maar de waardigheid van de christen is geworteld in de kracht van God. Tegenover mensen die geen goede wil tonen, tegenover mensen die alleen schandaal, verdeeldheid, vernietiging zoeken, ook in gezinnen: helpen enkel stilte. En gebed.”

Beste gelovigen, in de eerste lezing hoorden we Jesaja zeggen:

Wees sterk en vrees niet, want jullie God … zal jullie bevrijden. …Ja, in de steppe zullen beken ontspringen, rivieren in de woestijn. Het verzengde land wordt een waterplas, dorstige grond wordt waterrijk gebied.

Jezus wil ons leiden naar echt leven. De weg erheen is er een van voortdurende uitzuivering. Paus Franciscus weet dat die uitzuivering diep- en vergaand moet zijn. Ook dat er veel, vaak onherstelbare, schade is aangericht aan kinderen en andere kwetsbare mensen.  Onze Kerk is toevertrouwd aan mensen en dus aan zondaars. Sommigen, ook hoge kerkelijke gezagsdragers, hebben zich aan crimineel gedrag schuldig gemaakt. Toch mogen we geen schrik hebben.

Het hele verhaal van de Bijbel is er een van trouw van God en verraad van de mens. Dat is vandaag niet anders. God blijft ons bevrijden. Ook nu zorgt God ervoor dat onze Kerk opnieuw een plek van leven mag worden. Aan ons om daar met alle kracht aan mee te werken. Ook om ons niet mee te laten sleuren door de stuiptrekkingen van het kwaad. En dus, soms, om te zwijgen.

Laten we, tot slot, nog even luisteren naar wat paus Franciscus ons allen hieromtrent toewenste voorbije maandag:

Moge de Heer ons de genade geven om te onderscheiden wanneer we moeten spreken en wanneer we moeten zwijgen. En dit gedurende ons hele leven: op het werk, thuis, in de samenleving … Zo zullen we meer navolgers van Jezus worden.

Reacties

Anoniem zei…
Het belang van het woord is dat er iets kenbaar gemaakt wordt. Zwijgen kan nadat er is gesproken omdat het immers gezegd is. De stilte benadrukken kan een goede daad zijn.Het recht zal zegenvieren. Wiens recht spreekt is regelmatig te betreuren. Gelukkig dat zwijgen en spreken een recht is en de gevolgen worden zichtbaar totdat het tegendeel is bewezen. Het gaat om de zaak en die moet aan het licht komen wat zeer pijnlijk kan zijn. Dubbele bodems kom je overal tegen ten koste van.
Unknown zei…
Tegen valse beschuldigingen valt niet te vechten: het kan iemand kapot maken en schade toe brengen verder dan deze persoon. Excuses zijn goed, maar er blijft een moeilijk helende wond over; tenslotte een litteken.
Zwijgen ontmaskert tenslotte wat een leugen was.
Discussiëren is inderdaad zinloos: "Wie niet voor mij is, is tegen mij".
RODDEL versterkt de leugen: RODDEL IS EEN RATTENPLAAG" (Bond zonder naam).
Het komt veel voor: gezinnen vallen uit elkaar; kinderen worden onnodig weggehaald bij ouders. Justitie heeft hier een grote verantwoordelijkheid en mag niet worden beïnvloed door instanties. Rechtspraak mag geen kijkspel worden of beïnvloed.
Wat is waarheid (Pilatus): .... God zal het vertellen wanneer er iets te veranderen is, maar ook in Zijn eindoordeel !
God's zegen voor al die hier doorheen moeten gaan. Dank aan Paus Franciscus voor zijn
voorbeeld.
Marianne Servaas zei…
Sprekend vanuit de diepe pijn die hoort bij het verwerken van het trauma van misbruik (door mijn vader) en de onberedeneerde verbondenheid die dit schenkt met het lijden van zoveel mensen in onze wereld, is mijn reactie slechts het uitspreken van hoop:
Dat we zullen horen wat in de stilte tot ons gezegd wordt
Dat we iedere uitspraak over de 'Kerk' (en dat zijn wij die gedoopt zijn) en dus over het Lichaam van Christus zelf op aarde zullen beluisteren in en door en met Hem.
Dat we zullen horen hoe onze medemensen roepen door hun verborgen of verzwegen lijden heen
Dat we vanuit de ons gegeven vaderlijke stilte tot berouw zullen komen en horen hoe we met onze eigen partners, kinderen, buren, vrienden, vijanden... dienen om te gaan in eerbied en als geliefden van onze hemelse Vader.
Unknown zei…
De uitzending van tv daily mass is glashelder aan de hand van de brief van Paulus aan de Corinthiërs 1 Cor. 5; 1-8.

In verband met misbruik NU: als ouders hebben wij de zorg
voor de kinderen, de plicht ze te beschermen: het is niet leeftijd gebonden. Ouder ben
je je hele leven. Je krijgt kinderen niet voor jezelf maar om op te groeien tot zelfstandigheid in een egoïstische wereld, zodat zij onderscheiden war goed en verkeerd is.
Aanmoedigen en geduld.
Wat de kerk betreft: de Paus doet wat hij kan, Jezus heeft de leiding.
Bid en Werk.
Gabriele zei…
Wat prachtig verwoordt, Marianne!

En ik denk aan Paulus: de Heer heeft tegen mij gezegd: "Mijn Genade is U genoeg, want juist bij zwakheid komt de Kracht tot haar recht!"; de Kracht van de Goede God om het machtspatroon te kunnen doorbreken, om altijd weer hoop en frisse moed te ontvangen om door te kunnen gaan.

Meest gelezen

Homo-zegen: heeft paus Franciscus zich vergist? Enkele bedenkingen van Nikolaas Sintobin sj

Ignatius van Loyola legt uit hoe je, met een té drukke agenda, toch je rust kan bewaren

Hoe paus Franciscus reageert op zijn eigen, spontane woede - Homilie van Nikolaas Sintobin sj voor de derde zondag van de 40-dagentijd

Rik Torfs over jezuïetenhumor: het verschil tussen Kardinaal Müller en Nikolaas Sintobin sj

Over geluk dat niemand je kan afpakken - Het getuigenis van Etty Hillesum

Het verschil tussen geestelijke vreugde en het “je lekker voelen”

Wat doet de Paus daar toch met die opgestoken vinger? - Heerlijke videobeelden

Hoe handelen als je slecht nieuws krijgt: het voorbeeld van Ignatius van Loyola - Ignatiaans leiderschap (7/10)

Bidden met de Bijbel - een nieuw boek van Nikolaas Sintobin sj