"In alle dingen"

Onderstaand citaat komt van Karl Rahner sj. Het dateert uit … 1965. Als de bisschop werkelijk dienstbaar wordt in zijn bestuur, bescheidener dan tot nu toe, als de priester zuiverder het Woord van God en de sacramenten doorgeeft – of hij nu succes heeft of niet –, als de leek minder zeurt en zich meer inzet, als ieder zijn kruis geduldiger draagt in navolging van Christus, als ieder eerlijk erkent dat hij zondig is en toch vertrouwt op Gods genade, dan heeft het allemaal zin. Als de Kerk in de toekomst beter bestuurd wordt, een mooiere liturgie kent en een meer diepzinnige theologie, maar niet méér geloof, hoop en liefde, dan is het allemaal voor niets.   Karl Rahner   

Bij Lethielleux en DDB verscheen enkele jaren gelden een boeiend boek: “De Mgr Lefebre à Mgr Williamson. Anatomie d’un schisme”. Florian Michel, historicus, en Bernard Sesboüé sj, theoloog, denken erin na over de historische achtergrond en de theologische en ecclesiologische uitdagingen die het schisma van Lefebre stelt. Beide geleerden geven serene en goed leesbare analyses ten beste van een heel complex dossier. Interessant is te zien hoe Michel aantoont dat Lefebre en zijn volgelingen, tegen wil en dank, heel postmodern zijn: grote argwaan tov het (pauselijke) gezag. Hij spreekt van een “mei 68” van rechts. Eigen aan de traditionalisten is dat ze hun ongehoorzaamheid ten aaanzien van het hoogste gezag in de Kerk rechtvaardigen door beroep te doen op een nog hogere gehoorzaamheid aan de aloude Traditie. Met dien verstande dat ze zélf beslissen welke de inhoud is van die Traditie waaraan ze willen gehoorzamen. Maar het eigene van de christelijke gehoorzaamheid is net dat je gehoorzaa...

Voor afgevaardigden van 220 Italiaanse bisdommen nam paus Franciscus gisteren, dinsdag 10 november 2015, in Florence geen blad voor de mond. Hieronder enkele uittreksels. Voor de problemen waarmee zij geconfronteerd wordt, is het niet zinvol voor de Kerk om oplossingen te zoeken in conservatisme of fundamentalisme, in restauratie of in overjaarse gedragingen en vormen die niet langer relevant zijn voor onze cultuur. …. De christelijke leer is geen gesloten systeem waarbinnen geen plaats zou zijn om vragen te stellen, twijfels te hebben, bedenkingen te formuleren. Het leeft, kan overhoop gehaald worden, kan nieuwe dynamieken ontwikkelen. … Het heeft een gelaat dat niet strak is, het heeft een lichaam dat beweegt en groeit, het heeft zachte weefsels: het is genaamd Jezus Christus.”

In de dagen voorafgaand aan het conclaaf dat hem verkoos, hield toenmalig kardinaal Bergoglio een toespraak tot de kardinalen.  Vandaag, ruim 12 jaar later, is meer dan duidelijk dat dit eigenlijk het programma was van paus Franciscus. Hieronder vind je de tekst van die korte toespraak. Evangeliseren vooronderstelt apostolisch vuur. 1. Evangeliseren vooronderstelt dat de Kerk verlangt om buiten zichzelf te treden. De Kerk wordt geroepen om buiten zichzelf te treden en om naar de grenzen te gaan. Niet alleen de geografische, maar ook de existentiële grenzen: het mysterie van zonde, van pijn, van onrecht, van onwetendheid en van onverschilligheid tegenover godsdienst, en van alle ellende. 2. Als de Kerk niet naar buiten treedt om te evangeliseren, gaat zij naar zichzelf verwijzen en dan wordt ze ziek (Cf de misvormde vrouw uit het Evangelie).  Het kwaad dat door de tijd heen geschiedt in kerkelijke instellingen heeft zijn wortel in dat verwijzen naar zichzelf ...

Onderstaand citaat komt van Karl Rahner sj. Het dateert uit … 1965. Wat we ook doen aan sacramenten, aan verkondiging, organiseren en reorganiseren - het is een dienst, een hulp voor iets anders. Het gaat uiteindelijk om geloof, hoop en liefde in de harten van de mensen.  Het is als het winnen van het element Radium. Je moet een ton uraniumerts verwerken om 0,14 gram Radium te vinden. Al het kerkelijk gedoe van besturen, overleggen, theologiseren, les geven, en het apparaat dat daarbij hoort, dat is als de tonnen erts die nodig zijn opdat in onze harten een klein beetje geloof, hoop en liefde ontstaat.  Dat is het enige waar het om gaat. Onze plannen en inzet zijn zinloos en zelfs pervers, als ze daar niet voor werken en dus alleen maar zichzelf zoeken. Dan wordt het een verfoeilijk theater en afgoderij van de mens of van de Kerk.  Karl Rahner sj 

Op maandag 19 augustus 2013 had Antonio Spadaro sj een exclusief interview met Paus Franciscus.  In dit uittreksel gebruikt hij een vergelijking die de geschiedenis in is gegaan. ‘Wat heeft de Kerk het meest nodig op dit historische moment? Zijn hervormingen nodig? Wat zijn uw verlangens voor de Kerk van de komende jaren? Van welke Kerk droomt u?’. Ik beschouw de Kerk een beetje als een veldhospitaal net na een slag. Het heeft geen zin om aan een zwaargewonde te vragen hoe hoog zijn cholesterolgehalte is en hoe het zit met zijn suikergehalte. Met moet eerst zijn wonden helen, pas nadien kan men over de rest praten. Wonden helen, wonden verzorgen… en men moet van onderuit beginnen’. ‘De Kerk heeft zich soms laten inkapselen in details en kleine voorschriftjes. Het belangrijkste is nochtans de Blijde Boodschap: “Jezus Christus heeft  je gered!” Daarom dienen de kerkbedienaars wezenlijk bedienaars van de barmhartigheid te zijn. 

In de verrijzeniservaring heeft de gelovige gemeenschap een unieke plaats. Die zekerheid van 'ik ben niet meer alleen' heeft niet enkel haar grond in onze verbondenheid met de Levende Heer, die ons in Naam van God terug tot leven roept. Ze wordt ook tastbaar gemaakt door onze verbondenheid met elkaar juist op dat vlak. De ervaring van te herleven is zó opbeurend, dat niemand ze voor zichzelf kan houden. Men moet het doorvertellen. "Hou me niet vast (enkel voor jezelf); ga eerder naar mijn broeders en zeg hun...."(Joh. 20:17). Zo roepen wij elkaar terug tot leven in Zijn naam. Dat schept een innige band tussen mensen. De verrijzenis-ervaring roept de gemeenschap tot leven. Die gemeenschap zijn wij, hier. Een anonieme jezuïet

                                     In zijn boek " De Kerk is fantastisch" gaat Rik Torfs uitvoerig in op het thema van humor in de Kerk. Hij verwijst daarbij uitvoerig naar de jezuïetenhumor, en maakt daarbij gebruik van enkele citaten uit mijn boek "Jezuïeten grappen". "Ik denk spontaan aan een boekje dat de jezuïet Nikolaas Sintobin in 2016 publiceerde en dat met cartoons is geïllustreerd. Het heet Jezuïeten grappen. Humor en spiritualiteit . Op het eerste gezicht vertoont het nauwelijks raakvlakken met het bloedserieuze Der Papst. Sendung und Auftrag  van kardinaal Müller, waarin niet geheel onverwacht geen cartoons te vinden zijn. En toch is het boekje van Nikolaas Sintobin op een heel eigen manier even ernstig. Het beschrijft namelijk perfect het denken en de spiritualiteit van jezuïeten. Tot in het karikaturale toe. Meer zelfs, juist door het karikaturale te beklem...

Een tijd geleden werd ik voor het weekblad “Kerk en Leven” geïnterviewd over de band tussen humor en spiritualiteit. Ik deel graag enkele uittreksels met u. (2/3) -        ‘Al lachend zegt de zot de waarheid’, luidt het spreekwoord. Machthebbers, of een instituut als de Kerk, ervaren humor wel eens als een bedreiging. Dat de Kerk niet altijd met humor overweg kon, komt onder meer treffend tot uiting in Umberto Eco’s roman De naam van de roos, waar een pater een manuscript van Aristoteles over de lach met gif behandelt om te beletten dat iemand het zou lezen. Toch heeft de katholieke Kerk een veeleer sterke traditie als het aankomt op humor. Kluchten maakten deel uit van het rijke roomse leven. En in zijn autobiografie drijft Ignatius, stichter van de jezuïeten, de spot met zichzelf. In de inleiding beschrijft een van zijn gezellen hem als een kleine, kale Spanjaard met pretoogjes. Ook paus Franciscus maakt geregeld grapjes. Voor hem is het duid...

Onderstaande regels staan in het boek "Ik geloof" van theoloog Bernard Sesboüé sj. Het klinkt verbazend herkenbaar ... Een van de grootste paradoxen van de Kerk is dat de gave van God en van Christus aan zondige mensen is toevertrouwd. De Kerk kan in haar geschiedenis nooit ontkomen aan de contradictie dat ze aan de bron door en door heilig is, maar in haar leven door en door zondig is, gewoon omdat ze bestaat uit zondige mensen. Gods gave aan de mensen, waarvan zij de heraut is en die ze doorgeeft, is zonder meer heilig. Die gave draagt zij echter in aarden kruiken, zoals Paulus al zei. Haar gevecht, in de loop van de geschiedenis, tegen de krachten van het kwaad is ook een gevecht tegen haar leden en tegen zichzelf. Dat is wellicht de grondreden waarom zoveel christenen en niet-christenen aanstoot nemen aan de Kerk. Christus heeft ons het voorbeeld gegeven van een leven zonder zonde. Van de Kerk kan dat niet worden gezegd. Sommigen hebben haar zelfs, niet helemaal o...

Onlangs vond ik mijn aantekeningen terug over een studie van Richard Lennan over de ecclesiologie van Karl Rahner sj. Graag deel ik met u enkele highlights die mij hielpen/helpen om onze Kerk vandaag en van morgen beter te snappen. Door het feit dat geloven vandaag moeilijk is, neigen de gelovigen ertoe om zich toe te leggen op de fundamentele geloofsinhouden van het christendom. De perifere aspecten zullen minder en minder belangrijk worden. Tegelijkertijd verbeteren de perspectieven voor het oecumenisme . De grote uitdaging is thans gemeenschappelijk voor al de christelijke Kerken en gaat over het antwoord dat we moeten geven aan de vragen van onze tijdsgenoten.  Dit betekent geenszins dat Rahner de taaiheid wil ontkennen van de historische geschillen tussen de Kerken. Maar hij wilde zich niet al te zeer concentreren op problematieken van de 16 de eeuw die weinig vandoen hadden met de problemen waarmee wij thans geconfronteerd worden. Om die reden meende Rahner dat de...

Onlangs vond ik mijn aantekeningen terug over een studie van Richard Lennan over de ecclesiologie van Karl Rahner sj. Graag deel ik met u enkele highlights die mij hielpen/helpen om onze Kerk vandaag en van morgen beter te snappen. Een ander kenmerk van de Kerk van morgen – eigenlijk is het nu al aanwezig – is dat zij gekarakteriseerd wordt door wat Rahner de cryptogame ketterij noemt. Cryptogamie is een neologisme dat hij ontleent aan de plantenkunde. Het is de toestand van een onvruchtbare plant. Zij kan zich niet voorplanten. Het gaat dus over een ketterij die helemaal niet gesystematiseerd is. Zij probeert niet de plaats in te nemen van de leer van de Kerk. Zij plant zich dus niet voort. Ze wordt niet doorgegeven door de ene persoon aan de andere. De cryptogame ketterij is het rechtstreekse gevolg van het pluralisme van de moderniteit dat de persoonlijke mening van de individuele gelovige privilegieert. Concreet betekent het dat geen enkele gelovige nog kan zeggen dat ...

Onlangs vond ik mijn aantekeningen terug over een studie van Richard Lennan over de ecclesiologie van Karl Rahner sj. Graag deel ik met u enkele highlights die mij hielpen/helpen om onze Kerk vandaag en van morgen beter te snappen. Het spreekt voor zich dat de bijdrage die de Kerk zal kunnen leveren aan de wereld minder massief en alomvattend zal zijn dan vroeger. Toch meent Rahner niet dat de Kerk zich voortaan zou moeten terugtrekken uit de wereld. 1.  Volgens hem moet de taak van de Kerk van morgen gedefinieerd worden in termen van bevordering van het Rijk van God. 2. Rahner benadrukt sterk dat er een valkuil is die de Kerk moet vermijden: dit risico omschrijft hij als het worden van “een winkel van heiligheid”: een club die zich in de eerste plaats bekommert om het zielenheil van haar selecte leden. 3. Integendeel, het is de eerste taak van de Kerk om te delen in de hoop, de vreugde, de zorgen en de angsten van de mensen van onze tijd. Meer in het bijzonder ple...

Onlangs vond ik mijn aantekeningen terug over een studie van Richard Lennan over de ecclesiologie van Karl Rahner sj. Graag deel ik met u enkele highlights die mij hielpen/helpen om onze Kerk vandaag en van morgen beter te snappen. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat voor Karl Rahner sj de belangrijkste toekomstige bestaansvorm van de Kerk die is van de diaspora in een cultuur die helemaal niet meer bepaald wordt door het christendom. Het christen-zijn wordt in groeiende mate het resultaat van een persoonlijke keuze veel meer dan dat het de vrucht is van een cultuur of een opvoeding.  Hieruit volgt dat de christen zijn identiteit niet meer kan bouwen op het prestige van de grote instellingen van de Kerk. Zijn geloof zal ook minder afhankelijk zijn van de cultuur, de traditie of van sociale normen. Het geloof zal meer afhankelijk worden van een persoonlijk engagement en van de zielenkracht van de persoon.

Onlangs vond ik mijn aantekeningen terug over een studie van Richard Lennan over de ecclesiologie van Karl Rahner sj. Graag deel ik met u enkele highlights die mij hielpen/helpen om onze Kerk van vandaag en van morgen beter te snappen.                   Voor Rahner was de toestand waarin de Katholieke Kerk zich bevond tijdens de Middeleeuwen, ttz die van de christianitas, een anomalie . Deze zeer vergaande verwevenheid van de structuren van de maatschappij met die van de Kerk zegt volgens hem meer over het gesloten karakter van de middeleeuwse samenleving, dan over het bijzondere genie van het christendom. Vermits de Kerk niet het Koninkrijk van God is maar enkel maar de belofte, het teken ervan, is het eerder normaal dat de Kerk wordt tegengesproken door de wereld. Zulk een gang van zaken is bevorderlijk voor het duidelijk worden van de ware aard van de Kerk.  Haar irrelevantie in de sam...

In deze video wijdt internetpastor Nikolaas Sintobin sj je in in de geheimen van digitale commicatie en wat die betekent voor de geloofscommunicatie. De wetmatigheden van het internet zijn namelijk ook voor de kerken toonaangevend geworden.  Hij legt je bijvoorbeeld uit waarom het beresterke preekstoel- en catechismusmodel niet langer van toepassing zijn.

  In deze voordracht denkt Nikolaas Sintobin sj na over hoe je in een Kerk in crisis kan leven uit hoop.

In een gemeenschap zijn wij allen een geschenk voor elkaar. De rijken met hun middelen zijn een geschenk voor de armen. En de armen met hun hard verdiende wijsheid zijn een geschenk voor de rijken. De priesters en de bisschoppen zijn een geschenk voor de gelovigen, maar, mochten er geen gelovigen zijn, dan zou er geen behoefte zijn aan priesters en bisschoppen.   Wij allen zijn pelgrims die vanuit verschillende plaatsen samen een rotsachtige heuvel beklimmen. En dit allegaartje van een gemeenschap is het grootste geschenk. Maar, natuurlijk alleen als dit geschenk wordt aanvaard. Dat is onze keuze en soms is het helemaal geen evidente keuze. Soms ziet die gemeenschap er vreemd uit, verward, veelkleurig en voor ons van geen nut en wij aarzelen het deksel op te lichten. Als wij de gelegenheid te baat nemen kunnen we ontdekken dat wij allen deeltjes zijn van een draad te klein om gered te worden. En toch, God redt ons. Jane Knuth

Geloven, wat is dat eigenlijk? Aan de hand van 3 paradoxen probeer ik daar in deze serie van 7 posts iets over uit te leggen (7/7) Besluit en samenvatting: wat kunnen we leren uit deze drie paradoxen? Geloven is helemaal niet zo vreemd of uitzonderlijk. Het is eigen aan het menszijn om te geloven.   Geloven kan goed doen aan je hart. Dichter bij God komen doet inderdaad deugd en maakt vreugdevol. Maar het is ook best mogelijk dat je als gelovige door een periode van droogte of leegte gaat. Niet leuk. Maar, strikt genomen, eigenlijk geen probleem of reden op te gaan twijfelen aan je geloof.   Ten slotte. Jouw persoonlijke geloofservaring is best belangrijk. Je eigen biddende hart is een bevoorrechte vindplaats van God. Gelukkig maar dat je je tegelijkertijd mag verlaten op de veel ruimere geloofservaring van de  gelovige gemeenschap door de eeuwen heen. Het is de Kerk die ons de volheid van het geloof aanb...

In een boek van Richard Lennan over de ecclesiologie van Karl Rahner sj vond ik onderstaande overwegingen over oecumene. Net goed voor de week van de eenheid van de christenen. Door het feit dat geloven vandaag moeilijk is, neigen de gelovigen ertoe om zich toe te leggen op de fundamentele geloofsinhouden van het christendom. De perifere aspecten zullen minder en minder belangrijk worden. Tegelijkertijd verbeteren de perspectieven voor het  oecumenisme . De grote uitdaging is thans gemeenschappelijk voor al de christelijke Kerken en gaat over het antwoord dat we moeten geven aan de vragen van onze tijdsgenoten.  Dit betekent geenszins dat Rahner de taaiheid wil ontkennen van de historische geschillen tussen de Kerken. Maar hij wilde zich niet al te zeer concentreren op problematieken van de 16 de  eeuw die weinig vandoen hadden met de problemen waarmee wij thans geconfronteerd worden. Om die reden meende Rahner dat de verdeeldheid van de christelijke Kerken niet meer te r...