Waarom digitale waarheid zo rijk en subtiel is - Waarheid in tijden van internet (15/15)


Een tijd geleden gaf ik een voordracht aan de theologiefaculteit van de KULeuven over “Waarheid in het digitale tijdperk”. Enkele uittreksels. (15/15)

Conclusie: waarheid als voortdurende, eisende dynamiek


De digitale omgeving heeft de communicatie veel makkelijker gemaakt. Ook veel complexer. De waarheidsproductie is eisender geworden, zowel naar vorm als naar inhoud. Van enkel maar inhoud is het meer een dynamiek geworden. 

Waarheid was vroeger eerder een objectief, unilateraal, eenmalig  gegeven. De digitale cultuur doet het evolueren in de richting van een permanent, dialogaal, interactief en intersubjectief gebeuren waar verticaliteit en horizontaliteit in voortdurende spanning staan met elkaar. 

Waarheid is kwetsbaarder geworden. Meer vatbaar voor manipulatie en bedrog. Waarheid is ook rijker en subtieler geworden.

Reacties

Anoniem zei…
Voor mensen met ASS is de nieuwe invulling van waarheid misschien wel een onmogelijkheid geworden. Verwarring en stresserend om zich staande te houden in die zgn boeiende wereld voor wie daar niet mee af te rekenen heeft. Gemis aan eenduidigheid maakt communicatie dus ook moeilijk voor mensen.
23 mei 2023 om 11:40
Anoniem zei…
De innerlijke waarheid wordt zichtbaar gemaakt hoe dan ook.
Digitaal, goddelijk, wat het ook moge zijn.
Alles komt voort uit en de geest schept daar er mensen zijn.
Vrij is de mens, communicatie dient de waarheid, daar de waarheid gevaarlijk kan zijn omdat de werkelijkheid de waarheid laat zien. De waarheid en de werkelijkheid is zoiets als ik ben, zelfs subtiel kan gevaarlijk zijn of juist teder.

23 mei 2023 om 14:38
Een reactie posten

Meest gelezen

Hoe paus Franciscus reageert op zijn eigen, spontane woede - Waarom ik paus Franciscus zo dankbaar ben

Afbeelding
      De beelden waren schokkend. Het was op oudejaarsavond 2020 op het Sint-Pietersplein in Rome. Paus Franciscus schudde de handen van een aantal aanwezigen. Plots trok een dame zo hard aan de hand van de paus dat hij bijna omviel. De videobeelden tonen hoe zijn gezicht vertrok van pijn en van ergernis. Omdat ze maar aan zijn hand blééf trekken gaf Franciscus haar uiteindelijk een boze tik op de hand waarna ze hem eindelijk losliet.   ’s Anderendaags excuseerde paus Franciscus zich tijdens zijn nieuwjaarstoespraak publiekelijk voor zijn houding. Meer nog, hij nodigde de dame uit om bij hem op bezoek te komen. Blijkbaar vond Franciscus dat hij iets had goed te maken.   Alles wijst erop dat de paus zich had laten leiden door spontane woede. Net zoals Jezus, in de evangelielezing van vandaag. Hij is er duidelijk boos, heel boos. Meer nog, de evangelist beschrijft hoe Jezus er geweld gebruikt. Dat zijn we niet gewoon van Hem. Toch suggereert Johannes niet dat Jez...
Meer lezen

Ignatius van Loyola legt uit hoe je, met een té drukke agenda, toch je rust kan bewaren - citaat

Afbeelding
Ignatius van Loyola heeft ons niet alleen de schat van de Geestelijke Oefeningen nagelaten, maar ook een groot aantal brieven, die van hem één van de meest veelzijdige schrijvers van zijn tijd maken. Hierbij een brief daterend uit 1555, die voor ons door inhoud verbazend hedendaags is. Hij snijdt een onderwerp aan dat één van de grootste zorgen verwoordt van de moderne mens: het omgaan met datgene wat men moet doen…  Hoe omgaan met de talrijke verplichtingen  die mijn werk, mijn engagementen, mijn familie, mijn gemeenschap, de wereld … mij opleggen? 17/11/1555 Het lijkt me dat u zou moeten proberen om rustig te doen wat u kan.  Maak u niet ongerust over van alles en nog wat, maar laat wat u uit uzelf niet kan volbrengen over aan de goddelijke Voorzienigheid. God houdt van onze redelijke zorg en bekommernis om de taken die we uit plichtsbesef op ons nemen tot een goed einde te brengen. Hij houdt echter niet van angst en gemoedsonrust. De Heer wil dat we voor onze be...
Meer lezen

De toespraak van 4 minuten die ervoor zorgde dat Bergoglio werd verkozen tot paus - Waarom ik paus Franciscus zo dankbaar ben

Afbeelding
In de dagen voorafgaand aan het conclaaf dat hem verkoos, hield toenmalig kardinaal Bergoglio een toespraak tot de kardinalen.  Vandaag, ruim 12 jaar later, is meer dan duidelijk dat dit eigenlijk het programma was van paus Franciscus. Hieronder vind je de tekst van die korte toespraak. Evangeliseren vooronderstelt apostolisch vuur. 1. Evangeliseren vooronderstelt dat de Kerk verlangt om buiten zichzelf te treden. De Kerk wordt geroepen om buiten zichzelf te treden en om naar de grenzen te gaan. Niet alleen de geografische, maar ook de existentiële grenzen: het mysterie van zonde, van pijn, van onrecht, van onwetendheid en van onverschilligheid tegenover godsdienst, en van alle ellende. 2. Als de Kerk niet naar buiten treedt om te evangeliseren, gaat zij naar zichzelf verwijzen en dan wordt ze ziek (Cf de misvormde vrouw uit het Evangelie).  Het kwaad dat door de tijd heen geschiedt in kerkelijke instellingen heeft zijn wortel in dat verwijzen naar zichzelf ...
Meer lezen

Een uitnodiging tot innerlijke vrijheid - Luisterend leiderschap in het voetspoor van Ignatius van Loyola - Serie van Nikolaas Sintobin sj (6/7)

Afbeelding
Ignatiaans leiderschap: innerlijke vrijheid (6/7) Een derde karakteristiek van het ignatiaanse leadership komt ook uit de Geestelijke Oefeningen . Het gaat over de eerste, inleidende oefening, Uitgangspunt en fundament   genaamd. Net zoals de vooronderstelling is het een rode draad doorheen het hele ignatiaanse avontuur. Het omschrijft de basishouding van de mens die zich wil inzetten voor het Rijk van God. Het is een uitnodiging tot innerlijke vrijheid. Niet mijn willetje, voorkeuren of gehechtheden, niet wat ik leuk vind of wat de goegemeente aantrekkelijk vindt. Wel datgene waarvan ik, vanuit mijn onderscheidend bidden en luisteren, merk dat God zelf mij en ons ertoe uitnodigt. Het spreekt voor zich dat deze houding van innerlijke vrijheid zowel geldt voor de leidinggevende als voor de medewerker.   Innerlijke vrijheid is nooit een verworvenheid. Ignatius getuigt hoe hij zelf hier mee worstelde. Soms moest hij zijn beslissingsproces onderbreken om eerst te werken aan die i...
Meer lezen

Karl Rahner sj in de clinch met een journalist die beweerde nooit een godservaring te hebben gehad

Afbeelding
Tijdens een radio-interview zei een journalist aan Karl Rahner sj dat hij nooit een godservaring had gehad. Rahner had zijn antwoord meteen klaar. “Ik geloof u niet. Ik kan het hier gewoon niet mee eens zijn. Het kan best zijn dat u nooit een godservaring gehad heeft die u als dusdanig benoemd heeft. Maar u heeft zeker ooit, mogelijks zelfs nu, een godservaring gehad. Ik ben er trouwens van overtuigd dat dit geldt voor elke mens.” Rahner wilde gerust toegeven dat het bijna altijd moeilijk is om zo’n godservaring te omschrijven. “Er zijn heel wat dingen die moeilijk zijn om uit te drukken of om over na te denken: liefde, trouw, diep verlangen, echte verantwoordelijkheid … Als we erover willen spreken, beginnen we vaak te stamelen. We vinden dat onze woorden vreemd klinken, ontoereikend zijn, enkel maar voorlopig. Maar dit wil helemaal niet zeggen dat je geen ervaringen van trouw, verantwoordelijkheid, vreugde, waarheid, liefde … hebt gehad. Met de godservaring is het niet ande...
Meer lezen

De vier "speerpunten" van de jezuïeten wereldwijd - Luisterend leiderschap in het voetspoor van Ignatius van Loyola - Serie van Nikolaas Sintobin sj (7/7)

Afbeelding
(7/7) Ignatiaans leadership: Een  case study: de vier speerpunten Ik zal nu, tot slot, illustreren wat deze gehoorzaamheidstraditie met de driehoek van luisteren, positief a priori en innerlijke vrijheid vandaag concreet kan betekenen.   In 2019 heeft paus Franciscus, op grond van die bijzondere gelofte van gehoorzaamheid, een nieuwe zending gegeven aan de jezuïeten voor de komende tien jaar. Wij noemen dit de vier speerpunten . Het zijn strategische richtlijnen inzake ignatiaanse spiritualiteit, sociale gerechtigheid, ecologie en jongeren. Zij zijn normerend voor al het werk van de Sociëteit van Jezus.   Deze vier speerpunten waren het eindpunt van een dynamiek die helemaal ingegeven is door de jezuïtische gehoorzaamheidscultuur. Het vertrekpunt was een wereldwijde bevraging aan de basis van de jezuïeten en hun partners in de zending. Dit leidde tot een proces van gemeenschappelijke onderscheiding dat bottom-up ging. Het geheel heeft drie jaar geduurd. Vervolgens werden ...
Meer lezen