Het verschil tussen humor en cynisme of sarcasme - naar de wortels van de lacht (3/3)


Een tijd geleden werd ik voor het weekblad “Kerk en Leven” geïnterviewd over de band tussen humor en spiritualiteit. Ik deel graag enkele uittreksels met u. (3/3)

-       Was Jezus grappig?

Het zou interessant zijn om de huidige visie op humor in dialoog te brengen met Jezus. Misschien zouden we dan nog veel beter begrijpen wat de Blijde Boodschap ons eigenlijk te zeggen heeft. Ik zie humor als een vorm van inculturatie. Ze is bijna onmisbaar geworden, wil je vandaag het geloof doorgeven aan jonge mensen in onze samenleving.

-       Als humor spiritueel is, zijn sarcasme en cynisme dat dan ook?

Ik zie hier toch een fundamenteel verschil. Humor bouwt op, sarcasme en cynisme breken af. In humor zit liefde voor diegene met wie je de spot drijft. Als het destructief wordt, zoek je niet de dialoog, maar jezelf. Cynisme heeft ook iets heel nihilistisch. Het gaat uit van de onzin. In een relatie verwondt sarcasme, maar humor maakt een relatie net sterker.

Een bekende vrijzinnige zei me ooit: “Het leven is een structureel gevecht tegen wanhoop en onzin.” Dat staat lijnrecht tegenover de levensvisie van een christen. Die is er gerust in, gaat vanzelfsprekend uit van de zin van het leven. Als hij iets kapot maakt, is het ook echt kapot. Het is niet allemaal eender. En dan kun je beter iets opbouwen, dat blijft duren.



Reacties

E Harland-Hazebroek zei…
Nee er valt weinig te lachen als je constant wordt verdacht van verkeerde ideeen.
19 september 2022 om 21:55
Euphania zei…
Wanneer je je eigen fenomenale ideeën het hoogst schat, valt er niet te lachen... ha ha ha !
19 september 2022 om 22:40
Een reactie posten

Meest gelezen

Wat jezuïet Dries van den Akker sj te vertellen heeft in het aanschijn van de dood

Afbeelding
Medebroeder Dries van den Akker sj is ongeneeslijk ziek. Rick Timmersmans ging hem opzoeken en had een openhartig gesprek met hem. Indrukwekkend.  Dries spreekt er recht voor de raap over ziek zijn en sterven, hoe zijn gebed veranderde sinds zijn ziekte, hoe hij als jonge man besloot jezuïet te worden, sacramenten en wat nog belangrijker is in het christelijk leven, en uiteraard ook over zijn geliefde heiligen. Klik hier voor een samenvatting van het gesprek, het volledig uitgeschreven gesprek en de podcast waarin je Dries bijna een uur lang kan beluisteren.  
Meer lezen

Waarom Vlaamse bisschoppen verklaring publiceerden over kerkelijk vieren van homoseksuele liefdesrelaties

Afbeelding
De Vlaamse bisschoppen hebben vorige week een modeltekst gepubliceerd om liefdesrelaties tussen mensen van hetzelfde geslacht kerkelijk te vieren. Hiermee regulariseren zij een praktijk die al lange tijd bestaat, in Vlaanderen en daarbuiten. Ik wil kort ingaan op drie vragen die dit document kan oproepen.   1.      Slaan de Vlaamse bisschoppen met dit document een ramkoers in ten aanzien van het Vaticaan?   Door zo’n document te publiceren doen de bisschoppen in de eerste plaats gewoon hun job, dat wil zeggen herder zijn voor hun mensen. Dat doen ze helemaal conform wat paus Franciscus vraagt in Amoris Laetitia: Iedereen integreren in de kerkgemeenschap , … ongeacht zijn seksuele geaardheid . Het is overigens ondenkbaar dat de bisschoppen, wijs en vertrouwd met de Vaticaanse raderwerken als ze zijn, dit initiatief hebben genomen zonder grondig overleg met de bevoegde instanties in Rome.   2.      Gaat het al of niet over een zegen?   Wie de modeltekst aandachtig leest merkt dat de bis
Meer lezen

God zoeken zonder klooster. Het religieuze leven van de jezuïeten - Een serie van Jos Moons (1/6)

Afbeelding
Jezuïetenhuis De Krijtberg, Amsterdam In deze tekst beschrijft Jos Moons sj de eigenheid van het leven van de jezuïeten. Dit artikel verscheen voorheen in het Benedictijns tijdschrift (nr 83, 2022). Hier enkele uittreksels. (1/6)   Het is bijna onvermijdelijk: een beschrijving van het religieuze leven van de jezuïeten begint met een serie ontkenningen. Nee, jezuïeten dragen geen habijt. Integendeel, ook het priesterboord vermijden ze meestal. Nee, jezuïeten wonen niet in een klooster. Integendeel, ze wonen bij voorkeur in de stad, ‘gewoon’ in een groot huis. Nee, jezuïeten volgen geen kloosterlijk ritme van gebedstijden. Integendeel, ze bidden weinig samen en weinig op vaste uren. Het religieuze leven van de jezuïet tart de beeldvorming…   1.      Geen klooster, wat dan wel?   Het archetype van het religieuze leven vormen de monnik en moniale uit de Benedictijnse traditie, die ontstond in de zesde eeuw. Het is een teruggetrokken leven, waarin de traditie van de woestijnvaders doorklink
Meer lezen

Hoe omgaan met een onuitstaanbare maar heilige zuster - op het feest van de heilige Theresia van Lisieux

Afbeelding
Na Ignatius van Loyola is Theresia van Lisieux mijn favoriete heilige. Onderstaand citaat uit haar autobiografie vind ik heel bijzonder. Ik bied het je graag aan op haar feestdag. Er is een zuster in de communiteit die het talent bezit me in alles tegen te staan. …. en toch is het een heilige zuster … Ik wilde niet toegeven aan de natuurlijke antipathie die ik voor haar voelde en zei tegen mezelf dat de liefde voor de naaste niet uit woorden moet bestaan maar uit daden. Ik ben me er op toe gaan leggen voor deze zuster te doen wat ik gedaan zou hebben voor degene waar ik het meest van houd. Ieder keer als ik haar tegenkwam, bad ik voor haar tot de goede God en bood Hem al haar deugden en verdiensten aan. Ik voelde wel dat Jezus dat plezier deed. Er is geen enkele kunstenaar die niet graag lofuitingen over zijn werken hoort. Jezus, de Kunstenaar van de zielen, is gelukkig als men niet stil blijft staan bij uiterlijkheden, maar het innerlijke heiligdom binnengaat dat Hij al
Meer lezen

Wat is het belangrijkst: Jezus of het Heilig Sacrament - Anthony de Mello sj

Afbeelding
Anthony de Mello sj vertelde de volgende anekdote: Het gevaar van wat religie kan aanrichten komt heel mooi naar voren in een verhaal verteld door kardinaal Martini, aartsbisschop van Milaan. Het verhaal gaat over een Italiaans koppel dat gaat trouwen. Zij hadden een afspraak met de pastoor om een kleine receptie te houden op de binnenplaats vlak naast de parochiekerk. Maar het begon te regenen en ze konden de receptie niet buiten houden. Toen zeiden ze tegen de priester: "Is het goed wanneer we de receptie in de kerk houden?"   Het idee van een receptie in de kerk beviel meneer pastoor niet, maar het jonge stel zei: "We eten een stukje taart, zingen een liedje, drinken een beetje wijn en gaan dan naar huis." Zo werd de pastoor overgehaald. Maar, levenslustige Italianen als ze waren, dronken ze een beetje wijn, zongen een liedje, dronken toen nog wat meer wijn en zongen nog meer liedjes en binnen een half uur was er een groot feest in de kerk. Iedereen had het naar
Meer lezen

Naar de wortels van de lach (1/3) - Interview met Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Een tijd geleden werd ik voor het weekblad “Kerk en Leven” geïnterviewd over de band tussen humor en spiritualiteit. Ik deel graag enkele uittreksels met u. -        Wat zegt humor over iemands levensvisie? Humor heeft te maken met zelfrelativering. Wie met zichzelf de spot kan drijven, toont dat hij niet bang is om zichzelf in vraag te stellen. Daar gaat een diepgeworteld vertrouwen vanuit. Als internetpastor ben ik veel bezig met sociale media en daar zie ik heel wat negativisme, ook onder christenen. Vaak heeft dat te maken met de angst om twijfel toe te laten en zelf de ruimte in te vullen die het christelijke geloof biedt. Pas als je niet bang bent om een vrije vogel te zijn, kan je in gesprek gaan met jezelf en met andersdenkenden. Humor sloopt muren en helpt om het gesprek aan te gaan. Humor drijft op de goede balans tussen spot en ernst. Als ik mezelf helemaal niet ernstig neem, blijft de humor beperkt tot gezwans. Goede humor is nooit respectloos.
Meer lezen

Geloof jij in engelen? - De mening van Nikolaas Sintobin sj

Afbeelding
Gisteren verscheen op de theologenblog onderstaande overweging van mijn hand: Geloof jij in engelen? Hieronder vind je een uittreksel alsook een link naar de volledige tekst. ... In onze tijd klinkt het vreemd te spreken over geesten en engelen. Er zijn goede redenen om hier omzichtig mee om te gaan. Voor je het weet verlaat je helemaal het domein van het christelijk geloof. Tegelijk weten we dat ze een Bijbels gegeven zijn en dat ze in de christelijke traditie best hun plaats hebben. Zo is in de Rooms-Katholieke Kerk 29 september het feest van de aartsengelen. Wat kan je hier vandaag mee? Het getuigenis van Pierre Favre spreekt me sterk aan. Meer nog, ik vind het uitdagend en oproepend. Zijn geloof in engelen en geesten heeft niets te maken met vreemde esoterische wezens, al of niet met kleurrijke vleugels. Het is wel een beeld dat hij gebruikt om een fundamenteel aspect van zijn geloofservaring te benoemen. Favre gelooft voluit in Gods voorzienende liefde voor elke mens, ook voor he
Meer lezen

Als Ignatius van Loyola een toekomstige heilige aanraadt om niet te veel te bidden

Afbeelding
Op het feest van de heilige Francisco de Borgia sj Onderstaand citaat komt uit een brief van Ignatius van Loyola aan Francisco de Borja, hertog van Gandía en onderkoning van Spanje. Ignatius schreef deze brief aan Franciso kort nadat deze, eerst in geheim,   jezuïet was geworden. Hij was toen nog steeds onderkoning van Spanje. De later heilige Francisco de Borja sj besteedde vele uren per dag aan gebed. Té veel, vond Ignatius. Hij schrijft :   “ Ik verkies dat de helft van die tijd omgezet wordt in studietijd, want de kennis … blijkt altijd heel belangrijk of nuttig voor de toekomst. Besteed die tijd voor het bestuur van uw staat, voor geestelijke gesprekken … Het leidt geen twijfel dat er meer verdienste is voor de ziel en meer genade als ze van haar Heer kan genieten in verscheiden activiteiten en op verschillende plaatsen, eerder dan in één enkele …” (20 september 1548) God kan je vinden in alle dingen , niet alleen in gebed.
Meer lezen

Wat je van een bedrieger kan leren

Afbeelding
Hieronder vind je mijn homilie voor deze zondag. Vijfentwintigste zondag door het jaar, C : Amos 8,4-7   1 Timoteüs 2,1-8   Lucas 16,1-13 Mijn eerste taak als jezuïet is internetpastoraat.  Het wereldwijde web is mijn tweede thuis geworden. Een thuis omdat het voor mij een voorkeursplek is waar ik het Evangelie mag ontdekken en op mijn beurt doorgeven. Het internet heeft ook schaduwzijden. Een daarvan is dat het internet nooit vergeet. Het feit dat er thans zoveel schandalen aan het licht komen, heeft hier mee te maken. Het internet is onverbiddelijk. Wat er eenmaal op staat, kan je er nauwelijks vanaf krijgen. Ik moest hieraan denken toen ik de lezing uit Amos las.  De profeet klaagt er de praktijken aan waarmee kooplui arme mensen bedriegen. Geen van hun daden zal Ik ooit vergeten!, horen we God zeggen. “ Goed zo!” , was mijn spontane reactie. Onrechtvaardigheid moet gestraft worden. Als ik hier echter even over nadenk, gaat mijn hevigheid plaats maken voor onrust.
Meer lezen