Hoe voorbeeldig is de Heilige Familie? - Homilie voor feest Heilige Familie

 

Hieronder vind je mijn homilie voor vandaag, het feest van de Heilige Familie.

In 1988 kwam in Frankrijk een film uit die een kaskraker werd. Kinderen uit twee families blijken bij de geboorte met elkaar verwisseld te zijn. Dit is het startpunt van een heerlijke satire. De kijker ontdekt twee totaal verschillende gezinnen. Het ene gezin is chique, helemaal zoals het hoort. Mooie woning, voorkomende ouders, vader heeft een nette baan, de kinderen krijgen een voorbeeldige opvoeding, meneer pastoor is vriend aan huis. Het andere gezin is alles wat je als deftig mens niet wil. Ze wonen in een onderkomen flat, ze leven van kleine diefstallen, hun woordgebruik is zo grof als het maar kan zijn, de moeder is aan de fles, de oudste zus fladdert van het ene vriendje naar het andere, enz.

Naarmate de film vordert leert de kijker beide families beter kennen. Je komt erachter dat de werkelijkheid subtieler is dan de schijn. De voorbeeldige familie blijkt verre van perfect. De voornaamheid is soms dekmantel voor angst en hypocrisie. Het achtergestelde gezin blijkt op zijn beurt helemaal niet zo verschrikkelijk. Ook daar is levensvreugde en achter de scheldwoorden gaat ook liefde schuil. Aan het einde van de film is het niet meer zo duidelijk welk van beide gezinnen voorbeeldiger is dan het andere.

Vandaag vieren we het feest van de Heilige Familie. Maria, Jozef en het kind Jezus. De Kerk noemt dit gezinnetje heilig, dus een voorbeeld om na te volgen. Wat moeten we dan navolgen? Waaruit bestaat hun voorbeeldigheid? Het antwoord op die vraag is niet eenvoudig.

Wat we net hoorden bij Lucas is bijzonder. Jezus wordt omschreven als een gehoorzame jongen. Tegelijk lezen we dat Hij van zijn ouders wegloopt. Niet eventjes. Wel vier dagen. Jozef en Maria, van hun kant, keren na het Paasfeest in Jeruzalem, terug naar huis. Ze merken wel niet dat hun enig kind is achtergebleven. Dat is niet wat je leest in het handboek voor voorbeeldige ouders.

Ook de voorgeschiedenis van dit heilige gezin is niet wat je je beste vriend of vriendin zou toewensen. Jozef verneemt, voor zijn huwelijk, dat zijn verloofde zwanger is van een ander. De geboorte zelf vindt plaats in erbarmelijke omstandigheden. Het kind is amper geboren of het prille gezin moet halsoverkop vluchten naar Egypte. Meteen daarna worden alle jongetjes van twee jaar en jonger in de buurt vermoord. Die feiten zijn extreem. Ze tonen dat heiligheid geen synoniem is voor volmaaktheid of “alles volgens het boekje”.

Waarin ligt dan de heiligheid van Jozef, Maria en Jezus?

In de kindheidsevangelies merken we bij alle drie één gemeenschappelijke trek: hun vertrouwen in God. Maria zegt ja aan de boodschapper van God, al vraagt die haar iets onmogelijks. Ook Jozef leeft in die openheid en beschikbaarheid. Op zijn beurt zegt hij ja aan de engel, tot driemaal toe, hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn. Over de jonge Jezus inde Tempel leren we dat Hij een unieke verbondenheid heeft met zijn hemelse Vader.

Samengevat, de heiligheid van dit gezin heeft niets te maken met conformisme of steriele voorbeeldigheid. Het gaat niet over vermeende menselijke perfectie. Wel over radicaal geloof in God. Over aandacht, stoutmoedigheid en onderscheiding. Durven vertrouwen op God en doen waar Hij toe uitnodigt. Als het mooi is en zacht. Maar ook als het leven ruig en onvoorspelbaar is.

Het zou best kunnen dat er meer heilige families zijn in onze wereld. Ook op plaatsen waar we dat niet verwachten. Misschien zelf onder ons.

Nikolaas Sintobin sj